dëgjoni

Mengci, ideolog kinez i kohës së lashtë, me të cilin po ju njohim në rubrikën e sotme, qe një figurë tjetër e rëndësishme e konfucizmit. Ai trashëgoi doktrinat e Konfucit dhe parashtroi një sistem të plotë ideologjik, që ushtroi një ndikim shumë të madh mbi ideologjinë e brezave të mëvonshëm, prandaj u quajt "Plaku i dytë i urtë", pas Konfucit.

Mengci lindi në vitin 372 para erës së re në shtetin Zou (Zouçeng i provincës Shandong të sotme). Emri i tij i vërtetë ishte Meng Ke, por brezat e mëvonshëm e quajtën atë me respekt "Mengci", që do të thoshte "Fisniku Meng". Ai jetoi në periudhën e Shteteve Ndërluftuese në historinë kineze, kur principatat e dinastisë Zhou luftonin ashpër me njëri tjetrin për të vendosur hegjemoni dhe, në qarqet e intelektualëve, ishte krijuar një gjendje e "konkurrimit të njëqind shkollave".

Ai trashëgoi tezën e Konfucit mbi "administrimin e vendit me anën e moralit" dhe e zhvilloi atë në shkallën e "doktrinës së dashamirësisë", që u bë thelbi i mendimeve të tij politike. Nga njëra anë, ai dalloi me rigorozitet pozitat klasore të sundimtarëve dhe të sunduarve, shprehu mendimin se "Ata të punës mendore drejtojnë të tjerët, kurse ata të punës fizike drejtohen nga të tjerët" dhe projektoi një kompleks rendi të hierarkisë për caktimin e pozitave të njerëzve, që nga monarku e deri te banorët e thjeshtë; nga ana tjetër, ai i quante me metaforë marrëdhëniet midis sundimtarëve dhe të sunduarve si marrëdhëniet midis prindërve dhe fëmijëve dhe propozonte që sundimtarët të kujdeseshin si prindërit për vështirësitë dhe vuajtjet e popullit dhe populli t'u afroheshin dhe t'u shërbenin sundimtarëve ashtu siç fëmijët sillen me prindërit.

Mengci parashtroi tezën se "Në fillim të jetës së një njeriu, natyra e tij është mirëdashëse" dhe shprehu mendimin se natyra e të gjithë njerëzve është e njëllojtë, i drejtohet dashamirësisë dhe i shmanget djallëzisë, megjithëse ekzistojnë ndryshimet në punë dhe dallimet klasore midis anëtarëve të shoqërisë.

Në bazë të përvojës së nxjerrë nga praktika e periudhës së Shteteve Ndërluftuese, Mengci bëri bilancin e ligjeve të stabilitetit ose rrëmujave, të lulëzimit ose rënies së shteteve të asaj periudhe dhe parashtroi tezën e tij të famshme me karakter demokracie: "Populli është i shtrenjtë, shteti është pas tij, monarku është i papeshë".

Ai e lidhi ngushtë etikën me politikën dhe vuri në dukje se brumosja e njerëzve me moral është baza e stabilitetit dhe zhvillimit të vendit. Ai ishte i mendimit se çdo shtresë e një shoqërie ka normat e veta të moralit, por në kohën kur çdo anëtar i shoqërisë i kufizon fjalët dhe veprimet brenda normave të moralit, kjo shoqëri me siguri do të jetë e rregullt.

Mengci tregoi plotësisht karakteristikat e natyrës së tij. Ai nënvleftësonte sundimtarët, përbuzte ata që luanin me pushtetin dhe pasurinë, shpresonte se gjendja e turbullt e asaj kohe do të ndryshonte dhe populli do të dilte nga katastrofat. Në lidhjet e tij me monrkët e shteteve të ndryshme, ai ruante karakterin e tij të drejtësisë dhe të guximit për kritikë.

Në vitet e pleqërisë së tij, Mengci u tërhoq nga veprimtaria politike dhe u mor me mësimdhënie. Ai, së bashku me nxënësit e tij, shkruan librin "Mengci", ku u shënuan fjalët e Mengcit dhe polemikat që bëri ai me personat përfaqësues të sekteve të tjera akademike. Gjatë 24 shekujve, ky libër, që pasqyroi meritat e tij në trashëgimin dhe zhvillimin e konfucizmit, demonstroi fuqinë e tij tërheqëse dhe u vlerësua lart si një vepër klasike konfuciste. (Zheng)