dëgjoni

Apopleksia, që quhet në ligjërimin bisedor "pika", është një lloj sëmundjeje akute e enëve të gjakut të trurit, që rrezikon seriozisht shëndetin e njerëzve. Nga të dhënat përkatëse del se, çdo vit në Kinë, 1 milion e 500 mijë veta sëmuren nga apopleksia dhe gjysma e tyre vdesin nga kjo sëmundje, por edhe sikur të kenë fatin të shpëtojnë nga vdekja, një pjesë e madhe e tyre mbeten të paralizuar dhe humbin aftësinë për punë, gjë që u sjell familjes dhe shoqërisë një barrë shumë të rëndë.

Zoti Vang Çinmei, 65 vjeçar, ka qenë gjithmonë me shëndet të mirë dhe nuk ka vuajtur asnjëherë nga ndonjë sëmundje e rëndë. Por në një mëngjes pranvere të këtij viti, tek po shkonte me biçikletë për të blerë perime në pazar, ai ndieu papritur se i merrej mendja dhe pastaj i ra të fikët. Pas pak kohe, ai erdhi në vete dhe kërkoi ndihmë. Dikush thirri një autoambulancë dhe e çoi në urgjencën e spitalit numër 301 të Ushtrisë Popullore Çlirimtare Kineze, ku mjekët i përcaktuan shpejt diagnozën. Lidhur me sëmundjen e tij, mjeku i repartit të kirurgjisë nervore të këtij spitali, zoti Vang Gjun tha:

"I bëmë atij CTA dhe vumë re se 90% i arteries së qafës së tij ishte ngushtuar dhe kjo gjë është shumë e rrezikshme."

Ngushtimi i arteries së qafës është shkaku kryesor i apopleksisë së tipit të pamjaftueshmërisë së gjakut. Meqenëse 90% i arteries së qafës së tij është e ngushtuar, Vang Çinmei vuan nga pamjaftueshmëria e furnizimit të trurit me gjak dhe atij i është formuar një zonë e mungesës së gjakut në tru, gjë që shkaktoi sëmundjen e tij.

Përveç apopleksisë së tipit të pamjaftueshmërisë së gjakut, ka edhe një lloj tjetër apopleksie që quhet apopleksia e tipit të hemorragjisë, që do të thotë rrjedhje e gjakut nga enët e gjakut. Ky lloj sëmundjeje shkaktohet kryesisht nga tensioni i lartë i gjakut, sepse si rrjedhim i tensionit të lartë të gjakut, mund të formohen tumore të arteries në enët e imëta të trurit dhe thyerja e këtyre tumoreve shkakton apopleksi.

Apopleksia ka lidhje në radhë të parë me seksin dhe moshën. Në përgjithësi, njerëzit e moshave mbi 55- vjeçare kanë më shumë rrezik të sëmuren nga apopleksia dhe probabiliteti i vuajtjes së meshkujve nga apopleksia është 50% më i lartë në krahasim me femrat. Apopleksia ka shenja të dukshme të trashëgimisë familjare. Ajo shkaktohet edhe nga disa sëmundje të tjera, si tensioni i lartë i gjakut, diabeti dhe sëmundjet e zemrës dhe nga disa zakone të këqija në jetesë, si pirja e duhanit dhe pirja tej masës e pijeve alkoolike.

Shpesh herë, para se të sëmuren nga apopleksia, pacientët ndiejnë disa shenja paraprake. Lidhur me këtë, shefi i repartit të kirurgjisë nervore të spitalit numër 301 të Ushtrisë Popullore Çlirimtare Kineze, zoti Li Baomin tha:

"Para se të sëmuret nga apopleksia, pacienti ndien disa shenja: i merret mendja, i shfaqet një pamje e errët para syve, nuk flet rrjedhshëm, i mpihen të dy duart dhe këmbët; pacienti herë thotë se e ndien veten mirë dhe herë thotë se është e sëmurë rëndë. Këto shenja kërkojnë vigjilencën e të afërmve të pacientit."

Zoti Li tha se, në rastet kur këto shenja shfaqen në mënyrë të përsëritur brenda një a dy ditëve te ndokush, që vuan nga tensioni i lartë dhe diabeti ose sëmundje të tjera që mund të shkaktojnë apopleksinë, ai duhet medoemos të çohet në spital për vizitë te mjeku. Tani në mjekësi, përcaktimi i hershëm i diagnozës së apopleksisë është shumë i saktë.

Ekspertët thonë se apopleksia është një lloj sëmundjeje që shpërthen papritur dhe pacienti ka rrezik të humbë vetëdijen dhe të rrëzohet përdhe ose nuk lëviz dot duart dhe këmbët. Në këto raste, ndodh që njerëzit përreth nuk dinë se çfarë të bëjnë, disa prej tyre e thërrasin pacientin me zë të lartë, madje e tundin pacientin, por këto veprime janë të dëmshme.

Në rastet kur dikush sëmuret papritur nga apopleksia, të afërmit e tij ose njerëzit përreth duhet ta lënë atë në qetësi; të mos e lëvizin hë për hë, por duhet të gjejnë sa më parë mjekun, të zbërthejnë rrobat e pacientit që të mbahet i hapur kanali i frymëmarrjes. Në qoftë se pacienti dridhet ose e zë spazma në duar dhe këmbë, ata duhet ta mbajnë fort, sepse dridhja i bën keq. Kur pacientin e zë spazma, ka rrezik që dhëmbët të dëmtojnë gjuhën, prandaj më mirë t'i mbyllet goja me pëlhurën e rrobave. Pacientët, kur sëmuren papritur nga apopleksia, mund të vjellin, prandaj të tjerët duhet të kenë kujdes që të vjellat të mos bllokojnë kanalin e frymëmarrjes. Në qoftë se pacienti ka proteza në gojë, duhet të hiqen ato që të mos bien në kanalin e frymëmarrjes.

Është krijuar sot një lloj terapie e re për mjekimin e apopleksisë, që quhet "terapia e futjes së tubit". Pacienti i sipërpërmendur, zoti Vang tha:

"Mjekët më vendosën një trekëmbësh metalik atje ku arteria e qafës është e ngushtë. Kur u hap trekëmbëshi, ndieva menjëherë freski në tru, sepse gjaku filloi të qarkullojë. Tani, gjendja ime shëndetësore është përmirësuar shumë." (Zheng)