v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-08-24 17:42:51    
Studentėt kinezė gjatė luftės sė popullit kinez kundėr pushtuesve japonezė

cri
Nėnkryetari i Shoqatės sė Studentėve tė Shangait qė kanė studiuar nė Evropė dhe nė Amerikė, zoti Shy Xhenkuo tha se periudha e luftės 8-vjeēare tė popullit kinez kundėr pushtuesve japonezė ishte njė periudhė e vėshtirė, por edhe njė periudhė e rėndėsishme nė historinė e zhvillimit tė shkencės, kulturės dhe tė arsimit tė Kinės. Gjatė kėsaj periudhe studentėt kinezė qė kanė studiuar jashtė vendit, kanė dhėnė kontribut tė madh pėr triumfin e luftės kundėr pushtuesve japonezė.

Studentėt kinezė qė kanė studiuar jashtė vendit, e kanė filluar veprimtarinė patriotike kundėr pushtuesve japonezė para " ngjarjes sė 7 korrikut tė vitit 1937". Pas " ngjarjes sė 18 shtatorit tė vitit 1931, mbi 2000 studentė kinezė u kthyen nga Japonia dhe filluan veprimtarinė kundėr pushtuesve japonezė pėr shpėtimin e vendit..

Studentėt kinezė qė gjendeshin pėr studime nė Japoni, iu pėrgjigjėn aktivisht thirrjes sė qeverisė qė " tė kthehen nga Japonia dhe tė marrin pjesė nė luftėn kundėr pushtuesve japonezė. Brenda vetėm dy muajve nga korriku deri nė shtator tė vitit 1937, u kthyen nga Japonia mbi 4 mijė studentė kinezė. Krahas kėtyre, edhe studentėt kinezė qė ndodheshin pėr studime nė vendet evropiane dhe tė Amerikės u kthyen njėri pas tjetrit nė atdhe pėr tė marrė pjesė nė luftėn kundėr pushtuesve japonezė, duke formuar valėn e dytė tė madhe tė kthimit tė studentėve nė atdhe pas Revolucionit tė vitit 1911.

Studentėt kinezė qė kanė studiuar jashtė vendit, u bėnė forca kryesore pėr propagandimin e luftės sė popullit kinez kundėr pushtuesve japonezė.

Nė gusht tė vitit 1937, qindra studentė tė Shangait qė ishin kthyer nga Japonia, krijuan grupe tė propagandės, trupa artistike, botuan gazeta ose shkruan artikuj, pėr tė demaskuar ambiciet e pushtuesve japonezė dhe pėr tė mobilizuar masat popullore nė luftėn e rezistencės.

Shumė studentė kinezė qė ishin kthyer nga jashtė, shkuan edhe nė bazat mbėshtetėse tė luftės kundėr pushtuesve japonezė. Doktori Chen Kanbai qė ishte kthyer nga Gjermania, shkoi nė bazėn mbėshtetėse Jen An dhe u ngarkua me detyrėn e nėnkryetarit tė Akademisė sė Shkencave Natyrore tė Jen Anit. Shumė studentė kinezė qė kishin studiuar jashtė vendit, shkuan nė kėto baza mbėshtetėse tė luftės, duke marrė me vete edhe teknologjitė e prodhimit tė minave dhe tė armėve tė tjera.

Kthimi i kėtyre studentėve kinezė ka sjellė edhe gjak tė ri pėr arsimin e lartė tė Kinės gjatė viteve tė luftės. P.sh, 87% e profesorėve tė Universitetit tė Kinės jug-perėndimore ishin studentė kinezė qė ishin kthyer nė vitin 1941. Dekanėt e 26 fakulteteve tė kėtij universiteti, pėrveē fakultetit tė letėrsisė kineze, ishin tė gjithė studentė qė ishin kthyer nga jashtė.

Pėrleshja nė luftėn kundėr pushtuesve japonezė ishte jo vetėm pėrleshje armėsh, por edhe e shkencės dhe teknologjisė. Studentėt kinezė qė ishin kthyer nė atdhe, ishin forca kryesore pėr nxitjen e progresit tekniko-shkencor tė Kinės. Studenti Gjyn Cutong qė ishte kthyer nga Gjermania, prodhoi nė vitin 1938 teleskopin e parė ushtarak tė Kinės. Pėr tė zgjidhur mungesėn e benzinės, studenti Xhao Xhon Ou qė ishte kthyer nga Gjermania nė vitin 1939, projektoi dhe ndėrtoi fabrikėn e nėnprodukteve petrokimike.

Numri i studentėve kinezė qė u kthyen nė atdhe gjatė luftės kundėr pushtuesve japonezė, nuk ishte i madh, por kudo shiheshin gjurmėt e tyre, si nė bazat mbėshtetėse tė luftės, ashtu edhe nė frontin e parė tė luftės, si nė qarqet politike dhe ushtarake, ashtu edhe nė qarqet arsimore, tekniko-shkencore. Ata kanė shkruar njė faqe tė ndritur dhe prekėse nė luftėn e popullit kinez kundėr pushtuesve japonezė. ( zhang )