dëgjoni

Para 2500 vjetëve, gjatë periudhës së Pranverës dhe Vjeshtës në historinë kineze, për shkak se fuqia e dinastisë Zhou kishte rënë shumë, principatat e saj kishin filluar të bënin për Krahas asaj, kishin dalë në ato principata disa monarkë hegjemonë dhe një numër politikanësh të shquar. Një nga politikanët e famshëm të asaj kohe ishte edhe Yeanci, që do t'ju njohim në rubrikën e sotme.

Emri i vërtetë i Yeancit ishte Yean Ying, por historianët e mëvonshëm e quajtën atë me respekt "Yeanci", që do të thoshte "Fisniku Yean". Siç përshkruhej në materialet historike, Yeanci ishte shtatshkurtër, me një gjatësi vetëm prej 140 centimetrash, por ishte shumë i talentuar dhe i mençur, me dije të gjithanshme dhe plot me homor.

Gjatë gjithë jetës së tij, Yeanci qëndroi për 55 vjet në postin për të ndihmuar monarkët e 3 brezave të shtetit Çi, një shtet që gjendej në provincën Shandong të sotme të bregdetit lindor të Kinës. Në fillim të periudhës së Pranverës dhe Vjeshtës, shteti Çi ishte bërë një shtet hegjemon, kurse në vitet kur Yeanci ndodhej në postin administrativ, në shekullin e 6-të para erës së re, shteti Çi kishte humbur prej kohësh atë stil burrëror të dikurshëm. Yeanci bëri të gjitha përpjekjet për të fuqizuar përsëri shtetin Çi. Ndonëse përpjekjet e tij nuk mundën ta përtërinin shtetin Çi, por veprimet e tij të guximshme dhe plot me shkathtësi u lavdëruan nga brezat e mëvonshëm dhe mbetën si lengjenda që janë përhapur gjerësisht edhe sot.

Yeanci vizitoi shumë herë shtetet e tjera si i dërguari i monarkut të shtetit Çi. Ai vizitoi 2 herë shtetin Çu, që ndodhej në provincat Hubei dhe Hunan të sotme të Kinës, dhe veprimet e Yeancit gjatë atyre dy vizitave mbetën si legjenda.

Mbreti i shtetit Çu e kishte marrë vesh se Yeanci ishte shtatshkurtër dhe bëri çmos të tallej me të, por e zuri veten e tij ngushtë. Kur Yeanci shkoi për herë të parë për vizitë në shtetin Çu, mbreti i Çusë i tha një personi në varësinë e tij që ta sillte Yeancin nëpërmjet një porte të ulët pranë portës kryesore të murit rrethues të qytetit. Yeanci kuptoi djallëzinë e mbretit të Çusë dhe i tha atij personi: "Unë mund të futem në një zgavër për qentë vetëm atëherë kur vizitoj vendin e qenve. Por erdha sot për vizitë në shtetin Çu dhe si mund të hyj në portën e qenve?" Rojtarët nuk kishin si të përgjigjeshin dhe u detyruan ta sillnin Yeancin nëpërmjet portës kryesore.

Kur u takua me Yeancin, mbreti i Çusë pyeti: "Pse shteti Çi dërgoi pikërisht juve te ne? Mos vallë, nuk ka njerëz të tjerë në shtetin Çi?" Yeanci iu përgjigj shtruar: "Shteti Çi i dërgon personat e zgjuar dhe të talentuar vetëm në vendet me moral të lartë, kurse i dërgon personat e ngathët dhe të paaftë në vendet pa moral dhe pa aftësi. Unë jam njeriu më i ngathët dhe më i paaftë ndër ministrat e shtetit tonë, prandaj ata më dërguan mua në shtetin Çu."

Gjatë vizitës së dytë të Yeancit në shtetin Çu, mbreti i Çusë u mundua përsëri të fyente atë në sy të publikut. Në kohën e banketit, që shtroi mbreti i Çusë për nder të Yeancit, dy ushtarë sollën një njeri të lidhur me litar dhe thanë se ishte një hajdut që kishte ardhur nga shteti Çi dhe që kishte vjedhur. Mbreti i Çusë tha duke e shikuar vëngër Yeancin: "Mos vallë, njerëzit e shtetit Çi kanë lindur nga natyra hajdutë?" Por Yeanci nuk u nxitua. Ai tha: "Të gjithë thonë se mandarina është e ëmbël kur rritet në jug të lumit Huaihë, kurse është e thartë po të rritet në veri të lumit Huaihë, sepse uji dhe dheu në krahina të ndryshme nuk janë njësoj. Një banor, që jeton në shtetin Çi, nuk vjedh asnjëhërë, por fillon të vjedhë pasi vjen në shtetin Çu. Mos uji dhe dheu i shtetit Çu e shndërron atë në një hajdut?" Mbreti i Çusë mbeti pa fjalë.

Libri i lashtë kinez "Yeanci: Pranvera dhe Vjeshta", që është një përmbledhje e tregimeve dhe lengjendave mbi Yeancin, ushtroi një ndikim të madh mbi letërsinë biografike kineze. Në librin "Shënimet e Historisë", që u botua në kohën e dinastisë Han, në shekullin e parë para erës së re, dhe që u bë një vepër e madhe historiografike, Yeanci vlerësohet si politikan dhe diplomat i shquar. (Zheng)