dëgjoni

Çeng Tang u bë një figurë e famshme në historinë e lashtë kineze sepse ai përmbysi dinastinë Xia, që kishte sunduar në krahinat qendrore të Kinës, dhe themeloi dinastinë Shang, që zgjati rreth 600 vjet. Kultura e bronzit dhe ajo e shkronjave në guaska breshkash të dinastisë Shang ushtruan ndikime të thella mbi historinë e Kinës.

Në vitet e fundit të dinastisë Xia, që ishte e para dinasti në historinë e Kinës, sundimtari i saj Gje ishte një monark mediokër dhe tiranik. Thuhej se, me urdhrin e tij, ishte ndërtuar në kopshtin e pallatit mbretëror një hauz i madh pijesh alkoolike, i cili shërbente për të pirë njëkohësisht mijëra vetash . Gje shtronte shumë shpesh bankete, ku mjaft njerëz deheshin, binin në hauz dhe mbyteshin. Gje bashkë me konkubinën e tij Meisi e admironin këtë pamje karnavalesh me të pirë, duke e konsideruar atë si argëtim të madh. Për të përballuar shpenzimet e mëdha, ai shtoi tatimet duke rënduar barrën e popullit. Veprimet e tij ngjallën urrejtjen gjithnjë e më të madhe të popullit.

Asokohe, ekzistonte një mbretëri e vogël me emrin Shang, që ishte një shtet vasal i dinastisë Xia. Mbreti i mbretërisë Shang ishte Çeng Tang, i cili ishte gjithmonë mirëdashës ndaj popullit, prandaj populli e donte shumë. Një ditë, mbreti Çeng Tang doli nga qyteti për një ekskursion dhe vuri re se dikush kishte ngritur grackë për të zënë zogj dhe po lutej duke muritur: "Ejani, të gjithë zogjtë e botës, futuni në rrjetën time." Çeng Tang psherëtiu dhe tha: "Oh, do të kapësh të gjithë zogjtë e botës me një grackë kaq të madhe?" Pastaj e urdhëroi ta hiqte atë rrjetë të madhe dhe të vazhdonte me një rrjetë të vogël. Monarkët e disa mbretërive të vogla e morën vesh këtë gjë dhe filluan njëri pas tjetrit të qëndronin në anën e tij, sepse u bindën se Çeng Tang ishte një njeri mirëdashës.

Çeng Tang ftoi personat me moral dhe me mend për t'u bërë ndihmësit e tij, që të përpiqeshin së bashku për të përmbysur monarkun Gje të dinastisë Xia. Monarku Gje, që mendonte vetëm për jetën e vet luksoze dhe të shthurur, kishte humbur përkrahjen e popullit, madje edhe përkrahjen e të afërmve të tij. Në mes të shekullit të 17-të para erës së re, pas 11 operacioneve luftarake, Çeng Tang e përmbysi monarkun Gje të dinastisë Xia dhe themeloi dinastinë Shang në Bo, zonën Shangqiu të sotme të provincës Hënan.

Ka pasur mjaft gojëdhëna për virtytet e mbretit Çeng Tang, madje në njërën prej tyre thuhet se, në vitet e para të dinastisë Shang, ndodhi një thatësirë e madhe për disa vjet me radhë e si rrjedhim, populli nuk korrte asnjë kokërr drithë. Të gjithë mendonin se mos Perëndia ishte zemëruar dhe po ndëshkonte njerëzimin. Një magjistar propozoi që t'i luteshin Perëndisë duke bërë fli një burrë. Çeng Tang tha: "Në qoftë se është e domosdoshme të bëhet lutje duke bërë fli njeri të gjallë, më përdorni mua." Por pikërisht në atë kohë, filloi një shi. Të gjithë menduan se fjalët dhe veprimi i mbretit Çeng Tang e prekën Perëndinë.

Çeng Tang mori një sërë masash efikase për forcimin e pushtetit të ri. Ai e ndau vendin në rajone administrative, dërgoi njerëzit e kombësisë së vet për të banuar në krahina të ndryshme, gjë që ishte në dobi të stabilizimit të vendit dhe, nga ana tjetër, i dha mundësi kombësisë Shang të shkrihej me banorët e kombësive të tjera. Të gjitha këto hodhën bazën themelore të kombit kinez e të Kinës si një vend i bashkuar dhe shumëkombësish.

Dinastia Shang, e themeluar nga Çeng Tang, ishte nismëtare nisma e shënimeve të sakta të historisë së Kinës. Shkronjat në guaska breshkash, të krijuara gjatë dinastisë Shang, u shndërruan gradualisht në hieroglifet kineze të sotme. Kultura e bronzit e dinastisë Shang gëzon sot famë në gjithë botën. Trashëgimitë e shumta, që la dinastia Shang, tërheqin edhe sot vëmendjen e arkeologëve dhe historianëve. (Zheng)