v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2006-05-25 19:41:58    
Da Yu 

cri
 dėgjoni Megjithėse ende ekzistojnė nė qarqet akademike kineze disa divergjenca lidhur me vitet dhe karakteristikat e kulturės sė dinastisė Xia, qė ka qenė dinastia e parė nė historinė kineze, ka pasur nė kulturėn tradicionale kineze mendim unanim se themeluesi i dinastisė Xia ishte Da Yu.

Nė materialet historike kineze, shėnimet lidhur me jetėn dhe veprimtarinė e Da Yusė karakterizohen nga ngjyrimet mitologjike. Nė gojėdhėnat kineze thuhet se, 5000 vjet mė parė, hyjnia e ujit u zemėrua aq shumė saqė goditi qiellin duke bėrė njė zgavėr tė madhe nė tė, si pasojė, uji i lumit qiellor u derdh poshtė, duke pėr mbytur tokat. Kreu i fisit, Yao e ngarkoi Gunin me detyrėn pėr sistemimin e ujėrave. Pas njė udhėtimi tė gjatė, duke hequr vuajtje tė shumta, Guni arriti nė malin Kunlun perėndimor, erdhi te perandori i qiellit dhe iu lut qė t'i dhuronte atij njė lloj dheu me emrimin "Sirang" pėr tė sistemuar ujėrat e furishme. Mirėpo perandori i qiellit nuk pranoi. Ky lloj dheu ishte i shenjtė dhe rritej sa herė qė frynte erė. Guni, qė i kishte nė zemėr banorėt qė vuanin nė mes tė pėrmbytjes, e vodhi dheun Sirang, duke shfrytėzuar njė ēast pakujdesie tė rojtarėve tė oborrit qiellor. Pasi u kthye nė lindje, Guni e hodhi nxitimthi dheun Sirang nė ujė. Dhe vėrtet, dheu Sirang filloi menjėherė tė rritej shpejt. Kur niveli i ujit ngrihej njė metėr, dheu Sirang rritej njė metėr; kur niveli i ujit ngrihej 10 metra, dheu Sirang rritej 10 metra. Kėshtu, uji i furishėm u bllokua jashtė digės dhe banorėt shpėtuan nga rrethimi i ujit.

Kur mori vesh se Guni vodhi dheun Sirang, perandori i qiellit dėrgoi menjėherė nė tokė trupa ushtarake qiellore, tė komanduara nga gjeneralėt qiellorė, tė cilėt e morėn pėrsėri dheun Sirang. Me t'u tėrhequr dheu Sirang, uji u vėrsul menjėherė, duke rrėzuar digat, duke shkatėrruar arat dhe kopshtet dhe duke mbytur shumė banorė. Kreu i fisit, Yao u zemėrua shumė dhe dha njė urdhėr, ku thuhej: "Guni dinte vetėm tė bllokonte ujin duke ndėrtuar diga, por nuk dinte se po tė shembeshin digat, do tė shkaktoheshin dėme edhe mė tė mėdha. Ai punoi 9 vjet pėr sistemimin e ujėrave, por mė kot. Faji i tij meriton vdekjen." Kėshtu, Guni u dėnua me vdekje.

Pas 20 vjetėve, biri i Gunit, Da Yu u rrit dhe u bė goxha burrė. Kreu i ri i fisit, Shun qė kishte trashėguar fronin e Yaos, e urdhėroi Da Yunė qė tė vazhdonte kauzėn e madhe pėr sistemimin e ujėrave, qė nuk e kreu dot babai i tij. Da Yu nxori mėsim nga disfata e babait tė tij dhe e kreu me sukses detyrėn pėr sistemimin e ujėrave. Ai i shkarkoi ujėrat nė det, duke hapur kanale dhe duke pastruar shtratin e lumenjve.

Nė shumė krahina tė Kinės, janė ruajtur gojėdhėnat pėr Da Yunė dhe janė ndėrtuar nė periudha tė ndryshme tempuj dhe varreza tė Da Yusė. Sipas gojėdhėnave, kur u ngarkua me kėtė detyrė, Da Yu kishte vetėm 4 ditė qė ishte martuar. Gjatė 13 vjetėve tė punės pėr sistemimin e ujėrave, ai kaloi tri herė pranė portės sė shtėpisė sė tij, por nuk hyri asnjėherė brenda. Meqenėse Da Yu pati merita tė mėdha nė sistemimin e ujėrave, kreu i fisit, Shuni abdikoi me gjithė qejf, duke ia lėnė fronin Da Yusė. Mė vonė, Da Yu themeloi dinastinė Xia, e para dinasti nė historinė kineze. Qė nė atė kohė, shoqėria kineze filloi tė zhvillohej nga shoqėri e komunės primitive nė shoqėri skllavopronare. Da Yu, si njė figurė legjendare nė gojėdhėnat mitologjike kineze, u bė gradualisht njė shembull pėr monarkėt e periudhave tė ndryshme tė Kinės sė lashtė, i cili pėrputhej me kriteret e konfucionizmit. Rrėfimi mbi veprėn e Da Yusė pėr sistemimin e ujėrave do tė vazhdojė tė mbetet nė kulturėn kineze. (Zheng)