He Da Yi lindi në nëntor të vitit 1952 në Taivan të Kinës dhe, pasi mbushi të 12-tat, emigroi në SHBA. Në vitin 1981, kur punonte si mjek praktikant në Qendrën Mjekësore Cedars-Sinai të Los Angxhelesit, ai diktoi për herë të parë një numër çështjesh të sëmundjes së Sidës. Në vitin 1994, ai filloi studimin e terapisë me një lloj pije alkoolike të përzjer që quhet "pija e koktejit", për të kuruar sëmundjen e Sidës. Në vitin 1999, He Da Yi së bashku me kolegët e tij zbuluan se CD8 në qelizat T në sistemin e imunitetit të trupit të njeriut mund të përballojë në mënyrë të efektshme virusin e Sidës. Në vitin 2000, ata eksperimentuan dhe prodhuan me sukses vaksinën e tipit C kundër Sidës, e cila ka hyrë tani në etapën e provës klinike.

Megjithëse ka mbi 40 vjet që ka emigruar në SHBA, He Da Yi e ka quajtur gjithmonë veten e tij kinez. Gjatë 5 vjetëve të fundit, ai ka qenë në disa zona të Kinës, ku shumë fshatarë vuajnë nga sëmundja e Sidës. Ai punoi duke i kushtuar energjitë çështjes së parandalimit dhe kurimit të Sidës në Kinë.

Iniciatori i "Aksionit në Kinë për parandalimin dhe kurimin e Sidës"

Në dhjetëditëshin e dytë të prillit të këtij viti, He Da Yi, në krye të disa specialistëve amerikanë, erdhën në Universitetin e Uhanit të Kinës për të mbajtur leksione dhe për të specializuar punonjësit kinezë të mjekësisë në bazë, që merren me prandalimin dhe kurimin e Sidës.

Kësaj here, He Da Yi erdhi posaçërisht në provincën Hubei të Kinës për të filluar objektin e tyre të ndërhyrjes në ngjitjen e Sidës foshnjave nga nënat. Qendra kërkimore amerikane Allan Daimond për studimin e Sidës, të drejtuar nga He Da Yi, do të japë përkrahje teknike dhe ekonomike për të ndërtuar në provincën Hubei 5 qendra të këtij objekti. Punonjësit e këtyre qendrave do të bëjnë përpjekje që përqindjra e ngjitjes së Sidës foshnjave nga nëna të ulet nga 30% në 2%. Kjo është një nga punët e "Aksionit në Kinë për parandalimin dhe kurimin e sëmundjeve të Sidës", që filloi me iniciativën e He Da Yisë.

Por përse ky shkencëtar me prestigj të lartë në lëmin e studimit të Sidës i kushton më shumë energji punës së parandalimit dhe kurimit të Sidës në Kinë? Duke iu përgjigjur kësaj pyetjeje, He Da Yi tha me fjalë të thjeshta: "Në qoftë se ju shihni gjendjen e përhapjes së Sidës në disa zona të Kinës, as ju nuk mund të mbeteni në laborator për studime shkencore. Si një shkencëtar, unë e kam këtë punë si detyrë; Aq më tepër, si një kinez, unë e kam këtë punë si detyrën time të padiskutueshme."

He Da Yi shprehu mendimin se "Për të kryer si duhet punën e parandalimit dhe kurimit të sëmundjes së Sidës, forcat e një institucioni të vetëm kërkimor janë të pamjaftueshme. Kjo punë kërkon formimin e një armate të fortë të shumë partnerëve të bashkëpunimit, në mënyrë që të frenohet tendenca e përhapjes së Sidës në Kinë."

Tani në Kinë, 9 prej 10 vetave, që u është ngjituur virusi i Sidës, nuk e dinë qartë gjendjen e sëmundjes së vet dhe rreth 50% i kinezëve njohin fare pak sëmundjen e Sidës. Kjo gjë e shqetëson zotin He Da Yi. Ai tha se "Metoda më efikase e parandalimit të Sidës është edukimi i masave popullore me njohuri për Sidën."

Në tetor të vitit 2003, megjithëse ishte shumë i zënë me punë, He Da Yi erdhi posaçërisht në Pekin për të bërë reklama propaganduese të interesave komunale lidhur me parandalimin dhe kurimin e sëmundjes së Sidës. Kësaj here, ai punoi si një vullnetar i propagandës. Ai jo vetëm mori pjesë në xhirimin e reklamave të interesave komunale, por edhe ftoi yjet e basketbollit Yao Ming dhe Xhonson. Në fund të vitit të kaluar, kur këtë reklamë e dha Radio e Jashtme e Kinës, He Da Yi u gëzua shumë dhe tha se "kjo reklamë luajti rol shumë të mirë për likuidimin e dikriminimit ndaj pacientëve që vuajnë nga sëmundja e Sidës".

Kurrë nuk do të heq dorë nga përpjekjet e mia

He Da Yi ka thënë se "Njerëzimi ka detyrë të rëndë dhe një rrugë të gjatë për të mposhtur Sidën. Krahas punës edukuese, duhet të bëjmë përpjekje edhe në fushën e kërkimeve shkencore, sepse vetëm në kërë mënyrë mund të gjejmë metodën për të zhdukuar rrënjësisht viruset." Që nga viti 1996, kur He Da Yi nxori në pah "terapinë me pije alkoolike të koktejit" për të kuruar sëmundjen e Sidës, përqindja e vdekjes nga Sida u ul shumë. Deti tani, metoda e tij konsiderohet unanimisht si metoda më efikase për kurimin e sëmundjes së Sidës. Për këtë, ai u zgjodh nga revista amerikane "Taims" si një nga personant me influencë për vitin 1996. Në vitin 2001, ai fitoi dekoratën presidenciale të SHBA.

He Da Yi, duke mbajtur një qëndrim të matur dhe të arsyeshëm ndaj metodës së tij, vuri në dukje të metat e "terapisë me pije alkoolike të koktejit". Ai tha se "terapia me pije alkoolike të koktejit ende nuk mund të nxjerrë qind për qind viruset nga trupi i njeriut dhe një pakicë virusesh mbeten të fshehura në një lloj qelizash të veçanta. Ileçet e deritashme nuk mund të frenojnë rilindjen e këtyre viruseve."

Vaksinat efikase janë mjete të rëndësishme për frenimin e përhapjes së epidemive. Para 5 vjetëve, He Da Yi e ktheu fokusin e punës së tij në eksperimentimin dhe prodhimin e vaksinave. Kur korresondenti ynë e pyeti: "Sa herë dështuan përpjkjet tuaja", ai iu përgjigj: "Ende nuk kam dalë faqebardhë". Pastaj psherëtiu dhe tha: "Ah, nuk është kollaj."

He Da Yi nuk mohon se ai ka patur mossukses dhe disfatë. Pas 5 vjet përpjekjesh, kolektivi i drejtuar nga ai prodhoi dy lloje vaksinash. Vaksina DNA me nucleotide si pjesën kryesore ka kaluar provën e fazës së parë në trupin e njeriut në SHBA. Vaksina e bashkuar, që e ka vaksinën kundër lisë si trup mbajtës, ka hyrë në vlerësimin e fazës së parë për sigurinë e saj. Sipas planit, prova në trupin e njeriut e fazës së tretë e vaksinës DNA do të bëhet në provincën Yunan dhe rajonin autonom Guanxi-zhuang të Kinës.

He Da Yi tha vendosmërisht: "Kurrë nuk do të heqë dorë nga përpjkjet e mia. Megjithëse kemi korrur disa suksese, akoma kemi një rrugë të gjatë për të korrur fitoren e fundit. Ndoshta unë në jetën time nuk do të shoh këtë fitore, bile as fëmijët e mi nuk do të shohin atë. Por problemi i fitores mbi këtë sëmundje me siguri do të zgjidhet me përpjekjet e disa brezave."

(Zheng)