dëgjoni

Guri i çmuar, nefriti u ka pëlqyer gjithmonë kinezëve dhe është konsideruar që nga koha e lashtë si simbol i mbarësisë me fuqi magjike të mbrojtjes nga fatkeqësitë. Ndër llojet e nefritit, smeraldi ka qenë më i shtrenjtë dhe më i çmueshëm. Sot, sendet e ndryshme të zbukurimit, punimet artistike dhe stolitë e grave, të përpunuara prej nefriti, u pëlqejnë shumë koleksionistëve dhe konsumatorëve kinezë të sendeve artistike. Meqenëse kanë dalë gjithmonë edhe mallra fals në këtë drejtim, vitet e fundit janë krijuar gjithnjë e më shumë njësi të ekspertizës së smeraldeve, të cilat u ofrojnë konsumatorëve shërbime profesionale.

Para 2700 vjetëve, gjatë periudhës së Shteteve Ndërluftuese në historinë kineze, jetonte një burrë me emrin Bian He në shtetin Çu, i cili gjeti rastësisht në malin Çushan një copë gur nefriti dhe ia dhuroi mbretit të Çusë. Por atij nuk i kishte shkuar ndër mend se kjo gjë mund t'i sillte atij fatkeqësi. Meqenëse mjeshtri i nefritit në oborrin mbretëror nuk njihte mirë gurin e çmuar të vërtetë, guri i Bian Hesë u konsiderua si një gur i zakonshëm që nuk vlente asnjë grosh dhe Bian He u konsiderua si një mashtrues që guxoi të tallej edhe me mbretin. Kështu që, ai u dënua me prerjen e putrës së këmbës së majtë. Kur mbreti i vjetër vdiq dhe mbreti i ri trashëgoi fronin, Bian He ia dhuroi nefritin mbretit të ri, por ndodhi njësoj si herën e parë, ai humbi edhe putrën e këmbës së djathtë. Kur erdhi në fuqi mbreti i brezit të tretë, Bian He nuk ishte më në gjendje t'ia dhuronte nefritin, sepse kishte humbur putrat e të dyja këmbëve. Ai mbajti gurin e tij të çmuar në prehër dhe vajtoi tri ditë e tri net. Kur mbreti i ri mori vesh këtë, porositi një mjeshtër të përpunonte atë gur. Mjeshtri e çau gurin dhe pa se brenda ishte një gur jashtëzakonisht i çmueshëm, i cili vlente aq shtrenjtë sa vlera e disa qyteteve. Për këtë arsye, ky gur i çmuar mori emërtimin "Smeraldi i Bian Hesë".

Nga fati i keq që pësoi Bian He-ja mund të shohim se ekspertiza e nefriteve është një punë jashtëzakonisht e vështirë. Nganjëherë, edhe mjeshtrat profesionistë i gënjen syri. Sot, nefritet nuk janë më sende të koleksionit të aristokratëve, por janë bërë sende që hyjnë gjithnjë e më shumë në shtëpi të banorëve të thjeshtë. Por, ekspertiza e nefriteve ende mbetet një problem i vështirë për banorët e thjeshtë. Tregtari pekinas zoti Du Peng është adhurues i nefriteve dhe ka shumë qejf të bëjë koleksion nefritesh. Por, atij i mungon njohuritë për ekspertizën e nefriteve. Ai tha:

"Unë kam dëshirë të blej nefrite. Por blej ato me çmimin nën 2000 juanë dhe nuk blej ato me çmim shumë më të lartë. Është shumë e vështirë të bëj dallimin e tyre dhe të gjykoj se sa vlejnë ato."

Shqetësimi i zotit Du është i kuptueshëm. Krahas rritjes së kërkesës për nefrite në treg, spekulatorët bëjnë nefrite fals për të nxjerrë sa më shumë fitime. Ata bëjnë mallra të rremë me mënyra të shumëllojshme dhe me mjete të përparuara, prandaj banorët e thjeshtë e kanë shumë të vështirë t'i dallojnë. Ata kanë më shumë interes të bëjnë smerald të rremë, sepse smeraldi quhet "mbreti i nefriteve" dhe është shumë i shtrenjtë.

Smeraldi është një agregat i mineraleve dhe ka shumë lloje me ngjyra të ndryshme: smeraldi i blertë, i verdhë i cekët, i bardhë, ngjyrë vjollce dhe i kuq. Ndërsa smeraldi plotësisht i blertë gjendet shumë rrallë, prandaj është jashtëzakonisht i shtrenjtë. Sot në tregjet ndërkombëtare të shitjes në ankand, çmimi i një palë byzylykëve prej smeraldi plotësisht të blertë arrin në 1 milionë juanë, afërsisht mbi 100 mijë dollarë amerikanë. Pikërisht për këtë arsye, smeraldi i blertë është bërë objektiv i spekulimit të tregtarëve me sasi të madhe mallrash të rremë.

Punonjësia e shoqërisë aksionare kineze Hengsin i gurëve të çmueshëm, zonja Liu Yan tha se shoqëria e saj ndan smeraldet në tri kategori: kategoritë A, B dhe C.

"Malli i kategorisë A është stoli prej smeraldi natyror; malli i kategorisë B është stoli prej smeraldi me cilësi relativisht të ulët, të pastruar në acid të fortë për një kohë të gjatë me qëllim që të shtohet tejdukshmëria. Pas përpunimit të duhur, çmimi i tij ngrihet shumë. Malli i kategorisë C është me lëndë të ngjyrosur me bojë të blertë. Një send i tillë me koston 10 juanësh mund të shitet me 100 mijë juanë."

Specialistët thonë se në qoftë se spekulatorët nuk kanë teknikë të lartë në prodhimin e mallrave të smeraldeve të kategorive B dhe C, është fare kollaj të dallojmë mallrat e vërtetë nga mallrat e rremë, duke përdorur xham zmadhues 10 herësh. Por, krahas rritjes së kërkesës në treg, prodhuesit e mallrave të rremë përvetësojnë mjete gjithnjë e më të përparuara, bile ngjyrosin me aparate të rrezeve lazer. Kështu që, e kemi të vështirë t'i dallojmë ato me sy, prandaj kemi nevojë për disa aparate të veçanta për të dalluar mallrat e rremë.

Bashkëpunëtori shkencor i muzeut gjeologjik kinez, zoti Zhang Ying Gjun, që ka një përvojë 20 vjeçare në ekspertizën shkencore të smeraldeve, foli për një lloj aparati të thjeshtë të ekspertizës së smeraldeve. Ai tha:

"Për ekspertizën e smeraldeve, përdorim një lloj aparat që quhet Xhami dy-ngjyrësh. Kur e vëmë këtë xham mbi mallrat që duhet të kontrollohen, malli i ngjyrosur me bojë të blertë shndërrohet në atë me ngjyrë kafe, kurse smeraldi natyror mbetet me ngyrë të blertë. Sigurisht, ky është mjeti më i thjeshtë i ekspertizës."(Zheng )