v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-12-28 19:32:05    
Gjendja dietetike e popullit kinez ( pjesa e dytė )

cri
Pėr kėto aktivitete, dietologu Jian vuri nė dukje : " Shumė vende nė botė kanė mbi 100 vjet qė kanė hartuar planin e ushqimeve dietetike pėr fėmijėt e tyre. Tani kushtet tona janė pėrmirėsuar dhe GDP-ja e vendit tonė ii ka kaluar njė mijė dollarėt kėshtu qė i kemi kushtet pėr ta bėrė kėtė punė. Nė tė ardhmen ne duhet ta pėrfshijmė punėn dietetike tė nxėnėsve nė rendin e ditės tė administratave tė ndryshme qeveritare".

Nė vitin 2001 qeveria kineze krijoi Qendrėn e Dietetikės dhe tė Zhvillimit qė pėrgjigjet pėr zhvillimin e aktiviteteve pėrkatėse pėr pėrmirėsimin e gjendjes dietetike tė popullit, duke pėrfshirė studime mbi politikėn dhe ligjet pėrkatėse dhe popullarizimin e njohurive pėrkatėse. Pėrballė problemit tė mungesės sė mikroelementeve dietetike tė popullit, kjo qendėr zbaton metodėn e shumė vendeve tė tjera tė botės pėr pėrforcimin e ushqimeve, pėr tė pėrmirėsuar gjendjen dietetike tė popullit. Pėrforcim i ushqimeve do tė thotė pėrfshirje e mikroelementeve dietetike nė ushqimet kryesore, si miell, oriz, vaj ushqimor, nė mėnyrė qė populli me kosto tė ulėt dhe nė mėnyrė tė lehtė e tė sigurt tė marrė mikroelementet dietetike qė i nevojiten ēdo ditė.

Nė vitin 2002, qyteti Lanxhou i provincės Gansu tė Kinės veriperėndimore filloi punėn eksperimentale pėr pėrforcimin dietetik tė miellit. Sipas gjendjes dietetike tė banorėve vendės, nė miellin e pėrforcuar pėrzihen edhe elemente dietetike, tė hekurit, tė zinkut dhe tė vitaminės E. Mbi njė mijė fshatarė nė periferinė e qytetit Lanxhou kanė ngrėnė mė dėshirėn e tyre miellin e pėrforcuar dietetik.

Nė fillim fshatarėt nuk e ndienin se ky miell kishte ndryshim nga mielli i zakonshėm, sepse shija e tyre ishte e njėjtė. Por pas tre vjetėsh ata i kanė ndjerė ndryshimet. Fshatarja Chen Guilan i tha korrespondentit: " Mė parė i kisha sytė tė thatė, lėkurėn tė thatė nė kėmbė e nė krahė, nuk e ndieja veten tė mirė dhe sėmuresha lehtė nga tė ftohtit. Pas ngrėnies sė miellit tė pėrforcuar, kėto shenja klinike u zhdukėn dhe e ndiej veten tė gjallėruar."

Duke pasur parasysh kėto ndryshime pėr mirė, gjithnjė e mė shumė fshatarė tė provincės Gansu filluan tė hanė miellin e pėrforcuar. Zoti Y Shiaodong nga Qendra Shtetėrore e Dietetikės, u shpreh se mielli ėshtė njė nga ushqimet kryesore tė popullit kinez, dhe pėrforcimi dietetik i miellit sipas kėrkesave dietetike tė banorėve tė rajoneve tė ndryshme tė vendit ėshtė njė rrugė ekonomike dhe e sigurt pėr pėrmirėsimin e gjendjes sė tyre dietetike. Tani nė 19 provinca tė Kinės shitet miell i pėrforcuar. Ditėt e fundit filloi tė shitet edhe orizi i pėrforcuar. Sipas njoftimeve, nė tė ardhmen sektorėt pėrkatės tė Kinės do tė vazhdojnė punėn pėr pėrforcimin e ushqimeve, si tė vajit, tė kripės, tė salcės sė sojės etj dhe e kėshillojnė popullin tė hajė mė shumė nga kėto ushqime tė pėrforcuara dietetike. Z. Y Shiaodong propozoi qė qeveria tė bėjė pėrpjekje mė tė mėdha nė kėtė drejtim. Ai u shpreh se qeveria duhet tė forcojė punėn nė kėto dy drejtime: e para, tė nxitė popullarizimin e ushqimeve dietetike pėr tė mbushur mungesėn dietetike tė popullit dhe e dyta, kjo punė duhet tė forcohet nė rajonet e varfra, tė pėrmirėsohet gjendja dietetike e banorėve tė kėtyre rajoneve, e tė ngrihet cilėsia fizike e tyre.

Pėr arsye se mungesa e njohurive dietetike ėshtė njė nga shkaqet kryesore tė gjendjes jo tė mirė dietetike tė popullit kinez, specialistėt pėrkatės vunė nė dukje se nė Kinė duhet tė krijohet sa mė parė njė sistem kėshillimor nga dietologėt, nė mėnyrė qė populli tė ndihmohet nga dietologėt profesionistė nė fushėn dietetike, ashtu siē, kur sėmuret, shkon te mjekėt e spitalit. ( zhang )