v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2006-09-05 17:15:23    
Pėrpjekjet e Kinės pėr uljen e vdekshmėrisė sė grave shtatzėna dhe lehonave nė zonat me vėshtirėsi ekonomike

cri

dėgjoni

Vdekshmėria e lartė apo e ulėt e grave shtatzėnave dhe lehonave ėshtė njė nga treguesit e rėndėsishėm tė zhvillimit ekonomik e shoqėror dhe tė shkallės sė qytetėrimit tė njė vendi ose tė njė rajoni. Meqenėse Kina ėshtė njė vend me territor shumė tė gjerė, zhvillimi ekonomik dhe shoqėror nė krahinat e ndryshme nuk ėshtė i ekuilibruar, madje nė disa krahina tė pazhvilluara tė Kinės Qendrore dhe tė Kinės Perėndimore, vdekshmėria e grave shtatzėnave dhe lehonave ka qenė gjithmonė relativisht e lartė. Duke filluar nga viti 2000, qeveria kineze ka marrė njė sėrė masash dhe ka vėnė nė zbatim njė program pune pėr tė ulur vdekshmėrinė e shtatzėnave dhe lehonave nė kėto krahina dhe janė arritur rezultate tė kėnaqshme nė kėtė drejtim.

Njė nga zonat e pazhvilluara ėshtė edhe distrikti malor Muēuan, qė gjendet nė pjesėn jugore tė provincės Siēuan. U nisėm nga kryeqendra e distriktit, shkruan korrespondenti, udhėtuam 40 minuta me makinė nėpėr njė rrugė tė vjetruar automobilistike dhe erdhėm nė rrėzė tė njė mali, pėr tė vizituar fshataren Li Yunzhen qė e ka shtėpinė nė shpatin e kėtij mali. Ndėrkohė, filloi njė shi i imėt.

Pas njė udhėtimi edhe 30 minutave tė tjera nė njė rrugė plot me baltė, mbėrritėm nė shtėpinė e zonjės Li Yunzhen. Kjo grua 40 vjeēare ka mbetur 4 herė shtatrėnė qė nga viti 1990, por pėr shkak tė varfėrisė sė familjes sė saj, 3 nga 4 foshnjat lindėn tė vdekur, sepse ajo lindi ēdo herė nė shtėpinė e vet, pa asnjė ndihmė sanitare, madje edhe vetė ajo ēdo herė ishte nė rrezik jete. Nė vitin 2000, ajo do tė lindte foshnjėn e saj tė 5-tė, por mjekėt e spitalit tė fshatit tė saj i bėnė analizė dhe i thanė se pozicioni i embrionit nuk ishte nė rregull dhe se ajo duhej medoemos tė shkonte pėr tė lindur nė maternitet. Por kėshillat e mjekėve e zunė ngushtė kėtė grua tė varfėr.

"Kur mė vizituar mjekėt Ou dhe Liu, qė janė mjekė tė fshatit tonė, ata mė kėshilluan tė shkoja pėr tė lindur nė maternitet, por unė ngula kėmbė tė kthehesha pėr tė lindur nė shtėpi, sepse nuk kisha para. Atėherė, mjekėt Ou dhe Liu mė mbajtėn nė spitalin e tyre duke mė thėnė se mund tė paguaja mė vonė, kur tė kisha para. Shyqyr qė ata mė mbajtėn atje, pėrndryshe edhe bija ime e vogėl mund tė lindte e vdekur."

Sipas rregullave pėrkatėse tė kėsaj zone, gratė shtatzėna tė familjeve tė varfra, siē ėshtė Li Yunnzhen, mund tė marrin njė subvencion nga administrata vendore nė raste lindjesh dhe shpenzimet e mbetura ato mund t'i paguajnė mė vonė. Nė saje tė kėtyre rregullave, Li Yunzhen shkoi pėr herė tė parė pėr tė lindur nė spital dhe e lindi tė shėndetshme foshnjėn e saj. Gjatė kohės kur ishte shtruar nė spital, ajo shpenzoi 250 juanė. Administrata vendore i dha asaj 80 juanė si subvencion dhe pjesėn tjetėr tė shpenzimeve ajo e pagoi mė vonė.

Sekretari i komitetit tė partisė pėr distriktin Muēuan, zoti Yeh Sanqiang, tha se duke filluar nga viti 2000, nė gjithė distriktin e tij, mbi 1300 gra shtatzėna dhe lehona kanė marrė ndihmė nga administratat vendore dhe vėllimi i ndihmave arrin nė 190 mijė juanė. Nė saje tė ndihmave, 70 % e grave shtatzėna i lindėn foshnjat e tyre nė spital.

Programi i uljes sė vdekshmėrisė sė grave shtatzėnave dhe lehonave u zbatua edhe nė distriktet Ėbian, Gjinkou, Mabian etj qė gjenden pėrreth distriktit Muēuan. Nė disa zona tė banuara kryesisht nga pakicat kombėtare dhe nė disa zona tė varfra, ende ekzistojnė zakonet besėtytnore dhe mėnyrat e prapambetura tė lindjes, prandaj sektorėt pėrkatės organizojnė edukatėn shėndetėsore pėr t'i ndryshuar kėto koncepte. Banorėt e kombėsisė Yi tė distriktit Mabian e kanė pasur gjithmonė zakonin pėr t'i lindur fėmijėt nė shtėpinė e vet, duke thėnė se fėmijėt e lindur jashtė shtėpisė nuk i pėrkasin familjes sė tyre. Tani pjesa mė e madhe e grave tė kėsaj kombėsie i kanė hedhur poshtė konceptet e prapambetura. Tian Qiong, njė grua shtatzėnė e kombėsisė Yi, qė erdhi pėr tė lindur nė spital, tha:

"Ne mė mirė tė lindim nė spital, sepse pajisjet e spitalit janė tė mira. Kur lind nė spital, asgjė nuk mė shqetėron."

Duke filluar nga viti 2000, programi i qeverisė kineze pėr uljen e vdekshmėrisė sė grave shtatzėna dhe lehonave ėshtė vėnė nė zbatim nė 1000 distrikte, shifėr kjo qė mbulon pothuajse tė gjitha zonat e pazhvilluara tė Kinės Qendrore dhe tė Kinės Perėndimore. Gjatė 6 vjetėve tė fundit, krahas investimeve tė administratave vendore nė kėtė dejtim, edhe qeveria qendrore kineze investoi 440 milionė juanė pėr zbatimin e kėtij programi, qė ėshtė programi mė i madh pėr sigurimin e shėndetit tė grave dhe fėmijėve qė nga koha e shpalljes sė Republikės sonė Popullore. Zėdhėnėsi i Ministrisė sė Shėndetėsisė tė Kinės, zoti Mao Qunan, tha se programi i uljes sė vdekshmėrisė sė grave shtatzėna dhe lehonave do tė zbatohet mė tej nė mbarė vendin dhe do tė pėrsosen mė tej organizmat pėrkatės administrues nė tė gjitha krahinat e vendit, qė tė kujdesen si duhet pėr shėndetin e shtatzėnave dhe lehonave. (Zheng)