dëgjoni

Sipas gojëdhënave kineze, Yao dhe Shun kanë qenë dy mbretërit më të hershëm të Kinës. Gjatë mbi 2000 vjetëve të fundit, historianët kinezë të periudhave të ndryshme e kanë konsideruar kohën e mbretërve Yao dhe Shun si nismën e historisë së lashtë kineze, siç thoshnin ata, "Me siguri i përmend Yao dhe Shun, sa herë që flas për historinë e Kinës". Rrëfenjat për Yao dhe Shun kanë qenë përmbajtje shumë e rëndësishme ndër mitet dhe gojëdhënat kineze, të shënuara në materialet e shumta historike të Kinës dhe kanë ushtruar për një kohë të gjatë ndikime të thella mbi kulturën tradicionale kineze. Në rubrikën e sotme, do t'ju flasim për Yao dhe Shun.

Yao ka qenë kreu i një fisi në vitet e fundit të shoqërisë së komunave primitive kineze, ka qenë edhe figura përfaqësuese e kulturës zanafillëse kineze. Sipas gojëdhënave, Yao ishte një nga stërnipat e paraardhësit të hershëm të kombit kinez Huangdi. Yao ishte i zgjuar, dashamirës dhe i respektuar nga të gjithë, prandaj ai u zgjodh kreu i fisit qysh në moshën 16 vjeçare. Fisi i udhëhequr nga Yao jetonte në zonën e sotme Baoding të provincës Hëbei të Kinës Veriore. Ai bashkoi fiset e tjera të zonës Baoding në luftën e përbashkët të rezistencës kundër invazionit të fisit Yi të lindjes dhe e aneksoi atë.

Me rritjen e forcës së fisit të tij, Yao u bë kreu i aleancës së fiseve, prandaj populli i mëvonshëm e quajti atë "mbretin Yao", duke e konsideruar atë si shembullin e monarkëve të periudhave të mëvonshme. Ai ishte i zellshëm dhe i thjeshtë dhe tregonte drejtësi në trajtimin e problemeve. Ai i vinte njerëzit fisnikë në poste të rëndësishme, vëzhgonte në çdo kohë sukseset e funksionarëve në punët e tyre, i vlerësonte njerëzit dashamirës dhe ndëshkonte keqbërësit, si rezultat, të gjitha punët administrtive kryheshin në mënyrë të rregullt. Ai përcaktonte funksionarët e astronomisë që të përpunonin kodin kalendarik, duke i dhënë popullit mundësi të merrej me bujqësi në përputhje me stinët, prandaj njerëzit e kohës së lashtë e konsideronin kohën e mbretit Yao si epokën e përparimit të vrullshëm të kulturës kineze. Yao i kushtonte vëmendje bashkërenditjes së marrëdhënieve midis fiseve të ndryshme, u mësonte njerëzve se si të jetonin në harmoni me të tjerët, si rezultat, e gjithë shoqëria ishte stabël, jeta politike ishte e pastër dhe shprehitë shoqërore ishin harmonike.

 dëgjoni

Mbreti Yao krijoi sistemin shoqëror të civilizimit fillestar të popullit të hershëm kinez, si rezultat, filloi ndryshimi i shoqërisë nga fiset primitive në formën fillestare të shtetit. Ai përsosi rendin e marrëdhënieve familjare dhe farefisnore në bazë të marrëdhënieve të gjakut, duke i ndarë njerëzit në grupe me "xing" dhe "shi", që do të thotë "mbiemrat kryesorë" dhe "mbiemrat e degëve": mbiemri kryesor i një njeriu përcaktohej sipas anës së nënës, kurse mbiemri i degës përcaktohej sipas anës së babait; nga bashkimi i dy mbiemrave dilte një grup farefisnor. Në bazë të dispozitave të rendit, ishte e ndaluar martesa brenda grupit farefisnor, rekomandohej martesa midis njerëzve me marrëdhënie të largëta gjaku dhe midis njerëzve me mbiemra të ndryshëm, gjë që e ngriti shumë cilësinë mendore dhe fizike të popullsisë.

Yao e ndau territorin e vendit në 9 qarqe dhe dërgoi në to funksionarë ose princa për sundim, duke kërkuar që ekonomia në të gjitha zonat të zhvillohej në mënyrë të ekuilibruar. Gjatë mijëra vjetëve, kombi kinez e ka përdorur togfjalëshin "9 qarqet" si sinonimin e emrit të atdheut të vet. Yao qëndroi 70 vjet në fron dhe abdikoi, duke ia lënë fronin trashëgimtarit që e zgjodhi vetë, gjë që ndodhi për herë të parë në Kinë. Masat popullore ishin të mendimit se një djalosh i varfër me emrin Shun ishte i shquar dhe mund të administronte shtetin në mënyrë të shkëlqyeshme. Pas 3 vjet vëzhgimi, Yao u bind se Shuni ishte njeri i talentuar dhe me virtyte të larta, prandaj e ngriti atë në fron, në vend që t'i linte fronin të birit Danzhu.

Në kohën e mbretit Shun, bujqësia dhe zejtaria u zhvilluan me vrull. Në çështjen e trashëgimit të pushtetit, Shun vazhdoi praktikën e abdikimit, duke ngritur në fronin mbretëror Da Yunë, që pati merita të mëdha në sistemimin e lumenjve. Veprimet e Yaos dhe Shunit u vlerësuan lart nga pasardhësit kinezë. Gojëdhënat dhe rrëfenjat për mbretërit Yao dhe Shun janë bërë materiale të rëndësishme për studimin e kulturës së lashtë kineze. (Zheng)