dėgjoni
29 gushti i kėtij viti ėshtė 10-vjetori i shpalljes sė Ligjit tė Sportit tė Republikės Popullore tė Kinės.
Ligji i Sportit ėshtė ligj i parė themeltar i sektorit sportiv pas shpalljes sė Kinės sė re. Nė kėtė ligj sqarohen detyrat dhe detyrimet e qeverisė dhe tė sektorit administrativ tė sportit pėr zhvillimin e ēėshtjes sportive si dhe edhe tė drejtat e shtetasve nė pjesėmarrjen nė aktivitetet sportive. Nė kėtė ligj pėrcaktohet: "Shteti zhvillon ēėshtjen sportive dhe organizon aktivitete sportive masive", "Punėt sportive duhet tė mėshojnė nė bazat e stėrvitjeve gjimnastikore masive".
Zoti Yu Shanxu ėshtė kėshilltar nė Akademinė e Drejtėsisė nė Kinė dhe profesor nė Institutin e Edukimit Fizik tė Tianjinit. Ai ka marrė pjesė nė projektimin dhe hartimin e Ligjit tė Sportit. Duke folur pėr motivacionin e hartimit tė kėtij ligji, z. Yu tha:
"Njė nga thelbet kryesore e sistemit ligjor ėshtė mbrojtja e tė drejtave tė shtetasve tė gjerė. Mbrojtja e tė drejtave duhet tė mbėshtetet te baza tė forta ligjore. Hartimi i Ligjit Sportiv u dha kinezėve bazėn ligjore pėr zhvillimin e aktiviteteve sportive si dhe garancinė pėr mbrojtjen e veprimeve sportive."
Me vėnien nė zbatim tė Ligjit Sportiv, si ligji themelor i sektorėve sportivė, Kina ka shpejtuar hapat e legjislacionit nė fushėn sportive dhe nga shkurti 2002 deri nė janarin 2004, ka publikuar me radhė disa rregullore pėrkatėse nė bazė tė Ligjit Sportiv, si Rregullorja e Mbrojtjes sė Shenjave Olimpike, Rregullorja e Instalimeve Kulturore e Sportive Publike, Rregullorja kundėr Dopingut, etj. U shtua edhe numri i rregulloreve lokale pėr sportin.
Forcimi i legjislacionit pėr sportin ėshtė kėrkesė e zhvillimit tė ēėshtjes sportive tė Kinės dhe gjithashtu kėrkesė objektive e pėrparimit shoqėror. Njėkohėsisht kėto rregullore kanė zgjidhur shumė probleme tė reja. P.sh. me zhvillimin ekonomik, tokat nė qytete janė bėrė shtrenjta. Prandaj, vitet e fundit ėshtė dukur fenomeni qė sheshet sportive publike u shndėrruan pa miratim administrativ nė tregje ose trojė ndėrtimi. Pas vėnies nė zbatim tė Rregullores sė Instalimeve Kulturore e Sportive Publike nė gusht tė vitit 2003, ky fenomen ndalohet me ligj.
Nė korrik tė vitit 2001, Komiteti Ndėrkombėtar Olimpik i autorizoi Pekinit tė drejtėn e organizimit tė Lojėrave Olimpike 2008. Nė shkurt tė vitit tjetėr, Kėshilli i Shtetit i Kinės publikoi Rregulloren e Mbrojtjes sė Shenjave Olimpike, me qėllim qė tė mbrohen shenjat olimpike si dhe tė drejtat pėrkatėse nė mėnyrė ligjore. Profesor Yu tha:
"Sfondi i publikimit tė Rregullores sė Mbrojtjes sė Shenjave Olimpike ishte faktor suksesi nė kėrkesėn e Pekinit pėr organizimin e Lojėrave Olimpike. Nė raportin e kėrkesės, Pekini premtoi solemnisht se do tė marrė masa efikase pėr mbrojtjen e tė drejtave e tė interesave tė Olimpiadės. Por nė njė vėshtrim mė tė thellė, kjo gjė ėshtė mishėrimi i asaj qė Kina i kushton rėndėsi mbrojtjes sė tė drejtave tė pronėsisė intelektuale pas hyrjes sė saj nė OBT."
Nė vitin 2004, Kėshilli i Shtetit i Kinės shpalli Rregulloren kundėr Dopingut, duke u bėrė njė nga pak vende nė botė qė hartuan njė ligj posaēėrisht pėr problemin e dopingut.
Profesori Yu tha se me pėrpjekje 10 vjeēare Kina ka arritur pėrparime tė mėdha nė legjislacionin nė sport. Por me zhvillimin e shpejtė tė shoqėrisė dhe tė ēėshtjes e sportit tė Kinės, Kina do tė ketė edhe mė shumė pėr tė bėrė nė kėtė fushė.(Wang Lei)
|