Konsumatorėt kinezė kanė qenė pėr njė kohė tė gjatė tė bindur se emrat e markave tė huaja janė baras me cilėsi dhe shėrbim mė tė mirė. E ndėrsa Kina hyn nė fazėn e fundit tė periudhės sė saj kalimtare pas-OBT, njė valė importesh tė reja po fanitet nė horizont. Por njė mori incidentesh vitet e fundit e ka njollosur shkėlqimin e tyre dhe e ka lėkundur besimin e konsumatorėve kinezė te mallrat e huaja.
Krizė cilėsie
Shumė nga skandalet e fundit lidhur me cilėsinė e mallrave tė huaja shpėrthyen jashtė Kinės dhe kishin tė bėnin me cilėsinė e ushqimeve. Vitin e kaluar, u tha se enėt e kuzhinės tė firmės "DuPont" prodhonin substanca tė dėmshme nė temperaturė tė lartė dhe firma e njohur ndėrkombėtare u akuzua se e kishte fshehur kėtė rrezik. Kėtė vit, "Sudan Red I", njė lėndė e dyshuar si kancerogjene, u zbulua nė prodhimet ushqimore tė gjigantėve industrialė KFZ dhe "Heinz". Ndėrsa ēaji "Lipton", njė pije shumė e pėrhapur ndėr kinezėt dhe konsumatorėt jashtė, u pėrfol se pėrmban fluor me tepricė, qė mund tė pengojė rritjen e eshtrave. Seria e prodhimeve pėr lėkurėn "Johnson baby care" pėrmbante vaj mineral tė dėmshėm, e pati gjithashtu pretendime se pasta e dhėmbėve "Colgate" pėrmban kancerogjene. Teksa shkenca dhe teknologjia pėrparojnė e pengesat tregtare bien, kėrkohet qė artikujt e konsumit tė gjerė t'u nėnshtohen testeve edhe mė tė rrepta e tė plotėsojnė standarde mė tė larta, qė mund tė nxjerrin rreziqe tė pavėna re mė parė.
Nė kėtė epokė informacioni, konsumatorėt kinezė janė shumė tė vetėdijshėm pėr atė qė ndodh nė tregjet e huaja. Nėse njė kompani nuk arrin tė marrė masa tė menjėhershme nė tregun kinez pėr tė ndrequr problemin qė ėshtė shfaqur nė vende tė tjera, ajo vihet menjėherė nėn zjarrin e medies kineze. Departamentet pėrkatėse tė qeverisė kineze reagojnė nė mėnyrė tė efektshme pėr tė ruajtur paqen me homologet e tyre tė huaja kur shfaqet ndonjė problem nė sigurinė e prodhimeve. Rritja e aftėsisė sė menaxhimit tė kėtyre rasteve e ka lehtėsuar sistemin e sigurimit tė cilėsisė tė Kinės. Por konsumatorėve vendas u duket se firmat e huaja nuk kujdesen shumė pėr ta, dhe dyshojnė nė besueshmėrinė e kėtyre firmave.
Standarde tė dyfishta
Nė mars 2005, pikėrisht pėrpara Ditės sė tė Drejtave tė Konsumatorėve, "Greenpeace" i tha medias sė Pekinit se dy nga prodhuesit kryesorė tė ushqimeve nė botė po pėrdornin pėrbėrės tė modifikuar gjenetikisht nė prodhimet pėr tregun kinez. Kėto prodhime ishin biskotat e "Kraft Food's Ritz"-it dhe supa e misrit e "Campbell"-it. "Campbell" i siguroi vendet e Bashkimit Evropian se nuk kishte pėrbėrės tė modifikuar gjenetikisht nė prodhimet e tij. Por statistikat tregojnė se nuk ndodh e njėjta gjė pėr Kinėn. "Ipsos", njė kompani ndėrkombėtare studimesh, kreu njė vėzhgim nė Pekin, Shangai dhe Guanēu, gjatė tė cilit 60 % e tė pyeturve u pėrgjigjėn se nuk do tė hanin ushqime qė pėrmbanin pėrbėrės tė modifikuar gjenetikisht. Konsumatorėt kinezė kėrkuan me tė drejtė qė prodhimet qė pėrmbanin kėta pėrbėrės tė tėrhiqeshin nga raftet e tregjeve nė Kinė.
Reputacioni i njollosur
Zbehja e besimit te markat e huaja ėshtė mė e dukshme nė paraqitjen e tyre nė treg. Nė 1999, kompania elektronike "Toshiba" u padit nė ShBA pėr tė meta nė lap-topėt e saj, dhe u detyrua tė paguante njė shifėr prej 1.05 miliardė dollarėsh. Por ajo nuk pranoi t'u paguante ndonjė kompensim klientėve tė saj nė vende tė tjera, pėrfshirė edhe Kinėn, pėrveēse nė formėn e montimit tė softuerėve. Klientėt e zemėruar kinezė i kthyen mallrat e tyre me defekt dhe shitjet e kompanisė ranė me vėrtik nė mbarė vendin. Vitin e ardhshėm, "Toshiba" humbi vendin e parė tė saj nė Kinė nė tregun e lap-topėve dhe u kalua nga "Lenovo" dhe IBM.
Ndėrsa nė 2002, pronari i zemėruar i njė "Mercedes Benz"-i goditi me vare makinėn e tij nė publik sepse, pasi kishte pasur probleme tė shumta pa kaluar as edhe njė vit qė e kishte blerė, kėrkesa pėr ta ndėrruar iu hodh poshtė nga prodhuesi.
Gjoba joparandaluese
Qu Honglin, drejtori i pėrgjithshėm i "Shangai Junce Local Strategy Company", e hedh poshtė pohimin se kompanitė e huaja janė furnizuese tė mallrave mė tė mira, modele tė administrimit tė pėrparuar dhe simbole tė njė jete mė tė mirė. "Ky ėshtė njė mendim i gabuar", shprehet ai. "Qėllimi i tyre nė Kinė ėshtė tė shfrytėzojnė tregun e gjerė dhe tė fitojnė sa mė shumė tė jetė e mundur ".
Kur shumėkombėshet kuptojnė se mund tė arrijnė fitime tė mėdha duke i ulur standardet e tyre nė nivelin e tregjeve lokale, ato e bėjnė njė gjė tė tillė sa hap e mbyll sytė. Kėto standarde tė dyfishta janė pjesė e strategjisė sė tyre tė lokalizimit dhe lidhen me mekanizmat e kontrollit, standardet, gjendjen ligjore dhe kulturėn e konsumit vendore.
Sipas Xian Guoming-it, drejtor i Qendrės Mbarėkombėtare pėr Studime Korporative nė Universitetin e Nankait, njė arsye pėrse shumėkombėshet pėrdorin standarde tė dyfishta ėshtė ligji ende i ri kinez pėr mbrojtjen e konsumatorėve. Thuajse ėshtė e pamundur qė njė individ tė dalė fitues nė njė gjyq lidhur me tė drejtat e konsumatorėve, por edhe kur del, shuma e kompensimit ėshtė njė pikė uji nė detin e fitimeve tė kompanisė sė akuzuar.
Konsumatorėt kinezė bėhen mė racionalė
"Kėto incidente tregojnė se konsumatorėt kinezė nuk u besojnė mė verbėrisht markave tė huaja", pohon Chang Jinjie, njė studiues nė Institutin e Studimeve Ekonomike e Politike Botėrore tė Akademisė sė Shkencave Shoqėrore tė Kinės. Konsumatorėt kinezė tani i shohin me mė shumė vėmendje markat e huaja dhe sa mė e famshme tė jetė njė markė, aq mė shumė ka tė ngjarė tė shkaktojnė zemėrimin e konsumatorit kinez tė metat e saj.
Konsumatorėt kinezė e kanė treguar forcėn e tyre nė kėtė varg skandalesh tė prodhimeve tė huaja. Kompanitė e huaja e ndihmuan tregun kinez qė tė lulėzojė dhe klientėt e tij tė bėhen mė tė pjekur e racionalė. Po tani kėta konsumatorė kėrkojnė tė njėjtin respekt e tė drejta si edhe konsumatorėt nė vende tė tjera, ashtu si edhe tė njėjtin nivel kompensimi.
Ndėrkaq, konsumatorėt kinezė po gjejnė mė shumė mundėsi brenda tregut, sepse kompanitė vendėse sigurojnė prodhime e shėrbime tė njėjta nė cilėsi me ato tė markave tė huaja. Sipas njė studimi nga Dhoma e Tregtisė e Pėrgjithshme e Kinės dhe nga Zyra Shtetėrore e Statistikave, markat vendase tė pajisjeve elektrike, tė veshjeve e tė prodhimeve ushqimore po pėrmirėsohen vazhdimisht, siē tregohet edhe nga tė ardhurat e tyre nė treg. Prandaj shumėkombėshet po fillojnė tė shqetėsohen dhe po marrin masa pėr tė fituar sėrish konsumatorėt kinezė. Megjithatė, siē thotė profesori Guo Shoukan, njė ekspert nė ligjin e mbrojtjes sė pronėsisė intelektuale, nuk u duhet hedhur faji tė gjitha kompanive tė huaj pėr shkak tė disave. Sidoqoftė, tani qė konsumatorėt kinezė janė bėrė tė vetėdijshėm pėr mangėsitė e prodhimeve tė huaja, shumėkombėshet duhet tė punojnė shumė pėr tė rifituar peshėn qė kishin nė tregun kinez. ?Artani??
|