dëgjoni

Budizmi, që u mor nga India dhe që u përhap në Kinë 2000 vjet më parë, është bërë feja me më shumë besimtarë në Kinë. Si një element kulturor i huaj, budizmi pati mundësi të shkrihet me kulturën kineze për shkak se shumë personash historikë luajtën një rol shumë të rëndësishëm për përhapjen dhe zhvillimin e tij të mëtejshëm në Kinë. Njëri prej tyre ishte edhe peshkopi budist Huijuan, që jetoi në shekujt e 4-t dhe të 5-të të erës së re.

Huijuani, që e kishte mbiemrin Gja, lindi në vitin 334 të erës së re në zonën Loufan të provincës së sotme Shansi të Kinës. Ai kishte qejf të mësonte qysh në vogëli dhe lexoi mjaft vepra klasike filozofike kineze, duke adhuruar në veçanti veprat klasike "Laoci" dhe "Zhuangci", në të cilat pasqyrohen doktrinat e taoizmit, që është një fe e krijuar në Kinë. Në kohën e rinisë, me njohuritë e tij të pasura dhe me temperamentin e jashtëzakonshëm Huijuani u pëlqeu dijetarëve.

Kur ishte 21 vjeç, Huijuan deshi të shkonte për të mësuar në zonat jugore të Kinës, por për shkak të turbullirave të luftës, ai nuk nisej dot. Pikërisht në atë kohë, një budist me emrin Dao-an, i ardhur në Shansi, filloi të propagandonte doktrinën e budizmit dhe e pranoi Huaijuanin si nxënës. Kështu, Huijuani u largua nga shtëpia, u qeth dhe u bë një murg budist.

Huijuani lexonte me zell veprat budiste dhe merrte pjesë në aktivitetet fetare. Pas 3 vjetësh, ai filloi të mbante leksione budiste. Me qëllim që përmbajtja e thellë e leksioneve të kuptohej më lehtë nga banorët e thjeshtë, ai përdorte terma dhe njohuri konfucianiste dhe taoiste, që ishin filozofi e vendit. Metoda e tij u trashëgua nga brezat e mëvonshëm, gjë që shpejtoi përhapjen e budizmit në Kinë.

Në fillim, budizmi u përhap kryesisht në zonat veriore të Kinës, kurse në vitin 378 të erës së re, kur Huijuan ishte 44 vjeç, mësuesi i tij e ngarkoi me detyrën për përhapjen e budizmit edhe në zonat jugore të Kinës. Kështu, në krye të 10 nxënësve të vet, Huijuan shkoi në jug. Më vonë, ata arritën në malin Lushan të Kinës Qendrore, që është një mal shumë i njohur në Kinë. Mjedisi i qetë i Lushanit i pëlqeu Huijuanit, prandaj me iniciativën e tij u ndërtua atje tempulli Donglin, që u bë vendlindja e sektit gjingtu të budizmit në Kinë.

Huijuani jetoi në Lushan për 30 vjet, pa u larguar asnjëherë nga mali. Të tërhequr nga tempulli Donglin, një numër i madh besimtarësh erdhën në Lushan për brumosjen me doktrinat budiste. Edhe shumë personalitete dhe dijetarë, që nderonin Huijuanin, erdhën për të jetuar atje. Kështu, tempulli Donglin u bë qendra e përhapjes së budizmit në jug.

Huijuani vdiq në tempullin Donglin në vitin 416 të erës së re, në moshën 82-vjeçare. Personalitete të panumërta të ardhura nga krahina të ndryshme bënë homazhe në nderim të kujtimit të tij dhe poeti i madh i asaj kohe, Sie Ling-yun, la mbishkrim në monumentin e varrit të tij.

Pas 200 vjetësh, në kohën e dinastisë Tang, metoda e tij e brumosjes me doktrinat e sektit gjingtu të budizmit u përhap gjerësisht në mbarë Kinën. Parulla budiste e parashtruar prej tij "Namo Amitofo", që në gjuhën e lashtë indiane Brahma ishte "Namas Amitabha" dhe që ka kuptim afërsisht si "Tungjatjeta", ushtroi një ndikim të madh edhe në shoqërinë jashtë qarqeve budiste dhe është bërë një shprehje e të folurit të kinezëve edhe sot. Pas shekullit të 8-të të erës së re, sekti gjingtu i budizmit, që do të thotë "sekti në tokë të pastër", u përhap edhe në Japoni dhe në Gadishullin Korean, duke u shndërruar në një sekt fetar të ndërkombëtarizuar.(Zheng)