Blerja internacionale ka qenë veprimtari e fuqishme e kompanive shumëkombëshe të vendeve të zhvilluara. Por duke filluar nga viti i kaluar, disa ndërmarrje kineze, konsideruar si ndërmarrje që nuk zotërojnë teknologji bazë, kanë bërë përpjekje të blejnë aksione të kompanive të huaja. Blerja e suksesshme e sektorit të kompjuterëve personalë të Kompanisë IBM nga Grupi kinez i kompjuterëve Lenovo, blerja e pasuksesshme e Kompanisë Unocal nga Kompania Kineze e Naftës Detare etj. kanë tërhequr vëmendjen e botës. Pse ndërmarrjet kineze duan të investojnë në vende të tjera ? Ç'probleme do të hasin ato në tregun e huaj ?

Në maj të vitit të kaluar, Grupi Lenovo, kompania më e madhe e prodhimit të kompjuterëve personalë në Kinë bleu me 1 miliard e 250 milionë dollarë sektorin e kompjuterëve personalë IBM. Pas blerjes, Grupi i ri Lenovo me vëllimin vjetor të shitjes prej 13 miliardë dollarësh, është bërë tani kompania e 3-të më e madhe në botë në prodhimin e kompjuterëve personalë. Duke folur për këtë blerje, zv/drejtori i Grupit Lenovo z. Liu Xiaolin u shpreh :

"Lenovo-ja e njeh shumë mirë tregun kinez dhe si një markë e njohur e kompjuterëve ka zënë një përqindje lartë të lartë të tregut kinez, ka krijuar një rrjet të fuqishëm të shitjes në Kinë dhe prodhon kryesisht kompjuterë të tavolinës, ndërsa Kompania IBM krahasuar me Lenovo zë një pjesë më të vogël të tregut kinez, por ajo ka rrjet të fuqishëm të shitjes në botë dhe ka epërsi në prodhimin e kompjuterëve portativë. Prandaj bashkimi ynë është një bashkim i plotësimit reciprok."

Blerja e suksesshme e Kompanisë së naftës PK të Kazakistanit nga Kompania Kineze e Naftës, blerja e biznesit të vjetër anglez të veturave Rover nga Grupi i Automjeteve të Nanjingut etj. kanë treguar plotësisht potencialin e madh të ndërmarrjeve kineze. Me zhvillimin e shpejtë të ekonomisë kineze, ndërmarrjet kineze që janë forcuar gjithënjë e më shumë kanë nisur rrugën e blerjes internacionale.

Ndihmësi i ministrit të tregtisë i Kinës z. Chen Jian u shpreh se nga të dhënat e investimeve të vitit të kaluar jashtë vendit tregojnë se blerja internacionale zë një vend kryesor të investimeve të ndrëmarrjeve kineze jashtë vendit:

"Në vitin 2005, investimet e drejtpërdrejta të Kinës jashtë vendit arritën në 6 miliardë e 900 milionë dollarë, duke u rritur 26% në krahasim me vitin 2004, ndër to 2 miliardë e 300 milionë dollarë u realizuan nëpërmjet blerjes. Shtimi i shpejtë i investimeve kineze jashtë vendit dhe zgjerimi i shpejtë i tregut jo vetëm kanë nxitur zhvillimin ekonomik e shoqëror të vendit, por ka dhënë kontribut edhe për rregullimin strukturor të prodhimit dhe shpërndarjen racionale të faktorëve të prodhimit të mbarë botës."

Siç mësohet, ndërmarrjet e reja kineze që kanë pasur forcë të mjaftueshme teknologjike, të studimit dhe të krijimit të të rejave dhe që janë të njohura në Kinë si Kompanitë ZTE, Huawei, Haier, Hisense, Lenovo etj. filluan të zbatojnë nëpërmjet investimeve jashtë vendit dhe bashkëpunimit në administrim strategjinë e ndërkombëtarizimit. Ndërsa disa degë të tjera industriale me epërsi të dukshme si dega e aparateve elektro-shtëpiake, industria e lehtë e tekstile, e veshjeve të gatshme, e përpunimit të ushqimeve etj. kanë ngritur ndërmarrje dhe agjenci në vende të tjera, duke përcjellë në tregun ndërkombëtar një forcë të rë të prodhimit, lëndë të para dhe teprica të pjesëve të këmbimit, duke krijuar kështu një zixhirë të furnizimit për administrimin ndërshtetëror.

Drejtori i Drejtorisë së investimeve të Konferencës së Tregtisë dhe Zhvillimit të OKB-së z. Khalil Hamdani shprehu mendimin se vitet e fundit blerja internacionale e Kinës ka filluar të tërheqë vëmendjen e botës:

"Nga viti 1999 deri në vitin 2005, kompanitë kineze kanë pasur 277 objekte të blerjes jashtë vendit, duke zënë vendin e parë në Azi. Vitin e kaluar blerjet e Kinës në vende të zhvilluara u bënë me shpejtësi. Kjo tregon se investimet e Kinës po hidhen gjithënjë e më shumë në blerjen e markave të njohura, të shkencës e teknikës dhe pajisjeve të ndryshme."

Sigurisht blerja internacionale e ndërmarrjeve kineze ka pasur edhe mossuksese. Në vitin 2005, nën presionin e madh politik amerikan, Kompania Kineze e Naftës u detyrua të heqë dorë nga blerja e Kompanisë Amerikane të Naftës Unical. Sivjet edhe Kompania Kineze Lenovo ka hasur vështirësi në SHBA. Në fillim të këtij viti, Lenovo fitoi një kontratë të Departamentit Amerikan të Shtetit për blerjen e kompjuterëve prej mbi 10 milionë dollarësh, por kjo marrëveshje normale tregtare u pengua nga disa personalitete amerikane, madje disa kongresmenë u shprehën se blerja e kompjuterëve Lenovo do të rrezikonte sigurimin shtetëror të Amerikës. Departamenti Amerikan i Shtetit e ruajti këtë kontratë, por rregulloi përdorimin e tyre dhe u shpreh se në të ardhmen do të kontrrollojë me rreptësi kontrata të tilla.

Specialistët u shprehën se ndërmarrjet kineze luajnë ende një rol shumë të vogël dhe mbeten prapa në skenën e blerjes botërore. Për të arritur nivelin e Anglisë ose të SHBA-së në aktivitetet e blerjes, vëllimi i prodhimit të përgjithshëm kombëtar ose vëllimi i tregtisë së jashtme të Kinës duhet të rritet 10 herë.

Ndihmësi i ministrit të tregtisë i Kinës Chen Jian u shpreh se në krahasim me investimet e vendeve të zhvilluara përmasa e blerjes internacionale të ndrëmarrjeve kineze është ende shumë e vogël dhe po ndodhet në fazën fillestare. Ai tha se gjatë blerjes ndërmarrjet kineze duhet të pakësojnë rrezikun dhe koston.

Z. Chen Jian vuri në dukje se ndërmarrjet kineze duhet të ngrenë aftësinë e administrimit ndërshtetëror, të përvetësojnë burimet kryesore të prodhimit dhe të biznesit, të përgatisin një numër talentesh të rinj, mjedisin humanitar, ligjet dhe rregullat tregtare ndërkombëtare dhe të zgjerojnë gradualisht përmasat e blerjes jashtë vendit sipas planit dhe kushteve të veta konkrete. (Pina)