v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-12-05 19:30:39    
Degėt e rritjes sė shpendėve nė Kinė nėn ndikimin e gripit tė shpendėve

cri

Epidemia e gripit tė shpendėve e pėrhapur nė disa zona tė Kinės u ka krijuar presion degėve tė rritjes sė shpendėve nė Kinė. Tani nė Kinė janė therur tė gjithė shpendėt e zonave 3 kilometra larg epiqendrės sė epidemisė, u bėhet vaksina shpendėve tė zonave tė paprekura nga epidemia pėr tė parandaluar pėrhapjen e epidemisė. Atėherė ē'ndikim ka ushtruar gripi i shpendėve mbi degėt e rritjes sė shpendėve nė Kinė ? Ē'masa ka marrė Kina pėr tė siguruar rritjen e shėndetshme tė shpendėve ?

Z. Liu Yuxiang, njė shpendėrritės nė distriktin Heishan tė provincės Liaoning tė Kinės veri-lindore, ka rritur 1 mijė pula, tė cilat kanė bėrė mbi 50 kilograme vezė nė ditė. 3 muaj para pėrhapjes sė gripit tė shpendėve tė ardhurat e tij nga kėto pula arritėn nė 3 mijė juanė. Pėr fat tė keq, shtėpia e tij ndodhet nė zonėn brenda 3 kilometrave larg epiqendrės, kėshtu qė pulat e tij u therėn brenda njė ore. Ndėrsa ai mori nga qeveria 10 mijė juanė dėmshpėrblim. Z. Liu tha:

"Jam i kėnaqur me tė vėrtetė, therja e pulave ėshtė pėr tė siguruar shėndetin e popullit. Vetėm po tė kemi shėndet tė mirė, do tė fitojmė pėrsėri paratė dhe shteti do tė na pėrkrahė."

Shteti pėrballon nė njė farė shkalle humbjet e familjeve qė rritin shpendė. Megjithatė z. Liu po ndjek me vėmendje zhvillimin e epidemisė dhe shpreson se qeveria do ta kontrollojė sa mė parė atė, nė mėnyrė qė ai dhe shpendėrritės tė tjerė tė fillojnė sa mė parė nga puna.

Deri mė 29 nėntor, nė 10 provinca tė pjesės kontinentale tė Kinės kanė ndodhur 29 epidemi tė gripit tė shpendėve dhe u therėn mbi 20 milionė shpendė shtėpiakė.

Tani Kina ka vendosur tė bėjė vaksinojė tė gjishė shpendėt shtėpiakė tė zonave tė paprekura nga ky grip. Funksionari i Ministrisė sė Bujqėsisė sė Kinės, kryeveterineri z. Jia Yuling u shpreh se mbi 60% tė shpendėve i ėshtė bėrė vaksina kundėr gripit tė shpendėve. Kur vaksina tė fillojė tė ketė efekt, epidemia nė Kinė do tė kontrollohet. Kina ka paraqitur kėrkesėn e rreptė pėr cilėsinė e vaksinės.

"Kohėt e fundit Ministria e Bujqėsisė ka forcuar kontrollin mbi prodhimin dhe shitjen e vaksinave dhe ka goditur rreptėsisht prodhimin e shitjen e paligjshme tė vaksinave tė rreme. Drejtoria ndėrkombėtare e epidemisė sė kafshėve pas hetimeve nė institucionet e studimeve dhe nė njėsitė e prodhimit ka vlerėsuar lart cilėsinė e vaksinave tė prodhuara nė Kinė."

Siē mėsohet, prodhimi vjetor i 9 fabrikave kineze tė vaksinave ka arritur nė 16 miliardė copė, tė cilat mund tė plotėsojnė nevojat e mbarė vendit.

Tani nė Pekin ėshtė ndaluar shit-blerja e shpendėve tė gjalla. Nė tregun kryesor tė produkteve bujqėsore dhe tė ushqimeve Caoyuan tė qytetit Huhėhaot tė Mongolisė sė Brendshme tė Kinės veriore nuk ka mė shpendė tė gjalla, edhe pulat e ngrira shiten me vėshtirėsi.

Shitėsja e kėsaj tregu zj. Zhan Lixiang i tha korrespondentit:

"Nė tė kaluarėn, shitnim pėr ditė 200, 300 juanė kofshė pulash, kurse tani as 2 kofshė nuk shiten."

Lidhur me kėtė gjendje, sektorėt qeveritarė e ndėrmarrjet e rritjes dhe tė pėrpunimit po forcojnė kontrollin e epidemisė dhe njėkohėsisht u shtojnė besimin konsumatorėve pėr ushqimet prej shpendėsh.

Pėr tė kontrolluar nė mėnyrė efikase epideminė e kafshėve, duke pėrfshirė gripin e shpendėve, mė 21 nėntor, Kina publikoi "Rregulloren urgjente nė rast tė epidemisė sė madhe tė kafshėve", nė tė cilėn pėrcaktohen pėrgatitjet e pėrditshme, raporti mbi kontrollin e epidemisė dhe trajtimi i saj, duke krijuar njė garanci sistemore pėr pėrballimin e rrezikut tė gripit tė shpendėve.

Nė tė njėjtėn kohė, qeveria kineze ka marrė 9 masa pėr tė pėrkrahur rritjen e shpendėve.

Tani nė Kinė njė nga vėshtirėsitė pėr parandalimin dhe kontrollin e gripit tė shpendėve ėshtė se familjet qė merren me rritjen e shpendėve janė shumė tė shpėrndara. Specialistėt janė tė mendimit se kjo formė e rritjes sė shpendėve ėshtė shumė e disfavorshme pėr parandalimin dhe kontrollin e gripit tė shpendėve. Profesor Zeng Yanchu i Fakultetit tė ekonomisė bujqėsore tė Universitetit tė Popullit Kinez i tha korrespondentit:

"Pėr njė kohė tė shkurtėr, duhet tė vėmė nėn kontroll gripin e shpendėve, por nėn prizmin perspektiv duhet tė ndryshojmė formėn e rritjes sė shpendėve, tė pakėsojmė rritjen e shpėrndarė. Ferma e madhe e rritjes sė shpendėve ka kėrkesa shumė tė rrepta pėr imunitet, prandaj ulet shumė mundėsia e rėnies sė epidemisė. Edhe sikur tė ndodhė gripi i shpendėve nė njė vend, ka pak mundėsi tė pėrhapet nė njė vend tjetėr."

Ky specialist vuri nė dukje se pėr njė kohė tė shkurtėr nuk mund tė ndyshojė forma e rritjes sė shpendėve, sektorėt pėrkatės duhet tė hartojnė sa mė parė njė standard mbi mjedisin, ushqimin dhe parandalimin e epidemisė.

Tani nė krahinat e ndryshme tė Kinės po bėjnė pėrpjekje pėr kontrollin e pėrhapjes sė gripit tė shpendėve, pėr tė pakėsuar ndikimin e gripit tė shpendėve mbi degėt e rritjes sė shpendėve. (Pina)