Rajoni Autonom i Singjian-ujgurit që ndodhet në pjesën veri-perëndimore të Kinës, kufizohet me Rusinë, Kazakistanin, Pakistanin, Indinë etj. Gjatë vijës së kufirit të gjithë rajonit me një gjatësi prej mbi 5600 metrash gjenden 17 porte të hapjes së jashtme. Krahas zhvillimit shumëvjeçar, këto porte janë bërë kanale të tregtisë së drejtpërdrejtë të Kinës për vendet e Azisë qendrore dhe rajonet fqinje. Kështu që Singjiani është bërë pararoje e hapjes së jashtme e Kinës. Këto porte ka luajtur edhe një rol të nxitjes për zhvillimin e shpejtë ekonomiko-tregtar të Singjianit.

Ndër portet e shumta të Singjianit, më i njohuri është porti i grykës së malit Arashan. Ky port që kufizohet me Kazakistanin, është i vetmi-port kategorisë së parë të nivelit shtetëror, që kanë hekurrudha dhe rrugë autobilistike. Përgjegjësi i komitetit të administrimit të këtij porti, z. Yu Zhanjun i tha gazetarit se vitin e kaluar, sasia e transportit të mallrave të këtij porti arriti në 9 milionë e 400 mijë tonë. Ky port i ka dhënë shtetit taksat doganore mbi 3 miliardë juanë, duke u bërë port i Kinës veri-perëndimore me sasinë më të madhe të transportit të mallrave, me ritmin më të shpejtë të zhvillimit ekonomik dhe me efektivitetin ekonomik më të lartë.

Në vitin 1994, sasia vjetore e transportit të mallrave të këtij porti ishte vetëm 430 mijë tonë. Por në vitin 1999, kjo sasi arriti në 3 milionë e 670 mijë tonë, duke kaluar parashikimin e projektimit. Qysh nga fillimi i vitit 2001, sasia e vjetore e transportit të mallrave u shtua 25% në vit. Këtë vit parashikohet se kjo sasi do të kalojë 11 milionë tonë.

Sipas njoftimeve, sasia vjetore e transportit të mallrave të portit të grykës së malit Arashan zë për 9 vjet me radh vendin e dytë të 4 porteve të mëdha hekurudhore të Kinës.

Qysh nga fillimi i punës, ky port i ka dhënë shtetit taksat doganore mbi 13 miliardë juanë. Sipas të dhënave më të reja statistikore, gjatë 8 muajve të parë të këtij viti, vetëm sasia e transportit hekurudhor të mallrave të portit të grykës së malit Arashan i kaloi të 7 milionë tonët, duke ushtuar 20% në krahasim me të njejtën periudhë të vitit të kaluar.

Krahas ngritjes së aftësisë së transportit të mallrave të këtij porti, administratorët e portit parashikuan para disa vjetëve të bërë këtë port në zonën komplekse të ekonomisë nga kanali i transportit të mallrave që ishte. Krahas zhvillimit disa vjeçar, ky mendim po bëhet fakt.

Porti Huorguos që ndodhet në qarkun autonom të Kazakistanit të Singjianit, kufizohet edhe me Kazakistanin. Por ndryshe, ky port është porti më i madh i rrugës automobilistike në Kinë që lidhet me vendet e ndryshme të Azisë qendrore dhe të Evropës. Më i njohuri i këtij porti është tregtia kufitare dhe turizmi. Vitin e kaluar, numri i njerëzve që kanë ardhur në këtë port për tregti dhe për turizëm, i kaloi të 500 mijë vetat. Sasia e ngarkim-shkarkimit të mallrave të këtij porti arriti në mbi 400 mijë tonë, vëllimi i përgjithshëm i tregtisë së jashtme ishte 570

Milionë dollarë amerikanë.

Për të forcuar lidhjet dhe kontaktet e ekonomisë dhe të tregtisë midis Kinës dhe Kazakistanit dhe për të nxitur zhvillimin e lulëzimin e përbashkët të zonave kufitare të të dy vendeve, qeveritë e të dy vendeve nënshkruan në shtator të vitit 2004, marrëveshje dhe ka krijuar në këtë port një qendër të bashkëpunimit ndërkombëtar midis dy vendeve me një sipërfaqe prej 14 metrash katrore.

Krahas hapjes dhe zhvillimit të vazhdueshëm të porteve të ndryshme të Singjianit, shumë ndërmarrje të mëdha të Kinës lindore dhe të huaja kanë filluar zhvillimin e tyre në porte të Singjianit nga kanali i transportit detar të eksportit të mallrave drejt Azisë qendrore e perëndimore dhe Evropës. (Sihai)