Sivjet ėshtė 50-vjetori i vendosjes sė marrėdhėnieve diplomatike midis Republikės Popullore tė Kinės me vendet afrikane. Gjatė gjysmė shekulli, Kina dhe vendet afrikane kanė bashkėpunuar gjerė dhe ngushtė nė fushat ekonomike, arsimore, mjekėsore, sportive etj. Ndėr to, shkėmbimet sportive midis Kinės dhe vendeve afrikane kanė luajtur rol pozitiv pėr nxitjen e zhvillimit tė ēėshtjes sportive tė kėtyre vendeve dhe pėr thellimin e miqėsisė me njėra-tjetrėn. Nė shkėmbimet e bashkėpunimin sportiv kino-afrikan, dėrgimi nga Kina nė Afrikė i trajnerėve tė disa sporteve me epėrsi ka qenė njė nga format kryesore tė bashkėpunimit. Gjatė 50 vjetėve, kontingjent pas kontingjenti trajnerėsh kinezė qė u dėrguan nė Afrikė dhe lidhėn miqėsi tė thellė me banorėt vendorė. Nė programin e sotėm do t'ju njohim me pėrvojėn e disa trajnerėve kinezė nė Afrikė.
69-vjeēarja kineze Wu Haojin ėshtė marrė tėrė jetėn me gjimnastikė. Sipas saj, nė karrierėn e saj si trajnere, kanė qenė njė kujtim i paharrueshėm dy vjetėt nė Afrikė, nga viti 1982 deri nė vitin 1984, kur ajo ishte trajnerja e ekipit kombėtar tė gjimnastikės pėr femra tė Marokut.
"Punova atje si trajnere e ekipit tė nielit A. Nė fillim kishte vetėm 8 a 10 gjimnaste dhe mė vonė u shtuan edhe disa tė reja, pra nė pėrgjithėsi kisha mė shumė se 10 gjimnaste. Sigurisht niveli i atėhershėm i gjimnastikės nė Marok nuk mund tė krahasohej me atė tė vendeve tė forta nė kėtė sport, megjithatė anėtaret e ekipit tim arritėn tė merrnin pjesė nė veprimtaritė ndėrkonbėtare dhe tė paraqitnin nivelin e tyre pėrpara shumė gjimnasteve tė njohura, gjė qė ishte e paparė. Prandaj, Shoqata e Gjimnastikės e Marokut mbeti shumė e kėnaqur."
Gjatė 50 vjetėve, Kina ka zhvilluar shkėmbime sportive me vendet afrikane nėpėrmjet vizitave reciproke tė ekipeve sportive, organizimit tė kurseve, dėrgimit tė trajnerėve etj., nė mėnyrė qė t'i ndihmojė kėto vende nė ngritjen e nivelit tė sportit. Tani kėto shkėmbime dhe ky bashkėpunim janė thelluar pandėrprerė. Vetėm pas vitit 2000 Kina ka dėrguar 38 trajnerė tė 13 disiplinave sportive nė 12 vende afrikane, si Egjipt, Etiopi, Namibi etj.
Krahas disiplinave sportive tė pėrfshira nė Lojėrat Olimpike, Kina ka dėrguar nė vendet afrikane edhe trajnerė tė nivelit tė lartė tė sporteve tradicionale kineze, duke pėrfshirė gjimnastikėn kineze wushu. Nė fakt, kėta trajnerė u ngarkuan edhe me detyrėn e pėrhapjes sė kulturės sportive nė Afrikė. Nga viti 1997 deri nė vitin 2001, trajneri i gjimnastikės wushu Lu Jianmin, qė ishte trajner i Universitetit tė Edukimit Fizik tė Pekinit, ishte nė Egjipt dhe drejtoi ekipin kombėtar tė wushu-sė tė Egjiptit. Atje ai ia kushtoi kėtij vendi tė bukur buzė lumit Nil periudhėn e artė tė karrierės sė tij si trajner.
"Atėherė nė ekipin kombėtar tė wushu-sė tė Egjiptit isha trajneri i vetėm. Unė dhashė mėsime nė "sanda" (njė formė e wushu-sė, qė i ngjan boksit tė stilit tė lirė), ashtu edhe "taolu" (vargje lėvizjesh tė pėrcaktuara). Kam qenė nė Egjipt pėr 4 vjet me ndėrprerje. Gjatė kėsaj periudhe, nėn drejtimin tim, ekipi egjiptian mori pjesė me radhė nė Kampionatin e 4-t dhe tė 5-tė Botėror tė wushu-sė. Veēanėrisht nė Kampionatin e 4-t nė Hongkong, ekipi i Egjiptit u paraqit shumė mirė dhe nė disiplinat nė sanda fitoi 1 medalje ari, dy argjendti dhe 2 bronzti. Mendoj se zhvillimi i wushu-sė nė Egjipt ėshtė nxitur nga trajnerėt kinezė."
Gjatė 50 vjetėve, ekipet kineze tė pingpongut dhe tė gjimnastikės kanė vizituar shumė herė vendet afrikane dhe shumė trajnerė kinezė kanė bėrė pėrpjekje tė paepupra pėr ngritjen e nivelit tė sportit nė kėto vende. Zj. Wu Haojin dhe z. Lu Jianmin janė dy pėrfaqėsues tė shkėlqyeshėm prej tyre.
Prapa rezultateve tė spikatura qėndron djersa e trajnerėve kinezė. Gjatė punės nė Afrikė atyre u duhej tė kapėrcenin shumė vėshtirėsi dhe pengesa nė gjuhė, nė jetesė dhe nė kushtet e prapambetura tė stėrvitjes. Zj. Wu Haojin kujton:
"Kur isha atje, mjedisi dhe kushtet e stėrvitjes ishin shumė tė kėqija. Kur u largova, ishte krijuar vetėm njė gropė me sfungjer. Pėr shkak se ishin shumė tė prapambetura pajisjet e stėrvitjes dhe tė mbrojtjes, kisha shumė vėshtirėsi nė ngritjen e shkallės sė vėshtirėsissė tė lėvizjeve tė gjimnastėve."
Pavarėsisht nga vėshtirėsitė e llojllojshme, kontingjente trajnerėsh kinezė shkuan nė Afrikė plot entuziazėm. Pėrveē arritjes sė rezultateve tė mira, ata lidhėn edhe miqėsi tė thellė me sportistėt afrikanė. Z. Lu Jianmin tha:
"I njoha shumė anėtarėt e ekipit tim. Kishim shumė shkėmbime edhe jashtė stėrvitjes. Njė gazetė egjiptiane komentoi se 'trajneri Lu i njohu anėtarėt e ekipit tė tij siē njeh vijat e pėllėmbės sė vet.' Gjatė garave, ata mė thėrrisnin 'baba'. Kishim me tė vėrtetė ndjenja tė thella."
Pavarėsisht nga largėsia e madhe gjeografike midis Kinės dhe Afrikės, pėr shumė vjet me radhė qarqet sportive tė Kinės dhe tė Afrikės kanė kapėrcyer mjaft vėshtirėsi dhe duke u nisur nga parimi i veprimit brenda mundėsive dhe i zhvillimit gradual, kanė bėrė njė punė tė madhe nė bashkėpunim dhe shkėmbime. Nė vitin 1986, Komiteti Olimpik Ndėrkombėtar e dekoroi Komitetin Olimpik tė Kinės me Kupėn Olimpike, nė shenjė vlerėsimi pėr ndihmesėn e madhe tė Kinės ndaj vendeve nė zhvillim dhe veēanėrisht ndaj vendeve afrikane.
Sporti, jo vetėm ka shtuar shkėmbimet dhe njohjen reciproke midis trajnerėve kinezė dhe sportistėve afrikanė, por edhe ka afruar zemrat e popujve tė Afrikės dhe popullit kinez. Edhe nė tė ardhmen, Kina do tė vijojė tė dėrgojė trajnerė nė Afrikė dhe miqėsia kino-afrikane do tė vazhdojė pėrgjithmonė. (Wang Lei)
|