Shkencëtari i famshëm kinez Wang Xuan, me shpikjen e tij të "sistemit të fotoradhitjes lazer-skangrafike të hieroglifëve kinezë", ndryshoi nga themeli të ardhmen e industrisë së shtypit të hieroglifëve në Kinë dhe në botë. Vdekja e tij e papritur pak kohë më parë u ngjalli kinezëve kujtimin e pafund, madje edhe kryetari i shtetit i Kinës Hu Jin Tao mori pjesë në mitingun e nderimit të kujtimit të tij. Në rubrikën e sotme, po ju njohim me jetën dhe veprimtarinë e këtij shkencëtari.

Wang Xuan lindi 70 vjet më parë në një familje intelekturali të Shangait, qyteti më i madh industrial dhe tregtar në Kinë. Që në fëmijëri, ai tregoi interes të madh për matematikën. Në vitin 1954, ai mori pjesë në provimet e konkurrimit për pranimin e studentëve, duke u regjistruar në fakultetet e matematikës të tre universiteteve, dhe më në fund, u pranua në fakultetin e matematikës të Universitetit të Pekinit, që është universiteti më i famshëm në Kinë. Pasi u diplomua, ai filloi të punonte në Universitetin e Pekinit për hulumtime shkencore dhe për punën e mësimdhënies në lëmin e përdorimit të kompytereve dhe u bë një ekspert në këtë fushë.

Zoti Liu Qiuyun, që bashkëpunoi për një kohë të gjatë me Wang Xuan, tha në një intervistë se, pjesa më e madhe e intelektualëve të përgatitur në vitet 50 të shekullit të 20-të, që ishin vitet e para të Republikës sonë Popullore, janë të brumosur me frymën e vënies së interesave të atdheut në plan të parë dhe të kontributit me të gjitha forcat dhe talentin e vet për të mirën e atdheut. Wang Xuan ka qenë pikërisht një person që, me veprimet e tij konkrete, mishëroi këtë frymë.

"Wang Xuan synonte gjithmonë që të mos i runte arritjet e hulumtimeve shkencore në faqet e dizertacioneve, por t'i hidhte ato në shoqëri si mallra të tregtisë dhe t'i shndërronte ato në forca të efektshme prodhuese shoqërore, në mënyrë që ato t'i japin shkas progresit shoqëror."

Në vitet 70 të shekullit të fundit, Wang Xuan caktoi teknikën e trajtimit të informacioneve me hieroglifë kinezë si temë kryesore e hulumtimeve të tij shkencore. Në ato vite, ashtu si në vendet e tjera të botës, edhe në Kinë vazhdonte të përdorej teknika e shtypit me shkronja të derdhura në plumb. Wang Xuan ishte i mendimit se ajo teknikë e shtypit kërkonte punë intesive dhe shkaktonte ndotje të rëndë të mjedisit, kurse rendimenti i punës për radhitjen e shkronjave ishte i ulët. Ai deshi të ndryshonte atë gjendje. Aso kohe, disa persona në vende të tjera po studjonin për krijimin e një sistemi të radhitjes me kompyter të shkronjave të shtypit. Por ndryshe nga gjuhët e transkruptimit, gjuha kineze është një gjuhë me hieroglifë figurativë si bazën e të shkruarit, prandaj ishte një problem i vështirë për të gjithë botën që të shndrroheshin hieroglifët kinezë në "gjuhën e kompyterit" dhe të realizohej radhitja e hieroglifëve me kompyter. Pas një sërë studimesh të zellshme, Wang Xuan nxorri në pah projektin e tij.

"Atëherë unë parashtrova një projekt, në bazë të të cilit, figurat e të shkruarit të hieroglifëve kinezë mund të shfaqen nëpërmjet matematikës. Meqenëse mendimi im ishte ende në letër, disa thoshnin me ironi se unë po bëja një lojë me matematikën. Por unë isha vendosmërisht i bindur për drejtësinë e projektit tim."

Projekti i Wang Xuan ishte projekti i shifrimit të plotë. Nën drejtimin e tij, u eksperimentua në mënyrë të përsëritur dhe, më në fund, u prodhua në vitin 1979 kompyteri i parë i "sistemit të fotoradhitjes lazer-skangrafike të hieroglifëve kinezë". Në vitin 1985, ky sistem u vu në përdorim zyrtarisht në Agjensinë kineze të lajmeve Hsinhua.

Me kontributin e tij të madh për shoqërinë, ai fitoi çmimin shtetëror kinez të patentës së shpikjes, çmimin e shkencës të UNESKO-s, çmimin më të lartë shtetëror të shkencës dhe teknikës të Kinës dhe nder të tejra të veçanta. Duke folur për suksesin e tij, Wang Xuan tha se suksesi i tij në fushën tekniko-shkencore u arrit në saje të tre faktorëve:

"Mua më duket se suksesi varet nga tre faktorë, nga fuqia vëzhguese, nga dashuria maniake për shkencën dhe nga fryma e bashkëpunimit kolektiv. Këta janë tre faktorë të rëndësishëm, sidomos, fuqia vëzhguese është një faktor veçanërisht i rëndësishëm për një shkencëtar."  (Zheng)