dėgjoni
Mė 20 dhjetor Drejtoria Statistikore Shtetėrore e Kinės njoftoi njė shifėr e GDP-je tė vitit 2004 16.8% mė tė madhe dhe rregulloi nė tė njėjtėn kohė peshėn specifike tė vlerės shtesė tė industrisė dhe tė sektorit tė shėrbimeve nė GDP. Analistėt janė tė mendimit se pas kėtij rregullimi, pėrmasat e ekonomisė kineze janė zgjeruar dhe struktura e rritjes sė saj ėshtė mė racionale dhe mė e shėndetshme.
Rregullimi i shifrės sė prodhimit tė pėrgjithshėm tė Kinės pėr vitin 2004 ėshtė bėrė nė bazė tė regjistrimit ekonomik kombėtar qė sapo u krye. Shifra e re tregon se prodhimi i pėrgjithshėm i Kinės pėr vitin 2004 ishte 15.9878 trilionė juanė, duke u shtuar 2.3 trilionė juanė nė krahasim me llogaritjen e mėparshme. Kėshtu qė prodhimi i pėrgjithshėm i Kinės e kaloi atė tė Italisė, duke zėnė vendin e 6-tė nė botė. Por, kjo shifėr e re tregon gjithashtu se GDP-ja e Kinės pėr frymė radhitet pėrsėri pas vendit tė 100-tė.
Drejtori i Drejtorisė Statistikore Shtetėrore tė Kinės z. Li Deshui tha se 90% e shifrės sė shtuar nė GDP ka ardhur nga vlera shtesė e sektorit tė shėrbimeve, si tė transportit, sektorit ushqimor, shitjes me pakicė etj. Pas rregullimit, pesha specifike e vlerės shtesė tė sektorit tė shėrbimeve nė GDP ėshtė ngritur nė 40.7% nga 31.9% qė ishte. Z. Li tha se nė regjistrimin e ri ekonomik nė Kinė janė pėrfshirė shumė degė tė reja tė shėrbimeve tė pallogaritura nė tė kaluarėn, prandaj kjo shifėr e re pėrputhet mė shumė me realitetin kinez dhe tregon se struktura e rritjes ekonomike tė Kinės ėshtė mė racionale dhe mė e shėndetshme. Ai tha:
"Nė arenėn ndėrkombėtare ekziston mendimi se rritja ekonomike e Kinės mbėshtetet kryesisht tek industria dhe eksporti i fuqishėm. Nga regjistrimi ekonomik del se sektori i shėrbimeve ka luajtur rol tė pamohueshėm nė rritjen ekonomike tė Kinės. Kjo tregon se ne kemi pėrmirėsuar njohjen pėr strukturėn ekonomike tė Kinės dhe kemi shtuar besimin pėr njė zhvillim afatgjatė dhe relativisht tė shpejtė tė Kinės nė tė ardhmen."
Shifra e re statistikore nuk e ka ndryshuar gjendjen themelore tė ekonomisė kineze. Nė procesin e zhvillimit ekonomik tė Kinės ekzistojnė ende probleme tė mėdha tė mungesės sė vendburimeve dhe tė ndotjes sė mjedisit. Z. Li tha se nė vitin 2004, konsumi i naftės bruto, qymyrgurit dhe i ēelikut nė Kinė pėrbėri pėrkatėsisht 7.4%, 31% dhe 27% tė konsumit tė pėrgjithshėm botėror, kurse GDP-ja zuri vetėm 4.4% tė prodhimit tė pėrgjithshėm botėror. Nė tė njėjtėn kohė, tė ardhurat mesatare pėr frymė janė ende tė ulta, dhe njė e dhjeta e popullsisė jeton nė varfėri dhe ka nevojė pėr ndihmė. Z. Li tha:
"Mund tė themi nė mėnyrė tė prerė se shifrat statistikore tė mėparshme tė Kinės nuk ndikuan mbi politikėn e saj makroekonomike, dhe as ky regjistrim ekonomik nuk do ta ndryshojė politkėn e tanishme makroekonomike."
Siē mėsohet, nė planin e zhvillimit pėr 5 vjetėt e ardhshėm, Kina ka vendosur tė ngrejė mė tej efektivitetin e shfrytėzimit tė energjisė dhe cilėsinė e rritjes ekonomike, nė pėrpjekje qė deri nė vitin 2010, konsumi i energjisė i GDP-sė pėr njėsi tė ulet 20% nė krahasim me tani. Pėr tė siguruar zhvillimin e qėndrueshėm ekonomik, Kina nuk do tė ndryshojė politikėn e tanishme tė kursit valutor. Drejtori i Drejtorisė Statistikore Shtetėrore tė Kinės z. Li tha se rezultatet e kėtij regjistrimi ekonomik nuk kanė lidhje direkte me politikėn e kursit valutor. Praktika ka vėrtetuar se reforma e sistemit tė kursit valutor e zbatuar qysh nė korrik tė kėtij viti ėshtė e suksesshme dhe kjo politikė do tė vazhdojė edhe nė tė ardhmen.
Z. Li tha se pėr tė nxitur zhvillimin e shėndetshėm tė ekonomisė sė saj, Kina do tė shpejtojė mė tej hapat e zhvillimit tė sektorit tė shėrbimeve.
Ekonomisti i Akademisė sė Shkencave Shoqėrore tė Kinės z. Juan Minggang e mbėshtet mendimin e kėtij funksionari kinez. Ky ekonomist vuri nė dukje se zhvillimi i mėtejshėm i sektorit tė shėrbimeve do ta pakėsojė mbėshtetjen e zhvillimit ekonomik tek industria dhe energjia. Kjo ėshtė shumė e domosdoshme pėr rritjen e shėndetshme tė ekonomisė kineze.
Siē mėsohet, vitin qė vjen, nė Kinė do tė bėhet regjistrimi bujqėsor. Analistėt shprehėn mendimin se tani pesha specifike e bujqėsisė nė ekonominė kineze ėshtė shumė e ulėt, kėshtu qė rezultatet e regjistrimit bujqėsor nuk do tė ushtrojnė ndikim tė dukshėm mbi prodhimin e pėrgjithshėm tė ekonomisė kineze. (Pina)
|