dëgjoni

Sa herë që flasim për kulturën tradicionale kineze, nuk mund të lihet pa pwrmendur Konfuci. Në vitet 70 të shekullit të fundit, një shkencëtar amerikan, që bëri një listë të 100 personave më me influencë në historinë e njerëzimit, e radhiti Konfucin në vendin e 5-të, pas Jesusit, Sakiamunit e dy të tjerëve. Ndërsa për ne kinezët, ndoshta Konfuci me influencën e tij duhet të radhitet në vendin e parë, sepse çdo kinez wshtw i ndikuar pak a shumë nga doktrinat e tij.

Gjatë 2500 vjetëve, ndikimi i doktrinave konfuciste në Kinë ka gjetur shprehjen e tij jo vetëm në fushat politike dhe kulturore, por edhe në mënyrat e të menduarit dhe të vepruarit të çdo kinezi. Disa shkencëtarë të huaj e konsiderojnë konfucizmin si doktrina fetare, por në fakt konfucizmi ka qenë një nga sektet e shumta akademike kineze në kohën e lashtë dhe doktrinat e tij kanë qenë doktrina filozofike dhe jo fetare. Në shoqërinë feudale kineze, që zgjati mijëra vjet, doktrinat e Konfucit u respektuan si ide ortodokse dhe zunë pozitën drejtuese në Kinë. Ato ushtruan një ndikim të thellë jo vetëm mbi kulturën kineze, por edhe mbi kulturën e disa vendeve aziatike. Ato ushtrojnë ndikim në botë edhe sot, ngado në globin tokësor ku gjenden kinezë dhe emigrantë kinezë.

Konfuci, që lindi në vitin 551 para erës së re dhe vdiq në vitin 479 para erës së re, ka qenë një figurë në të njëjtën epokë me filozofin e famshëm të Greqisë së lashtë Sokrati. Konfucit i vdiq babai kur ai ishte 3 vjeç dhe ai me nënën u shpwrngulwn në Qyfu të provincës Shandong të sotme të Kinës Lindore. Emri i vërtetë i Konfucit ishte Kong Qiu, por brezat e mëvonshëm e qujtën atë Konfuci, që do të thoshte "Dijetari Fisnik Kong".

Konfuci jetoi në periudhën e Pranverës dhe Vjeshtës në historinë kineze, kur ishte thyer struktura unike shtetërore e mbretërisë së mëparshme kineze dhe principatat e dinastisë Zhou kishin filluar luftëra për shtrirjen e territoreve të veta. Konfuci jetoi në shtetin Lu, që ishte shteti me kulturën më të zhvilluar. Konfuci ishte shumë i edukuar dhe me dije të gjithanshme, por ai nuk kishte zënë ndonjë pozitë zyrtare. Në Kinën e lashtë, vetëm aristokratët kishin privilegj për shkollim, por Konfuci, që u mor me arsim, theu atë privilegj të aristokratëve. Ai pranonte nxënës nga të gjitha shtresat shoqërore dhe nxënësit e tij nuk shpenzonin shumë në mësime, mjaftonte që të dorëzonin diçka si kuotizacion të shkollës.

Në shkullin e 2-të para erës së re, Kina u shndërrua në një perandori unike dhe të fuqishme, me pushtet të centralizuar qendror. Sundimtarët e atëhershëm vunë re se doktrinat e Konfucit ishin shumë të përshtatshme për ruajtjen e stabilitetit të shoqërisë feudale, prandaj e caktuan konfucizmin si ide ortodokse drejtuese për të gjithë vendin. Një libër, ku ishin përmbledhur fjalët dhe dialogët e Konfucit me nxënësit e tij, mori titullin "Analet e Konfucit" dhe filloi të respektohej si një libër i shenjtë, ashtu si Bibla në Perëndim.

Doktrinat e Konfucit kanë përmbajtje të pasur dhe shumë gjëra ndër to kanë vlerë të lartë edhe sot. Shumë fjalë të Konfucit, që gjenden në librin "Analet e Konfucit", përdoren edhe sot në Kinë si aforizma. Për shembull, fjalët e tij "Kur udhëtojmë tre veta, me siguri e gjej mësuesin tim" përdoren shumë shpesh nga kinezët në të folur dhe në të shkruar. Duke thënë ato fjalë, ai e kishte parasysh se çdo njeri ka anën e tij të fortë, prandaj njerëzit duhet të mësojnë nga njëri tjetri.(Zheng)