Kohėt e fundit, drejtoria shtetėrore e sendeve arkeologjike tė Kinės rivendosi listėn paraprake tė trashėgimisė kulturore botėrore duke forcuar administrimin mbi kėtė listė. Nė qoftėse ndonjė objekt i trashėgimisė nė kėtė listė nuk ėshtė mbrojtur siē duhet, do tė likujdohet nga kjo listė duke humbur tė drejtėn e paraqitjes sė kėrkesės pėr ta regjistruar nė listėn e trashėgimisė kulturore botėrore. Nė nėnrubrikėn e sotme "Kultura nė fokus" do tė dėgjoni korrespondencėn me titull: "Kina forcon administrimin mbi listėn paraprake tė trashėgimisė kulturore botėrore."
Kina mori pjesė nė vitin l985 nė "Konventėn e mbrojtjes sė trashėgimisė kulturore dhe natyrore botėrore" dhe deri tani 31 objekte nga Kina janė regjistruar nė listėn e trashėgimisė botėrore. Sipas rregulloreve tė traktatit, regjistrimi nė listėn paraprake tė trashėgimisė kulturore dhe natyrore botėrore tė UNESKO-s, ėshtė kushti paraprak i paraqitjes sė kėrkesės pėr regjistrimin nė listėn e trashėgimisė botėrore. Nė vitin l996, Kina i dorėzoi listėn paraprake tė objekteve tė trashėgimisė botėrore tė Kinės UNESKO-s dhe sipas rregulloreve tė kėsaj organizate, kjo listė paraprake duhet tė rishikohet tė paktėn njė herė nė l0 vjet.
Lidhur me kėtė, drejtoria shtetėrore e sendeve arkeologjike tė Kinės zgjodhi 35 objekte nga 129 objekte tė paraqitura nga krahina tė ndryshme tė mbarė Kinės dhe rivendosi listėn paraprake tė trashėgimisė kulturore botėrore tė Kinės.
Zv-drejtori i drejtorisė shtetėrore tė objekteve arkeologjike tė Kinės z. Tong Mingkang vuri nė dukje : ..1..
"Rivendosja e listės paraprake ėshtė nė radhė tė parė zbatimi i detyrimeve tė konventės ndėrkombėtare dhe nė radhė tė dytė ėshtė sfondi i ndryshuar i koncepteve mbi trashėgiminė kulturore. Vitet e fundit, nė arenėn ndėrkombėtare, janė zgjeruar pėrmbajtjet e trashėgimisė kulturore, si koncepte tė reja mbi linjat kulturore, trashėgiminė industriale dhe tipet e reja tė objekteve tė trashėgimisė. Kjo na kėrkon ne tė rivendosim listėn paraprake tė objekteve kineze pėr regjistrimin nė listėn e trashėgimisė botėrore."
Dong Mingkang tha se nė bazė tė rregulloreve tė pėrcaktuara nė Konferencėn e 28-tė tė trashėgimisė botėrore tė organizuar nga UNESKO-ja nė vitin 2004 nė qytetin Suzhou tė Kinės, nė tė ardhmen, njė vend mund tė paraqesė kėrkesėn pėr regjistrimin e njė objekti nė listėn e trashėgimisė kulturore botėrore. Nė bazė tė kėtij ndryshimi, drejtoria shtetėrore e objekteve arkeologjike e Kinės rregulloi disa objekte pėr regjistrimin e tyre duke bashkuar 5 adresa arkeologjike pėr prodhimin e rakisė tė shpėrndarė nė 3 provinca ata Hėpei, Sėchuan dhe Jiangsi nė njė objekt "adresa tė lashta pėr prodhimin e rakisė kineze". Edhe pjesa e rrugės sė mėndafshit nė Kinė ka lidhje me 7 provinca.
Megjithėse u bashkuan disa objekte nė njė tė vetėm, shumė objekte tė paraqitura nga administratat lokale nuk janė pėrfshirė nė listėn paraprake tė trashėgimisė botėrore. Specialisti i njohur pėr mbrojtjen e objekteve tė trashėgimisė botėrore Guo Zhan ėshtė i mendimit se ky veprim tregon se Kina ka forcuar administrimin e saj mbi listėn paraprake tė trashėgimisė kulturore botėrore.( ..2..)
"Lista jonė paraprake ėshtė me objekte afėr nivelit tė paraqitjes zyrtare pėr regjistrimin nė listėn e trashėgimisė botėrore."
Ky specialist tha se qysh nga vitet 80-tė tė shekullit tė kaluar, Kina ka pothuajse ēdo vit objekt qė regjistrohet nga UNESKO-ja nė listėn e trashėgimisė botėrore. Kjo ka luajtur njė rol nxitės pėr bėrjen tė njohur tė vendit me trashėgimi botėrore.
Drejtori i degės pėr mbrojtjen e objekteve arkeologjike tė Drejtorisė Shtetėrore tė objekteve arkeologjike tė Kinės Gu Yucai tha se pasi u regjistruan nė listėn e trashėgimisė kulturore botėrore, disa objekte kanė tėrhequr njė numur tė madh turistėsh. Krahas vizitave tė numrit tė madh tė turistėve po dalin probleme tė reja nė mbrojtjen e trashėgimisė kulturore. Sektorėt arkeologjike kanė filluar zgjidhjen e kėtyre problemeve. ...3...
"Vitet e fundit, ne kemi nisur tė konceptojmė mirė idenė e mbrojtjes sė objekteve tė trashėgimisė, pasi edhe shkėmbimet me kolegėt nė arenėn ndėrkombėtare janė shtuar shumė. Por nga ana teknologjike, objektet nga Lindja dhe Perendimi janė tė ndryshme. Ne po pėrpiqemi tė gjejmė teori dhe praktikė tė re pėr mbrojtjen e objekteve arkeologjike qė pėrputhen me karakteristikat e Kinės".
Siē mėsohet, drejtoria shtetėrore e objekteve arkeologjike tė Kinės do t'ia dorėzojė sė shpejti kėtė listė qendrės sė trashėgimisė botėrore tė UNESKO-s, ku objekti i kalave dhe fshatrave Kaiping tė Guandonit tė Kinės jugore do tė paraqitet pėr regjistrimin kėtė vit nė listėn e trashėgimisė kulturore botėrore. Kėto kala u ndėrtuan nė vitet 20-tė a 30-tė tė shekullit tė kaluar dhe nė arkitekturėn e kėtyre kalave janė shkrirė stilet e ndryshme tė Greqisė dhe Romės sė lashtė. Ato madje janė vlerėsuar nga specialistėt si "muze i gjallė i arkitekturės moderne". ( Zhai)
|