dëgjoni

Li Shi Min, perandori i dytë i dinastisë Tang (618-907), qe në fuqi për 23 vjet dhe pati merita të mëdha në historinë kineze, që u vlerësuan lart nga populli i kohës së tij dhe nga brezat e mëvonshëm. Ai bëri përpjekje të mëdha për ndërtimin e veprave bonifikuese dhe për lehtësimin e barrëve të popullit duke ulur taksat. Ai i kushtonte gjithnjë vëmendje vullnetit të popullit dhe thoshte se "Në qoftë se monarku është si një varkë, populli është si ujë; uji që e mban varkën, ka edhe fuqi ta përmbysë atë". Duke lënë këtë aforizëm politik, Li Shi Min e kishte parasysh se populli mund të përkrahë një regjim, por ai ka edhe fuqi ta përmbysë atë, kur kërkon nevoja.

Në jetën dhe veprimtarinë e Li Shi Minit, dy gjëra kanë qenë më të lavdërueshme. E para, ai zhvilloi më tej sistemin e provimeve perandorake dhe krijoi sistemin e ri arsimor, gjë që ushtroi ndikim të thellë në Kinë për 1300 vjet pas tij; E dyta, ai qe njeriu më modest ndër të gjithë perandorët kinezë dhe mund të dëgjonte këshillat nga poshtë.

Në periudhat para dinastisë Tang, çdo zyrtar në Kinë, një funksionar civil apo ushtarak; funksionar në qendër apo në bazë, kishte të drejtë t'ia linte postin e vet zyrtar të birit. Si rrjedhim, personat e talentuar nga gjiri i banorëve të thjeshtë e kishin të vështirë të futeshin në radhët e sundimtarëve. Pasi Li Shi Min hypi në fronin perandorak të dinastisë Tang, me iniciativën e tij, sistemi i provimeve perandorake i lindur më parë u shndërrua në një sistem të plotë dhe të përsosur të zgjedhjes së zyrtarëve të talentuar me anë të provimeve perandorake. Të gjithë intelektualët që dilnin me nota të shkëlqyera në provimet perandorake të drejtësisë, historisë, aritmetikës dhe të lëndëve të tjera, pranoheshin si zyrtarë të administratave të instancave të ndryshme, pavarësisht nga prejardhja e tyre. Ky sistem u zbatua edhe nga regjimet pas dinastisë Tang, gjë që garantoi funksionimin e efektshëm të makinave shtetërore të periudhave të ndryshme.

Gjatë viteve kur ishte në fuqi, Li Shi Min jo vetëm korri suksese të shkëlqyera në fushën politike dhe ushtarake, por dha kontribut edhe në fushën shoqërore dhe kulturore. Ai zbatoi një politikë relativisht të çiltër ndaj pakicave kombëtare në zonat perëndimore, prandaj ai gjeti përkrahjen e tyre dhe u quajt nga ata "mbreti qiellor". Në vitin 641 të erës sonë, me vendimin e Li Shi Minit, e bija, princesha Vençeng u çua dhe u martua me monarkun Sonzanganbu të Tibetit, që quhej asokohe Tubo. Në saje të asaj martese, u vendosën marrëdhënie të ngushta midis Tubos dhe dinastisë Tang.

Në vitet e pleqërisë, Li Shi Min filloi të rendte pas "mosplakjes dhe përjetësisë". Ai thirri në mënyrë sekrete në oborrin perandorak disa personalitete lokale që thoshnin se gjoja ata dinin të bënin "barna të shenjta" për mosplakje dhe përjetësi. Por pa kaluar shumë kohë, ai vdiq i helmuar nga të ashtuquajturat "barna të shenjta", të bëra prej tyre.

Li Shi Min, që u quajt në historiografi "Perandori Taizong i dinastisë Tang", u varros në distriktin Liquan të provincës Shensi dhe varreza e tij u quajt Varreza Zhaoling. Sot, megjithëse me vendimin e qeverisë kineze për mbrojtjen e objekteve kulturore është i ndaluar gërmimi i varreve të perandorëve, arkeologët kinezë kanë bërë gërmime përreth Varrezës Zhaoling dhe kanë zbuluar shumë relikte kulturore me vlerë të madhe, prandaj Varreza Zhaoling është bërë një objekt i njohur turistik. (Zheng)