v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2006-06-15 15:40:53    
Ēi Huangong, hegjemon nė histori

cri
 dėgjoni Nė historinė e Kinės, periudha nga viti 770 para erės sė re deri nė vitin 481 para erės sė re u quajt "Periudha e Pranverės dhe Vjeshtės". Asokohe, autoriteti dhe forca e regjimit qendror tė dinastisė Zhou ishin dobėsuar shumė dhe principatat e saj bėnin vazhdimisht luftė ekspansioniste pėr shtrirjen e territorit tė vet, gjė qė krijoi njė gjendje tė ndėrlikuar tė synimeve tė sundimtarėve tė principatave pėr tė vendosur hegjemoninė e vet dhe, si rrjedhim, kishin dalė njėri pas tjetrit "5 hegjemonėt e periudhės sė Pranverės dhe Vjeshtės". Ndėr ta, Ēi Huangong, sundimtari i shtetit Ēi, ishte hegjemoni mė i hershėm dhe quhej "kryehegjemon".

Shteti Ēi, qė gjendej nė bregdetin e pjesės veriore tė provincės Shandong tė sotme tė Kinės, ishte njė shtet i madh dhe i fuqishėm ndėr pricipatat e shumta tė dinastisė Zhou. Ēi Huangong, emri i vėrtetė Jiang Xiobai, trashėgoi fronin nė vitin 685 para erės sė re dhe u bė monarku i brezit tė 15-tė tė shtetit Ēi. Ngritja e tij nė fronin e monarkut u quajt nė historiografi si njė legjendė.

Kur ai ishte njė princ, nė shtetin Ēi ndodhėn turbullira dhe ai me vėllanė e tij princi Gju ikėn nė mėrgim. Mė vonė, monarku i shtetit Ēi u vra nė njė grush shteti dhe, me tė marrė vesh lajmin, tė dy vėllezėrit u nisėn pėr t'u kthyer nė shtetin Ēi, pėr tė trashėguar fronin. Princi Gju kishte njė kėshilltar me emrin Guan Zhong, i cili bėri ēmos tė ngrinte princin Gju nė fron. Gjatė rrugės, Guan Zhong qėlloi me shigjetė princin Xiaobai. Ky i fundit bėri sikur u vra deri nė vdekje, megjithėse shigjeta kishte qėlluar nė grremēin e rripit tė mesit. Guan Zhong besoi se Xiaobai u vra, prandaj me princin Gju ngadalėsuan hapat e udhėtimit. Ndėrsa, princi Xiaobai filloi njė udhėtim ditė e natė nė njė rrugė tjetėr dhe arriti nė shtetin Ēi 6 ditė mė herėt. Kėshtu, ministrat e ngritėn princin Xiaobai nė fronin e monarkut tė shtetit Ēi dhe u quajt "Ēi Huangong".

Pasi erdhi nė fuqi, Ēi Huangong vuri njerėzit e talentuar nė postet e rėndėsishme, madje pa marrė parasysh urrejtjen e mėparshme, e emėroi si kryeministėr Guan Zhong, qė u mundua dikur tė vriste atė. Dhe Guan Zhong justifikoi besimin e tij. Gjatė 40 vjetėve nė postin e kryeministrit, Guan Zhong pati merita tė mėdha pėr fuqizimin dhe begatinė e shtetit Ēi.

Ēi Huangong mori njė sėrė masash reformuese dhe bėri tė gjitha pėrpjekjet pėr t'i dhėnė fund gjendjes sė vėshtirė tė krijuar nga turbullirat, qė zgjatėn pėr njė kohė tė gjatė nė shtetin Ēi. Kėshtu, shteti Ēi u shndėrrua shpejt nė vendin mė tė begatshėm ndėr principatat. Mbi kėtė bazė, Ēi Huangong filloi tė synonte pėr tė vendosur njė status tė hegjemonit, nėpėrmjet aktiviteteve ushtarake, politike dhe diplomatike. Asokohe, ekzistonin rreth 130 principata tė dinastisė Zhou, emrat e tė cilave janė shėnuar nė librat historiografike kineze. Ndėr to, 10 e ca ishin relativisht tė fuqishme, por secili prej tyre kujdesej vetėm pėr ēėshtjet e veta, kurse tė voglat dhe tė dobėtat e kishin tė vėshtirė vetėmbrojtjen pėrballė sulmeve tė pakicave kombėtare, siē ishin kombėsitė Rong, Di, Yi e tė tjera, tė cilat orvateshin gjithmonė tė sulmonin shtetet e fushave qendrore. Nė ato rrethana, Ēi Huangong hodhi parullėn "Respektoni mbretin e dinastisė Zhou, u rezistoni sulmeve nga jashtė", gjė qė fitoi simpatinė e oborrit mbretėror tė dinastisė Zhou dhe u pėrkrah nga principatat e tjera.

Gjatė 42 vjetėve tė jetės sė tij politike nė fronin e monarkut tė shtetit Ēi, Ēi Huangong organizoi shumė herė takimet e monarkėve tė principatave. Duke bėrė pėrpjekjet pėr tė vendosur hegjemoni, ai ishte pėr vendosjen e marrėdhėnieve tė mira midis principatave, pėr pakėsimin e luftėrave dhe pėr rezistencėn e pėrbashkėt kundėr trazirave nga jashtė, gjė qė ishte e dobishme pėr zhvillimin e ekonomisė dhe kulturės dhe pėr stabizilin e jetesės sė popullit. (Zheng)