dëgjoni

Në takimin e trashëgimive botërore të zhvilluar pak kohë më parë në Lituani, rrënojat e Yinit të Kinës u përcaktuan si trashëgimi kulturore botërore. Rrënojat e Yinit janë mbeturina të rëndësishme të qytetërimit të lashtë kinez ku janë zbuluar shumë relikte të çmuara. 70-vjeçari Yang Xizhang është një nga arkeologët e shquar që merren me studimin e rrënojave të Yinit.

Lumi i Verdhë është lumi nënë i Kinës. Për shkak të klimës së përshtatshme, rrjedha e mesme dhe ajo e poshtme e Lumit të Verdhë kanë qenë vendlindja e qytetërimit të lashtë kinez. Rrënojat e Yinit ndodhen pikërisht në fshatin Xiaotun të qytetit Anyang të provincës Henan në rrjedhën e mesme të këtij lumi.

Rrënojat e Yinit janë gërmadhat e kryeqytetit të dinastisë Shang të Kinës para 3000 vjetëve. Qysh nga fillimi i shekullit të kaluar, nëpërmjet gërmimeve të shumëhershme, arkeologët kanë zbuluar gërmadha të pallatit perandorak me përmasa të mëdha, varreza të fisnikëve, relikte të panumërta si prodhime të bronzta, poçe etj. që kanë rëndësi të madhe për të studiuar qytetërimin e lashtë kinez.

Në vitet '50 të shekullit të kaluar, Yang Xizhang u diplomua në fakultetin e arkeologjisë të Universitetit të Pekinit. Në vitin 1958, 22-vjeçari Yang Xizhang u punësua në institutin studimor të arkeologjisë pranë Akademisë së Shkencave Shoqërore të Kinës. Ky është instituti më i lartë arkeologjik në Kinë. Pas 4 vjetëve, Yang Xizhang u dërgua në qytetin Anyang për të marrë pjesë në gërmimet dhe studimin e rrënojave të Yinit. Deri sot, Yang Xizhang ka punuar në Anyang për mbi 40 vjet, por familja e tij është në Pekin e megjithatë Yang Xizhang nuk pendohet për zgjedhjen e vet. Ai tha:

"Detyra ime është që të studioj dhe të zbuloj pamjen e mëparshme të rrënojave të Yinit."

Yang Xizhang lindi në qytetin Suzhou të Kinës jugore. Në vitin 1963, ai u martua me një vajzë nga vendlindja e tij. Por pas martesës, ata të dy nuk kanë jetuar së bashku për shumë kohë. Sot bashkëshortja e tij ka dalë në pension, ndërsa Yang Xizhang punon ende në rrënojat e Yinit.

Për mendimin e shumë njerëzve, puna e Yang Xizhangut është shumë e mërzitshme. Por Yang Xizhang është i mendimit se ai mund të marrë shumë kënaqësi nga puna arkeologjike. Në vitin 1990, Yang Xizhang drejtoi gërmimin e varrezës Guojiazhuang. Kjo është një varrezë e madhe fisniku e mbrojtur mirë. Yang Xizhang dhe kolegët e tij zbuluan gjithsej 349 relikte, si rezultat, varreza Guojiazhuang u zgjodh një nga 10 arritjet arkeologjike të vitit 1990. Yang Xizhang është i mendimit se është një gjë fatmirë që një arkeolog të drejtojë gërmimet në një varrezë të madhe, por edhe në varrezat e vogla, arkeologët mund të gjejnë shumë informacione për qytetërimet e lashta. Ai tha:

"Në Anyang janë gërmuar më se 1000 varreza të vogla. Sipas formës së radhitjes së këtyre varrezave, mund të studiojmë strukturën e familjeve në atë kohë. Edhe ky është një zbulim i madh në arkeologjinë e rrënojave të Yinit."

Krahas gërmimeve, shkrimi i studimeve arkeologjike është një punë e rëndësishme. Deri tani, Yang Xizhang ka shkruar shumë studime arkeologjike me cilësi të lartë. Mbështetur në këto studime, ai ka botuar shumë vepra akademike si për shembull: "Rezultatet kryesore në gërmimet e rrënojave të Yinit pas vitit 1980", "Sistemi i varrimit në dinastinë Shang", "Prodhimet e bronzta të dinastisë Yin" etj. spikat veçanërisht vepra e tij "Arkeologjia e Kinës - Fashikulli i dinastisë Xia dhe i dinastisë Shang" që fitoi çmimin "Xiading", çmimin më të lartë në fushën arkeologjike në Kinë. Yang Xizhang tha:

"Kam dhënë kontributin tim për studimin e rrënojave të Yinit dhe ka marrë shumë njohuri nga to. Jam shumë i gëzuar që rrënojat e Yinit u përcaktuan si trashëgimi kulturore botërore. Duhet të them se kam realizuar idealin tim."

Gjatë gërmimeve mbi 100-vjeçare, në rrënojat e Yinit janë zbuluar relikte të panumërta. Tani rrënojat e Yinit janë bërë një fushë studimi ku përfshihen arkeologjia, historia, antropologjia etj. (Fani)