dëgjoni

Në qarqet filozofike kineze të lashtësisë, konfucizmi zinte gjithmonë pozitën sunduese, por për shkak të mungesës së frymës për të kërkuar të vërtetën e natyrës, edhe vetë Konfuci, që ishte themeluesi i konfucizmit, i bënte bisht pyetjes nëse ekzistojnë djajtë dhe hyjnitë apo jo. Pasi konfucizmi u bë filozofia zyrtare kineze në vitet e para të Erës së re, zhvillimi i filozofisë materialiste kineze u pengua. Si rrjedhim, nuk dolën shumë dijetarë në Kinën e lashtë, që mund të quheshin ideologë materialistë. Megjithatë, Wang Çong, me të cilin do t'ju njohim në rubrikën e sotme, ishte një nga të pakët ideologë materialistë dhe ateistë kinezë.

Wang Çong lindi në vitin 27 para erës së re dhe u tregua i zgjuar që në vogëli, madje disa thoshnin se, që në moshën 8 vjeçare, ai mund të lexonte përmendësh "Analet e Konfucit ", "Shang Shu" dhe vepra të tjera klasike konfuciste. Pasi mbushi të 15-tat, ai shkoi për të mësuar më tej në kryeqytetin e atëhershëm, Luoyang, ku studioi sistematikisht veprat klasike të konfucizmit. Më vonë, ai punoi si funksionar i ulët në administratën e një distrikti, por për arsye të prejardhjes së tij nga shtresa e ulët shoqërore dhe të mendimeve të tij "ekstremiste", ai nuk zuri ndonjë post me rëndësi.

Wang Çong jetoi në një periudhë kur mendimet idealiste dhe besëtytnitë zinin pozitën sunduese në qarqet ideore dhe pothuajse të gjithë njerëzit besonin teorinë e "transmigracionit të shkakut dhe pasojës", që thoshte se "dashamirësia do të shpërblehet me dashamirësi dhe djallëzia do të shpërblehet me djallëzi". Të gjithë e besonin se fati i mirë i monarkëve dhe aristokratëve ishte përcaktuar nga perëndia. Wang Çong shkroi një sërë artikujsh, ku kritikohen këto pikëpamje.

Ai mbante pikëpamje materialiste për natyrën. Megjithëse nuk dinte të shpjegonte përbërjen dhe ligjin e lëvizjes së materies, ai vuri në dukje me qartësi se qielli dhe toka janë qenie objektive që nuk varen nga vullneti i njeriut dhe se njeriu mund të jetojë duke iu përshtatur ndryshmeve të natyrës dhe nuk mund t'i impozojë natyrës vullnetin e vet. Teoria materialiste, që ai e parashtroi duke trashëguar dhe duke zhvilluar doktrinat e ideologëve të mëparshëm Laoci, Hanfeici, Moci dhe Xunci, përfaqësonte arritjen e fjalës së fundit të asaj kohe. Wang Çong mohonte qenien e djajve. Kudrejt thënies së disave se gjoja njeriu shndërrohet në djall pas vdekjes, ai tha se meqenëse njeriu dhe kafshët janë jeta në natyrë dhe, kur kafshët nuk shëndërrohen në djaj pas ngordhjes, si është e mundur që njeriu të shndërrohet në djall pas vdekjes?

Teoria e tij ishte në përgjithësi teori e materializmit naiv. Ai u përpoq që, duke u nisur nga qëndrimi materialist, të bënte shpjegime mbi zhvillimin e historisë, mbi evolucionin e moralit, mbi varfërinë dhe pasurinë, mbi jetëgjatësinë dhe jetëshkurtësinë, mbi shtrenjtësinë dhe lirësinë e njerëzve në shoqëri, por ai nuk ishte në gjendje të zgjidhte problemin e marrëdhënieve dialektike midis njohjes shqisore dhe njohjes racionale në teorinë e njohjes. Megjithatë, teoria e tij ushtroi ndikim të thellë mbi mendimet e brezave të mëvonshëm.

Wang Çong krijoi shumë vepra, por u ruajt vetëm libri i tij 30 kapitujsh "Lun Heng", që do të thotë "Mbi përjetësinë". Mendimet e tij filozofike u trashëguan kryesisht me anë të këtij libri 300 mijë fjalësh. (Zheng)