dëgjoni

Të dashur lexues, jam Drita-Damini, ju përshëndes në programin tonë muzikor. Kombësia tibetiane, që është një nga 56 kombësitë e Kinës, ka një popullsi mbi 4 milionë dhe është e përqendruar kryesisht në rrafshnaltën Çinhaj-Tibet të Kinës jugperëndimore. Gjatë procesit të zhvillimit të gjatë historik, mjedisi gjeografik i rrafshnaltës ka krijuar kulturën e rrafshnaltës të kombësisë tibetiane me karakteristikat e veta të veçanta. Në këtë program muzikor ju ftoj të shijoni një tufë këngësh të bukura të kombësisë tibetiane, duke hyrë në rrafshnaltën Çinhaj-Tibet për të parë jetën e larmishme të banorëve tibetianë.

Një këngë tibetiane me zë të lartë, "Kënga baritore", i sjell njerëzit në rrafshnaltën e pafund Çinhaj-Tibet. Blegtorët e rrafshnaltës me qiellin si perde dhe me tokën si çadër, duke kullotur kopetë e dhenve, këndojnë "Këngën baritore", që është dëshmi e jetës së tyre nomade dhe një formë e shprehjes së ndjenjave të tyre. Kënga që dëgjuat është një këngë e blegtorëve të zonës veriore të Tibetit gjatë kullotjes. Në këngë thuhet: "Litari i gjatë për të lidhur kalin është fati i mirë, mëzi katërvjeçar është foshnjë e shtrenjtë. Vatha e madhe e dhenve është fati i mirë dhe qengji trevjeçar është foshnjë e çmuar. Shpatet malore me barëra janë kullota të mira për rritjen e kopeve të dhenve."

Banorët tibetianë jetojnë kryesisht në zonat e rrafshnaltës me kushte të vështira natyrore, të cilat i kanë bërë ata të kenë vullnet të fortë për jetën, trup të fortë dhe një formë të veçantë të prodhimit. Në të kaluarën banorët përdornin dheun e veçantë Aga vendas, për të ndërtuar banesa me bazament të fortë dhe të ngrohta në dimër e të freskëta në verë. Ndërtuesit e banesës, të vendosur në dy rreshta ose në një rreth, këndojnë duke goditur tokën me çekan prej druri. Kjo pamje pune është si një shfaqje koreografike.

Tani ju ftoj të dëgjoni "Këngën për ndërtimin e murit", të kënduar nga këngëtari tibetian Ya Dong. Në këngë thuhet: "Ejani, çuna dhe çupa, më ndihmoni për të ndërtuar së bashku këtë mur. Le të ndërtojmë një banesë të re e të ndritshme. Njerëzit e rinj në banesë të re kalojnë një jetë të gëzueshme."

Kombësia tibetiane është e aftë për të kënduar e vallëzuar, prandaj në gjirin e banorëve tibetianë janë të përhapura shumë këngë të larmishme popullore.

Në këngën malësore tibetiane "Kthimi", të kënduar nga këngëtarja tibetiane Zongyong Zhuoma në gjuhën tibetiane, përshkruhet dashuria e një djaloshi që kthehet nga larg në vendlindje, duke i sjellë vajzës së tij të dashur shumë dhurata.

Dhurimi i shiritit të bardhë prej mëndafshi "Hada" është një zakon i banorëve tibetianë në dasma, në raste feste, pritjes e takimit të mysafirëve etj.

Në këngën "Hada plot rreze dielli", të interpretuar nga këngëtarja tibetiane Gova Gjamaogj, thuhet: "Unë i ngjitem malit Himalaja duke kënduar, me rreze të ndritura dielli punoj një Hada të artë dhe ia dhuroj atdheut të dashur, mamasë së dashur."

Kombësia tibetiane është një kombësi entuziaste dhe mikpritëse. Kur takohen së bashku, ata pinë raki duke kënduar këngë rakie me përmbajtje uruese dhe shprehjeje dëshire. Le të dëgjojmë tani një këngë rakie të interpretuar nga këngëtari tibetian Rongzhong Erjia.

Të dashur lexues, shijuat një tufë këngësh tibetiane të Kinës. ( Drita-Daming )