dėgjoni
Kohėt e fundit Komiteti i dokumentarėve pranė Shoqatės sė Radio-Televizionit tė Kinės organizoi nė hotelin Nuoya tė Pekinit simpoziumin ndėrkombėtar tė dokumentarėve tė vitit 2005.
Tė gjithė e dinė se filmat dokumentarė janė njė pjesė pėrbėrėse e kinematografisė dhe e filmave televizivė. Skenaristėt dhe regjisorėt e dokumentarėve kanė xhiruar njė numėr filmash dokumentarė me karakteristika kineze si " Marshimi i madh ", " Ēlirimi", "Lufta e rezistencės kundėr pushtuesve japonezė " qė pasqyrojnė ngjarjet e rėndėsishme historike dhe njė numėr filmash dokumentarė qė pasqyrojnė jetėn e tė mėdhenjve si "Mao Cedun", "Ēu Enlai", "Ten Siaopin" etj. Kėta filma dokumentarė kanė ngjallė jehonė tė madhe nė gjirin e spektatorėve. Por si i xhirojnė dhe redaktojnė filmat dokumentarė nė vende tė tjera, skenaristėt dhe redaktorėt kinezė nuk kanė njohje tė plota nė kėtė drejtim. Nga filmi dokumentar qė pasqyron rrugėn e zhvillimit 60 vjeēar tė Partisė Komuniste Franceze me titull : " O shokė, kjo ishte Partia e dikurshme Komuniste Franceze ", skenaristėt dhe regjisorėt kinezė filluan tė njohin atė histori tė jashtėzakonshme tė Partisė Komuniste Franceze.
Nė intervistėn me korrespondenten e Radios sė Jashtme tė Kinės, organizatorja e kėtij simpoziumi Liu Li tha:" Organizimi i simpoziumit ndėrkombėtar tė dokumentarėve ka pėr qėllim njohjen e prirjes sė re tė filmave dokumentarė botėrorė, zotėrimin e mjeshtrive dhe metodave tė reja nė xhirimin e filmave dokumentarė, nė mėnyrė qė edhe filmat dokumentarė kinezė tė kenė mundėsi tė marrin pjesė nė festivalet ndėrkombėtare tė organizuara nė vende tė tjera. "
Ajo na tregoi se nė kėtė simpozium u shfaqėn l7 filma dokumentarė tė disa vendeve tė huaja dhe tė Kinės si filmi dokumentar francez " Tregoni miqtė e mi se unė u largova nga jeta ", ku shtjellohet gjithė procesi i varrimit karakteristik nė perėndim tė Gjorgjisė, filmi dokumentar brazilian "Krokodili dhe pula e vogėl ", ku tregohet dashuria dhe martesa e njė plaku me tė meta fizike me njė vajzė tė re kongoleze etj.
"Ndėr ta ishte edhe filmi shqiptar me metrazh tė shkurtėr 'Edeni i Braktisur' qė ishte shumė i bukur dhe ka tėrhequr shumė vėmendjen e pjesėmarrėsve tė simpoziumit." Kėshtu i tha Liu Li korrespondentes. "Edeni i braktisur" shfrytėzon zhurmat e heshtjes sė atyre pak tė mbeturve nė fshat, njė dorė pleqsh, tė cilėve njė ditė tė bukur njė i panjohur u sjell njė foshnjė. Tė gjithė mendojnė vetėm pėr tė. E pagėzojnė sipas riteve tė lashta, gjuha poetike e tė cilave ėshtė tepėr e ngjeshur. Uji dhe guri, dy elemente tė kudondodhura tė natyrės qė njė njeri duhet t'i ketė me vete nga toka e tij, qysh nė lindje. Pagėzimi i foshnjės nė njė enė pagėzimi me njė kryq tė madh gdhendur nė tė, ka tėrhequr vėmendjen pėr njė nga degėt e besimit qė kanė shqiptarėt e Shqipėrisė. Disa thonė se ky ėshtė njė film qė bėn propagandė me natyrėn dhe bukurinė e njė vendi. Madje disa prej tyre mund tė mendojnė se ėshtė njė vend i bukur pėr tė blerė edhe njė shtėpi atje".
Nė simpozium u shfaqėn edhe filmi dokumentar gjerman "Pathosi i Martinit", filmi dokumentar australian " Djaloshi i vetmuar Richard", filmi dokumentar anglez "Dhelpėr i vogėl dinak ", filmi dokumentar i Danimarkės "Ēasti historik ", filmi dokumentar holandez " 4 Keizers dhe njė bilbil " etj.
Pėrveē filmave tė shquar dokumentarė tė vendeve tė tjera, u shfaqėn edhe filmat dokumentarė kinezė, ndėr ta janė " Varkėtarėt " qė pasqyron shpėrnguljen e banorėve nė brigjet e ngushticės Sanxia tė lumit Jance, " Tri motra nė fshatin Gjindi" qė pasqyron jetėn reale tė fshatareve pas ikjes sė burrave tė tyre pėr tė punuar jashtė fshatit etj.
Tema dhe pėrmbajtja e filmave dokumentarė tė shfaqur nė kėtė simpozium janė shumė tė pasura dhe kanė tėrhequr shumė pjesėmarrės tė simpoziumit.
Zonja Liu Li tha: se nė kėtė simpozium morėn pjesė mė se 100 skenaristė, regjisorė dhe profesionistė tė filmave dokumentarė tė dhjetra televizioneve tė krahinave tė ndryshme tė mbarė Kinės.
Ata thanė se kėta filma tė bukura tė huaj dhe kinezė na kanė hapur horizontin e krijimtarisė dokumentare dhe prej tyre ata kanė mėsuar shumė gjėra.
Organizatorėt e simpoziumit u dhanė tė pranishmėve edhe disqe me aspekte nga kėta filma dokumentarė, gjė qė do ti ndihmojė ata nė krijimtarinė e ardhshme tė filmave dokumentarė.(Zhai)
|