Yu Qiuyu ėshtė njė studiues i famshėm kinez e njėkohėsisht ai ėshtė edhe njė shkrimtar, veprat e tė cilit pėrshėndeten shumė nga lexuesit dhe shiten shumė mirė nė treg.
Yu Qiuyu lindi nė vitin 1946 nė njė fshat tė vogėl malor nė provincėn Zhejiang tė Kinės lindore. Nė moshėn 7-vjeēare, nėn drejtimin e nėnės, Yu Qiuyu filloi t'i ndihmojė bashkėfshatarėt qė nuk dinin shkrim pėr tė shkruar letra. Duke kujtuar atė kohė, Yu Qiuyu u shpreh se ai mėsoi shumė nga shkrimi i letrave:
"Megjithėse sakrifikova shumė kohė tė lirė, shkrimi i letrave mė ndihmoi tė njoh gjendjen e vendit dhe tė ngre nivelin tim kulturor."
Pėr shkak tė pėrgatitjes qysh nė moshė tė re, niveli i shkrimit i Yu Qiuyut u ngrit shumė. Kur studionte nė shkollėn e mesme nė Shangai, ai fitoi ēmimin e parė nė konkursin e shkrimit tė mbarė qytetit.
Pas diplomimit nė Fakultetin e Letėrsisė tė Universitetit tė Dramės tė Shangait, Yu Qiuyu filloi tė interesohet pėr studimin e kulturės kineze dhe tė kulturave tė huaja. Nė vitin 1968, pėr shkak tė njė sėmundjeje tė rėndė, Yu Qiuyu u kthye nė vendlindje pėr pushim. Atje kishte njė bibliotekė tė vogėl. Gjatė disa vjetėve, ai lexoi tė gjithė librat e vjetėr kinezė tė koleksionuar nė bibliotekė. Pas kthimit nė Shangai, Yu Qiuyu lexoi edhe shumė libra tė ideologėve dhe filozofėve tė huaj duke mbajtur shumė shėnime gjatė leximit. Mbėshtetur nė njohuritė e pasura, Yu Qiuyu botoi shumė vepra lidhur me dramėn dhe artin si "Historia e mendimeve rreth dramės", "Historia e dramės kineze" etj.
Nė vitin 1986, Yu Qiuyu u zgjodh rektor i Universitetit tė Dramės tė Shangait. Nė fillim ai nuk donte tė merrej me punė administrimi, por gradualisht ai zbuloi se kjo punė e ndihmoi atė ta njohė shoqėrinė:
"Pasi u bėra rektor i universitetit, njoha shumė probleme shoqėrore kineze. Mendoj se njė studiues duhet ta njohė kėtė shoqėri dhe tė ketė pėrgjegjėsi pėr shoqėrinė."
Yu Qiuyu i kushton shumė vėmendje kulturės kineze. Pėr tė studiuar thellė kėtė kulturė, ai dha dorėheqjen nga funksioni i rektorit dhe vizitoi tė gjitha vendet e njohura historike kulturore tė Kinės. Pas vizitės, nė vitin 1992, Yu Qiuyu botoi librin "Udhėtimi kulturor". Ky libėr ngjalli jehonė tė madhe nė Kinė dhe ėshtė shitur shumė mirė deri sot. Shumė lexues janė shprehur se ky libėr u jep atyre njohuri tė reja pėr kulturėn kineze.
Pas turneut nė Kinė, Yu Qiuyu filloi turneun e ri nė mbarė botėn pėr tė gjetur qytetėrime tė lashta. Nga viti 1999 deri nė vitin 2000, me ftesėn e televizionit "Feniks" tė Hongkongut, Yu Qiuyu dhe vargu i makinave i televizionit u nisėn nga Greqia dhe vizituan mbi 10 vende si Egjiptin, Izraelin, Indinė etj. Pas mbarimit tė udhėtimit, Yu Qiuyu vizitoi vetė 97 qytete tė 26 vendeve. Ai tha:
"Pėr tė studiuar kulturėn kineze, duhet tė njoh qytetėrime tė ndryshme botėrore. Prandaj vizitova tė gjitha vendet me qytetėrime tė lashta. Nėpėrmjet krahasimit tė qytetėrimit kinez dhe qytetėrimeve tė huaja, zbulova epėrsitė dhe tė metat e kulturės kineze."
Nė fillim tė kėtij viti, Yu Qiuyu filloi tė drejtojė njė emision nė televizionin "Feniks" pėr tė diskutuar ngjarjet e rėndėsishme kulturore nė historinė kineze. Yu Qiuyu tha se televizioni ėshtė njė mjet i mirė transmetimi pėr nxitjen e shkėmbimeve me shikuesit:
"Shpresoj se nėpėrmjet televizionit, do tė pėrhap kulturėn kineze dhe shikuesit mund tė njohin thellė kulturėn tonė."
Tani Yu Qiuyu ėshtė i zėnė me pjesėmarrjen nė emisione televizive dhe mbajtjen e referateve pėr tė pėrhapur mendimet e tij pėr kulturėn kineze. Ai shpreson qė pėrpjekjet e tij do t'i nxitin kinezėt veēanėrisht tė rinjtė tė studiojnė dhe tė mbrojnė kulturėn kineze. (Fani)
|