v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2006-05-30 19:02:53    
Ndėrtimi i fshatit tė ri kėrkon njė rrugė qė pėrputhet me karakteristikat krahinore

cri
Provinca Junan e Kinės Jugperėndimore ka mjedis tė veēantė gjeografik dhe kushte shumė tė mira klimatike, prandaj konsiderohet si provinca me shumėllojshmėrinė biologjike mė tė madhe nė Kinė. Qysh nė fund tė shekullit tė fundit, administrata e kėsaj province parashtroi objektivin qė provinca Junan tė shndėrrohet nė njė provincė me mjedis tė mirė ekologjik dhe qė, duke u nisur nga kushtet vendore, tė zhvillohet bujqėsia me veēoritė e veta dhe me mjedisin e mirė ekologjik si shtyllė mbėshtetėse. Kryetari i Komitetit tė Pėrhershėm tė Asamblesė Popullore tė qarkut Honghė tė provincės Junan, zoti Bai Baoxing tha:

"Edhe nė qarkun tonė po bėhen pėrpjekje pėr zhvillimin e bujqėsisė ekologjike. Kjo do tė thotė qė, nė kushtet paraprake tė mosndryshimit dhe mosshkatėrrimit tė llojeve biologjike tė mėparshme dhe duke u nisur nga vendburimet vendore, tė zgjidhen llojet e mira biologjike qė janė tė pėrshtatshme pėr zhvillimin e krahinės sonė, tė formohet njė model i zhvillimit tė bujqėsisė sė industrializuar, tė realizohet rritja e prodhimit bujqėsor nė pėrputhje me kėrkesėn e tregut dhe tė shtohen tė ardhurat e fshatarėve."

Nė qarkun Honghė tė sotėm, nė saje tė zhvillimit tė bujqėsisė ekologjike, fshatarėt kultivojnė bimėt industriale dhe tė ardhurat e tyre janė shtuar shumė. Meqenėse fshatarėt kultivojnė me entuziazėm tė madh rrushin, dy fabrikat e prodhimit tė verės tė provincės Junan kanė rritur shumė prodhimtarinė e tyre dhe vėllimi vjetor i prodhimit ka arritur nė 190 milionė juanė. Mishėrimi mė i mirė i zhvillimit tė bujqėsisė ekologjike nė qarkun Honghė ėshtė shfrytėzimi gjerėsisht i bimėve industriale, si bananja, kumbulla, rrushi, shega, mandarina dhe portokalli, si dhe krizantema kundėr krimbave, lulja e abazhurit e tė tjera.

Zoti Bai Baoxing tha se, pėr zonat kufitare, siē ėshtė qarku Honghė, zhvillimi i bujqėsisė ekologjike ėshtė njė rrugė shumė e mirė pėr shtimin e tė ardhurave tė fshatarėve dhe pėr ndėrtimin e fshatit tė ri.

"Nė saje tė zhvillimit tė bujqėsisė ekologjike, ka ndryshuar mėnyra e mėparshme primitive e kultivimit tė kulturave bujqėsore duke prerė dhe duke djegur pyjet, ndėrsa fshatarėt kanė filluar tė pasurohen duke u mbėshtetur nė shfrytėzimin e materialeve tė maleve dhe malet janė gjelbėruar. Fshatarėt pasurohen, duke pėrpunuar produktet bujqėsore nė fabrika. Ky ėshtė njė qarkullim i mirė pėr zhvillimin e ekonomisė nėpėrmjet pėrpunimit tė produkteve bujqėsore nė pėrputhje me mbrojtjen e mjedisit ekologjik."

Nė kontrast me provincėn Junan, rajoni autonom Guangsi-xhuang, qė gjithashtu gjendet nė zonat kufitare jugperėndimore tė Kinės, ėshtė njė rajon i madh bujqėsor, ku mungojnė vendburime tė zakonshme tė energjisė. Nė fund tė shekullit tė kaluar, administrata e rajonit autonom Guangsi-xhuang pėrcaktoi rrugėn e ndėrtimit tė vatrave ekologjike tė fshatarėve duke ndihmuar fshatarėt pėr shfrytėzimin e gazit metan.

Fshati Fuduotang i distriktit Pubei tė rajonit Guangsi ėshtė njė fshat i njohur nė gjithė rajonin pėr mjedisin e tij ekologjik. Secilia nga 30 familjet e kėtij fshati ka filluar tė pėrdorė metanin. Sekretari i organizatės bazė tė partisė pėr kėtė fshat,Ven Shouyuan tha se, me pėrdorimin e gazit metan, ėshtė zgjidhur problemi i energjisė sė fshatit, pėrndryshe, shumė drurė tė maleve do tė ishin prerė pėr lėndė djegėse. Hauzet e metanit ata i kanė ndėrtuar nė tė njėtėn kohė me pėrmirėsimin e rrugėve, nevojtoreve dhe stallave, me qėllim qė tė zbukurohej edhe pamja e fshatit. Sot fshatarėt e fshatit Fuduotang pėrdorin metanin pėr gatimin dhe pėr ndriēim, ndėrsa fundėrrinat e ngurta dhe tė lėngėta mund tė pėrdoren si ushqime pėr peshqit dhe si plehra organik. Me pėrdorimin e kėtij plehu, pemėt japin fruta tė mėdha dhe tė ėmbėla dhe rendimenti rritet shumė, nga ana tjetėr, evitohet edhe ndotja e mjedisit. Njė shembull i mirė nė kėtė drejtim ėshtė Lizhi, njė lloj fruti tropikal. Lidhur me kėtė, ai tha:

"Fruta Lizhi, qė prodhojmė duke pėrdorur fundėrrinat e metanit si pleh organik, shitet mirė nė treg, 2 juanė pėr njė kilogram, dy herė mė e shtrenjtė se ajo e zakonshme. Nė vitin 2004, lizhi qė prodhohen nė fshatin tonė, filluan tė eksportohen."

Me zbatimin e direktivave politike pėr ndėrtimin e fshatit tė ri, ka ndryshuar shumė pamja e fshatrave siē ėshtė fshati Fuduotang i distriktit Pubei. Sot nė shumė fshatra, nuk duket mė mjedisi i ndotur, qė e quanim "mjedis i ndyrė, i turbullt dhe i keq". Kanė ndryshuar konceptet e vjetra tradicionale tė fshatarėve dhe ėshtė ngritur edhe cilėsia e jetesės sė tyre. Me shfrytėzimin e metanit nė zhvillimin e ekonomisė, kultivimi i pemėve dhe perimeve po zhvillohet nga mėnyra tradicionale drejt mėnyrės ekologjike dhe si rezultat, tė ardhurat e fshatarėve janė shtuar dhe pėrqindja e gjelbėrimit tė tokės nė rajonin Guangsi ėshtė rritur nė 41% nga 22% qė ishte nė vitin 1980. Sido qoftė parulla jonė, "Zhvillimi i bujqėsisė ekologjike" apo "Ndėrtimi i vatrave ekologjike", ka pėr qėllim tė shpejtohet zhvillimi i prodhimit bujqėsor. Vetėm nė kohėn kur fshatarėt tė pasurohen, do tė ngrihen mė tej shprehitė e kulturuara nė fshat, do tė pasurohet pamja e fshatit dhe do tė realizohet demokratizimi i administrimit tė fshatit. Dhe shembuj tė tillė po shtohen gradualisht nė krahinat perėndimore relativisht tė prapambetura, siē janė provinca Junan dhe rajoni autonom Guangsi.

Kryetari i administratės sė qarkut Dali tė provincės Junan, Zhao Lixiong tha se qyteza Xizhong e qarkut Dali, qė ndodhet pranė zonės piktoreske Hudjequan, qė do tė thotė "Burimi i fluturave", ka gjetur njė rrugė tė veēantė zhvillimi, duke shfrytėzuar punimet artistike me flutura dhe produktet e ngjyrosjes me karakteristikat e kombėsisė Bai. Tė ardhurat mesatare pėr frymė tė fshatarėve nė periferi tė qytezės kanė arritur nė 10,000 juanė nė vit. Krahas ngritjes sė nivelit tė jetesės sė fshatarėve, nėn drejtimin e administratės sė qytezės, fshatarėt i kanė gjelbėruar tė dyja anėt e tė gjitha rrugėve tė fshatrave me punėn e tyre vullnetare dhe me fondin e grumbulluar nga ata. Sot tė gjitha familjet e kėtushme pėrdorin ujė tė ujėsjellėsit dhe pamja e fshatrave ėshtė e rregullt dhe e pastėr, pa asnjė dallim nga qyteti.

"Familjet e kėtushme kanė ndėrtuar shtėpi me stilin e kombėsisė Bai dhe 95% e familjeve kanė pėrmirėsuar kushtet e banimit. Turistėve u kanė pėrlqyer shtėpitė e kėtushme, me pamje tė jashtme tė stilit tė kombėsisė Bai dhe me mobilje moderne brenda. Nė fshatrat e kėtushėm, janė pėrsosur rregullat e administrimit demokratik dhe organizatat e ndryshme. Tė moshuarit gėzojnė subvencione, prandaj jetesa e tyre ėshtė e siguruar. Shprehitė e njerėzve nė fshat janė tė kulturuara dhe administrimi i gjithēkaje shkon sipas rregullave." (Zheng)