v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2006-08-25 18:36:08    
Kėngėtari i kombėsisė hui tė Kinės Su Erdong

cri
"Huaer" ėshtė njė formė e kėngės malore e pėrhapur nė zonat e kombėsisė hui tė Kinės veriperėndimore. Ajo ka motive tė larta e kumbuese dhe tekst tė thjeshtė e plot freski, pra ka karakteristika tė theksuara nacionale e vendore. Vitet e fundit kėngėtari i kombėsisė hui tė Kinės Su Erdong e ka kombinuar pėrmbajtjen e "huaer"-it me formėn e kėngės zbavitėse, duke bėrė qė kjo formė e re artistike tė mirėpritet nga spektatorėt. Tani nė dasma, bankete etj. tė banorėve hui dėgjohen shpesh kėngėt e Su Erdong-ut. Tani do t'ju flasim pikėrisht pėr kėtė kėngėtar tė kombėsisė hui.

Su Erdong ėshtė pedagog nė Rajonin Autonom tė Sinkiang-Ujgurit tė Kinės veriperėndimore. Ai ka prirje tė mėdha nė krijimin e kėngėve dhe nė kėndim. Gjatė rreth 10 vjetėve tė fundit ai ka nxjerrė 5 disqe me mbi 120 kėngė, si "Banorėt hui", "Vajza me vello tė kuqe", "Lule shelgu" etj.

Qė nė fėmijėri Su Erdongut i pėlqente kėndimi. Pas diplomimit nė universitet, ai filloi krijimet muzikore. Atėherė shumica e kėngėve tė krijuara prej tij ishin kėngėt e kombėsive kazake e ujgure. Mė vonė, pas njė takimi me bashkėstudentėt, ku pati njė bisedė me ta, ai filloi tė krijojė kėngė tė kombėsisė hui. Ai kujton kėshtu:

"Nė atė takim njė mik mė tha: 'Ke kėnduar kaq bukur kėngė ujgure e kazake, pse nuk kėndon ndonjė kėngė tė kombėsisė hui?'. Kurse njė mik tjetėr mė tha: 'E ku ka kėngė kombėsia hui?' Pikėrisht kjo fjalė mė ngacmoi."

Su Erdong kuptoi se kėngėt e kombėsisė hui janė kufizuar nė kėngėt "huaer", shumica e tė cilave kėndohen nė dialekt. Pikėrisht nga kjo arsye, po bėhet gjithnjė e mė i vogėl numri i njerėzve qė dinė tė kėndojnė dhe tė kuptojnė kėngėt "huaer".

Kėshtu Su Erdong filloi tė studiojė kulturėn e historinė e kombėsisė hui, duke zbuluar se nė historinė e Kinės ka pasur dhe ka shumė persona tė dalluar tė kombėsisė hui, si lundėrtari i lashtėsisė Zheng He, shkrimtari Pu Songling, artisti i estradės me dialog Ma Sanli etj.

Me qėllim qė tė tjerėt ta njohin kombėsinė hui, Su Erdong-i krijoi kėngėn: "Banorėt hui". Mikut tė tij tė ngushtė Bao Yucheng i pėlqen shumė kjo kėngė. Ai tha:

"Su Erdong ka shprehur nė formėn e kėngės prirjet dhe dėshirat e banorėve hui. Unė jam shumė dakord me kėtė. Nė saje tė muzikės sė Su Erdongut e kam njohur shumė edhe kulturėn e historinė e kombėsisė hui."

Su Erdong ka kaluar njė rrugė tė vėshtirė pėr krijimin e kėngėve. Pėr tė nxjerrė kasetėn e parė me kėngė tė tij, atij i mungonin paratė, ndaj sė bashku me tė shoqen e tė birin i paketonin vetė kasetat. Pėr propagandimin e kasetės muzikore, ai kėndonte kudo qė shkonte, si nė fushat sportive tė shkollave, nė sheshet e qytetarėve dhe nė arat e fshatarėve. Ai kėndonte plot emocion si pėr nxėnės, ashtu edhe pėr qytetarė e fshatarė. Dalėngadalė ai nisi tė mirėpritet nga spektatorėt. Miku i tij Bao Yucheng u tha korrespondentėve:

"Sė bashku me tė kam shkuar nė fshatra. Pamjet e interpretimit tė tij mė kanė prekur shumė dhe emocioni ishte i paparė. Nė shkollėn e kombėsisė hui, Su Erdong ishte rrethuar nga shumė nxėnės, qė kėrkonin autografe prej tij. Ata i dėgjonin kėngėt e tij me lot nė sy. Tani jo vetėm banorėve hui, por edhe banorėve tė kombėsive tė tjera tė Sinkiangut, si ujgure, kazake etj., u pėlqejnė shumė kėngėt e Su Erdongut."

Pėlqimi nga zemra i kėngėve tė tij nga masat popullore ka nxitur entuziazmin krijues tė Su Erdongut. Pak kohė mė vonė ai, me fonde tė grumbulluara vetė, regjistroi dhe publikoi disqet VCD: "Banorėt hui", "Vajza e kombėsisė hui", "Vajza me vello tė kuqe", "Lulja e shelgut e tė dashurit" etj. Kėngėt e tij janė pėrhapur gjerėsisht nė viset e Kinės veriperėndimore, si dhe nė zonat e tjera tė Kinės ku jetojnė banorėt e kombėsisė hui.

Qytetari i kombėsisė hui nė Pekin, zoti Ma Zheli, tha se kėngėt e Su Erdongut i pėlqejnė jo vetėm atij, por edhe i biri 10-vjeēar i ka shumė pėr zemėr. Kėngėt e tij janė jo vetėm tė bukura, por kanė edhe vlerė edukuese. Zoti Ma tha:

"Nė kėngėt e Su Erdongut flitet pėr historinė e kombėsisė hui, propagandohen konceptet e drejtėsisė, vullnetit, dashurisė, tė mbrojtjes sė mjedisit etj. Unė mendoj se ato kanė vlerė shumė tė madhe nė kėto drejtime, prandaj unė i kėshilloj fėmijėt e mi tė dėgjojnė kėngėt e tij."

Disa analistė tė muzikės janė tė mendimit se kėngėt e Su Erdongut kanė marrė motivet e kėngės "Huaer", kanė adoptuar edhe tė mirat e kėngėve tė kombėsive tė tjera kineze, bashkė edhe me ritmet e muzikės moderne, duke i mbushur kėngėt plot me frymėn e jetės dhe tė kohės. Le tė dėgjojmė krijimin e tij pėrfaqėsues: "Banorėt hui".

Su Erdong interpreton shpesh nė gjirin e popullit pa kėrkuar shpėrblim. Ai thotė se nė popull janė rrėnjėt e tij dhe burimi i krijimtarisė sė tij, prandaj duhet t'u kėndojė atyre dhe tė kėndojė nė gjirin e tyre.( Daming )