Qysh nga vitet 70 tė shekullit tė kaluar, biznesmenėt kinezė qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it kanė qenė gjithmonė burim i rėndėsishėm i investimeve tė drejtpėrdrejta nė Kinė. Ata kanė dhėnė kontributin e madh pėr zhvillimin ekonomik tė Kinės. Vitet e fundit, krahinat jugperėndimore me ekonomi relativisht tė prapambetur janė bėrė gradualisht pika tė reja pėr investimet e biznesmenėve kinezė qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it.
Sipėrfaqja e pėrgjithshme e krahinave jugperėndimore tė Kinės ėshtė 2 milionė e 500 mijė kilometra katrore. Krahinat jugperėndimore tė Kinės kanė njė popullsi prej 250 milionė banorėsh dhe janė njė vend i pasur me burime natyrore nė Kinė dhe baza industriale tė energjisė. Pėr shkaqe natyrore dhe hirstorike, ekonomia e krahinave jugperėndimore ishte relativisht e prapambetur. Vitet e fundit, pėr tė shpejtuar zhvillimin ekonomik dhe shoqėror tė kėtyre krahinave, qeveria kineze ka dhėnė pėrkrahjen financiare me sasi tė madhe dhe ka marrė shumė masa pėr tėrheqjen e investimeve tė biznesmenėve tė huaj, sidomos tė biznesmenėve kinezė qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it. Duke folur pėr gjendjen pėrkatėse, zv/drejtorja e zyrės pėr ēėshtjet e emigrantėve pranė Kėshillit tė Shtetit tė Kinės, zj. Li Haifeng tha: "Vitet e fundit, pėr tė nxitur zhvillimin dhe hapjen e krahinave jugperėndimore, qeveria kineze ka marrė njė sėrė politikash tė favorshme. Administratat e provincave, tė qyteteve dhe tė rajoneve autonome tė krahinave jugperėndimore kanė shtuar pandėrprerė investimet financiare, kanė shpejtuar ndėrtimin e infrastrukturės dhe kanė pėrmirėsuar mjedisin e investimeve. Objektet e investimeve tė biznesmenėve kinezė qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it, janė shtuar nga viti nė vit dhe pėrmasat e investimeve janė zgjeruar nė mėnyrė tė dukshme. Emigrantėt kinezė, si dhe kinezėt qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it, janė bėrė njė forcė e rėndėsishme dhe e pazėvendėsuar e zhvillimit tė krahinave jugperėndimore tė Kinės".
Vitet e fundit, me shpejtimin e ndėrtimit tė zonės sė tregtisė sė lirė Kinė-ASEAN, tė dyja palėt kanė forcuar mė tej lidhjet ekonomiko-tregtare. Krahinat jugperėndimore kufizohen me shumė vende tė ASEAN-it dhe kanė kushte tė mira pėr zhvillimin e bashkėpunimit ekonomik. Vėllimi i investimeve tė biznesmenėve kinezė qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it arriti nė mbi disa miliardė dollarė amerikanė nė krahinat jugperėndimore tė Kinės."
Pak kohė mė parė, u zhvillua nė Kunming Forumi i parė i biznesmenėve kineze qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė rajonit tė Azisė dhe tė Paqėsorit. Mbi 180 pėrfaqėsues tė biznesmenėve kinezė qė jetojnė nė vende anėtare tė ASDEAN-it dhe pėrfaqėsuesit e ndėrmarrjeve tė krahinave jugperėndimore morėn pjesė nė kėtė takim. Nėnkryetari i provincės Yunan, z. Qin Guangrong tha se provinca Yunan ndodhet nė zonėn kufitare tė Kinės jugperėndimore, dhe shpreson se nė tė ardhmen, Yunani do tė bėhet njė urė pėr zhvilllimin e bashkėpunimit ekonomiko-tregtar midis krahinave jugperėndimore tė Kinės dhe vendeve tė ndryshme tė ASEAN-it.
"Organizimi i kėtij forumi ka pėr qėllim qė Yunani tė luajė epėrsinė e tij, tė zgjerojė hapjen, si dhe tė shpejtojė zhvillimin, pėr t'u bėrė njė familje e biznesmenėve kinezė tė rajonit tė Azisė dhe tė Paqėsorit".
Nė bashkėpunimin ekonomiko-tregtar me grupet ekonomike tė rajonit tė Azisė Juglindore, biznesmenėt kinezė qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it kanė luajtur rolin e rėndėsishėm. Ata mbajnė ndjenjat e thella pėr Kinėn dhe kanė marrė pjesė aktivisht nė ndėrtimin ekonomik tė Kinės, duke u bėrė burim i rėndėsishėm pėr zgjerimin e hapjes me botėn e jashtme dhe pėr zhvillimin ekonomik tė Kinės.
Biznesmeni kinez qė jeton nė Singapor, z. Gao Xinping foli mendimet e tij pėr investime nė krahina jugperėndimore tė Kinės.
"Mė herėt, unaė kam ardhur nė pjesėn kontinentale pėr investime. Nė tė kaluarėn, kam bėrė investime mė shumė nė Shangai, Fujian, Jiangsu etj. Kėtė herė, kam ardhur nė Kinėn juglindore. Zhvillimi i krahinave perėndimore ka filluar disa vjet mė parė. Ekonomia e atdheut ėshtė zhvilluar shumė shpejt. Ne dėshirojmė tė marrim pjesė nė ndėrtimin e atdheut dhe shpresojmė se ekonomia e atdheut do tė zhvillohet mė shpejt".
Nėnkryetari i komitetit kombėtar tė Konferencės Konsultative Politike tė popullit kinez, z. Luo Haocai vlerėsoi lart kontributin e emigrantėve kinezė dhe tė kinezėve qė jetojnė nė vende tė ndryshme tė ASEAN-it pėr zhvillimin ekonomik tė Kinės.
Ai tha, gjithashtu, se Kina do tė shpejtojė procesin e bashkėpunimit me vendet e ASEAN-it dhe do tė punojė pėr ndėrtimin e zonės mė tė madhe tė tregtisė sė lirė nė botė tė pėrbėrė nga vendet nė zhvillim. (Sihai)
|