v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2006-07-27 17:52:46    
Li Bing, ekspert hidraulik kinez i kohės sė lashtė

cri

dėgjoni

Penda Dugjang-yean e lumit Mingjang nė provincėn Siēuan tė Kinės Jugperėndimore, qė u ndėrtua para 2200 vjetėve me nismėn dhe nėn drejtimin e ekspertit hidraulik kinez Li Bing, ka qenė vepra mė e madhe krijuese dhe puna mė e suksesshme nė ekonominė ujore tė Kinės nė lashtėsi dhe luan rolin e saj edhe sot pėr mbrojtjen nga vėrshimi i ujit dhe pėr ujitjen e kulturave bujqėsore. UNESKO-ja e ka pėrfshirė atė nė listėn e "Trashėgimive kulturore botėrore".

Lumi Mingjang ėshtė njė nga 4 degėt e lumit Jance, qė kalojnė nėpėr Pellgun Siēuan. Emri i provincės Siēuan, qė do tė thotė "provinca e katėr lumenjve", ka ardhur pikėrisht nga kėto 4 degė. Lumi Mingjang, mė e madhja ndėr tė 4 degėt e lumit Jance nė kėto zona, buron nga pjesa veriperėndimore e Pellgut Siēuan dhe, pasi pėrshkon njė sėrė luginash tė thella midis maleve tė larta, hyn nė distriktin Guanxian, i cili ndodhet nė kuadrin e fushės sė madhe Ēengdu. Uji i lumit Mingjang rrjedh rrėmbyeshėm nė rrjedhėn e sipėrme dhe ngadalshėm nė fushėn Ēengdu, prandaj njė sasi e madhe dheu dhe rėre mbetej kėtu, duke bllokuar shtratin e lumit. Asokohe, nė verė dhe vjeshtė ndodhnin shumė shpesh pėrmbytje, kurse, pas stinės sė reshjeve tė shiut, kaplloste thatėsira.

Nė fund tė shekullit tė 4-tė para erės sė re, shteti Ēin, qė ishte nė varėsinė e dinastisė Zhou, vendosi kėtu organet e veta administrative tė qarqeve dhe distrikteve. Nė vitin 250 para erės sė re, Li Bing u emėrua guvernatori i qarkut Shu dhe u ngarkua me detyrėn pėr tė sistemuar lumin Mingjang. Li Bing, qė kishte pėrvetėsuar njohuri astronomike dhe gjeografike, iu pėrvesh punės menjėherė. Ai, sė bashku me tė birin, bėnė kėrkime gjeografike duke studiuar nė vend relievin e zonave tė rrjedhės sė lumit Mingjang dhe duke sqaruar shkaqet e fatkeqėsive tė pėrmbytjes, dėgjuan mendimet e banorėve vendas qė kishin grumbulluar njė farė pėrvojė nė mbrojtjen nga vėrshimi i ujit, bėnė projekte tė kujdesshme, mobilizuan banorėt vendas dhe ndėrtuan Pendėn Dugjang-yan nė lumin Mingjang, qė mbeti njė vepėr e famshme shekullore.

Penda Dugjang-yan u ndėrtua dhjetėra vjet mė herėt se Muri i Madh i dinastisė Ēin. Ky i fundit ėshtė ndėrtuar me qėllim mbrojtjen nga sulmet e kombeve tė veriut dhe ka humbur sot rolin e tij tė mėparshėm, kurse Penda Dugjang-yan ėshtė ndėrtuar pėr ujitje, pėr shmangien e pėrmbytjeve dhe pėr transportin ujor, si rezultat, fusha Ēengdu ėshtė bėrė "Toka e hambarit" qė siguron korrje tė bollshme edhe nė raste thatėsire, edhe nė raste tė lagėshtirės sė tepruar.

Gjatė mbi 2200 vjetėve, Penda Dugjang-yan ka luajtur gjithmonė rolin e saj pozitiv dhe ėshtė bėrė njė gur themeltar nė historinė e hidraulikės nė botė. Brezat e mėvonshėm ndėrtuan pranė Pendės Dugjang-yan njė tempull nė kujtim tė Li Bingut dhe tė birit. Por mė vonė, Li Bing dhe i biri u shenjtėruan nė zemrat e popullit. Nė vitin 1974, nė shtratin e lumit jashtė Pendės Dugjang-yan, u zbulua njė statujė guri 3 metra e lartė. Nga njė ekspertizė sipas hieroglifeve nė statujė del se kjo ėshtė njė statujė e Li Bingut qė u gdhend nė shekullin e 2-tė tė erės sė re. Figura e Li Bingut nė statujė, qė mban nė kokė njė kurorė tė lartė, ėshtė veshur me njė pallto tė gjatė, tė lidhur nė mes me njė rrip me gur nefriti dhe me tė dy duart tė vėna nė gjoks, duket me temperamentin e njė personi tė moshuar, tė qetė dhe tė matur. Tė gjitha kėto pasqyrojnė plotėsisht respektin e atėhershėm tė popullit pėr Li Bing. (Zheng)