v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-07-14 17:57:12    
Marrja e masave pėr uljen e ēmimeve tė shtėpive tė banimit

cri
Ngritja e vazhdueshme e ēmimeve tė shtėpive tė banimit ėshtė bėrė sot fokusi i vėmendjes sė qarqeve shoqėrore kineze. Ekspertėt pėrkatės vėnė nė dukje se ngritja tepėr e shpejtė e ēmimeve tė shtėpive tė banimit dhe veprimet e fshehta spekuluese kanė rrezik tė shpiejnė ekonominė e shtėpive tė banimit nė njė ekonomi tė flluskės sė sapunit dhe nė rrezik monetar dhe mund tė ushtrojnė ndikime negative pėr zhvillimin e vazhdueshėm dhe tė shėndoshė tė ekonomisė kineze. Pėr tė evituar krijimin e njė gjendjeje tė tillė, qeveria kineze ka nxjerr nė pah disa parime politike nė fushat monetare, financiare, tė taksave, tokave e tė tjera, nė mėnyrė qė tė stabilizohen ēmimet e shtėpive tė banimit dhe tė frenohen veprimet spekuluese nė shitjen e shtėpive tė banimit.

Nga tė dhėnat statistikore del se, nė vitin 2004, ēmimet e shtėpive tė banimit nė Kinė u ngritėn mesatarisht 14%. Sivjet, kjo ngritje nuk ėshtė ngadalėsuar. Siē rezultoi nga tė dhėnat e Drejtorisė Shtetėrore tė Statistikave, nė tremujorin e parė tė kėtij viti, ēmimet e shtėpive tė banimit nė 35 qėytete tė mėdhenj dhe tė mesėm u ngritėn 10% nė krahasim me tė njėjtėn periudhė tė vitit tė kaluar, bile nė disa qytete u ngritėn 20%, duke kaluar aftėsinė e blerėsve pėr tė pėrballuar.

Profesori Zhao Xijun, zv-drejtori i institutit studimor tė monedhave dhe obligacioneve pranė Universitetit Renmin, shprehu mendimin se ngritja e ēmimeve tė shtėpive tė banimit u shkaktua nga shumė faktorė.

"Ende jemi larg nga zgjidhja e plotė e problemit tė shtėpive tė banimit. 80% i blerėsve tė shtėpive i blejnė ato pėr tė pėrdorur vetė. Nė periudhėn e mėparshme, ne zgjidhėm problemin e sigurimit tė bukės dhe tė veshmbathjes, kurse problemi i banimit dhe transportit mbetet njė problem i rėndėsishėm qė duhet ta zgjidhim mė tej. Njė pjesė e madhe e banorėve kanė ndėr mend tė pėrmirėsojnė kushtet e banimit, gjė qė pėrbėn njė kėrkesė tė madhe nė shkallė kombėtare. Ėshtė e pamundur qė kjo kėrkesė tė plotėsohet brenda njė kohe tė shkurtėr. Ngritja e ēmimeve tė shtėpive tė banimit pėr njė kohė tė gjatė varet nga marrėdhėniet midis ofertės dhe kėrkesės nė periudhėn e tanishme."

Sot, qeveria kineze i kushton shumė vėmendje faktit se ēmimet e shtėpive tė banimit nė disa qytete tė Kinės ngrihen shumė shpejt dhe nė mėnyrė tė vazhdueshme, gjė e cila ka rrezik tė ēojė ekonominė e ndėrtimit tė shtėpive tė banimit nė njė ekopnomi tė flluskės sė sapunit dhe mund tė ushtrojė ndikime negative pėr ekonominė kineze. Qeveria kineze e konsideron frenimin e ngritjes tepėr tė shpejtė tė ēmimeve tė shtėpive tė banimit si njė pėrmbajtje tė rėndėsishme tė punės sė makrokontrollit tė ekonomisė kineze tė kėtij viti.

Nė dhjetėditėshin e dytė tė marsit tė kėtij viti, Banka Qendrore Kineze ngriti kamatėn e kredive tė blerjes sė shtėpive tė banimit, si masa e parė qė u mor pėr frenimin e ngritjes tepėr tė shpejtė tė ēmimeve tė shtėpive tė banimit. Mė vonė, edhe bankat Shang-ye nė krahina tė ndryshme, ngritėn "pragun e derės" sė kredive. Doktori Yin Zhongli i institutit studimor pranė Akademisė sė Shkencave Shoqėrore tė Kinės shprehu mendimin e tij lidhur me vendimin e Bankės Qendrore Kineze pėr ngritjen e kamatės sė kredive tė blerjes sė shtėpive tė banimit:

"Kėsaj here, Banka Qendrore Kineze rregulloi parimin politik, por nė fakt, ky ėshtė hapi i parė i zbatimit tė njė sėrė parimesh politike pėr makrokontrollin e ndėrtimit tė shtėpive tė banimit. Sot e mė tutje, do tė dalin nė pah edhe masa tė tjera pėrkatėse, me qėllim qė tė frenohet ngritja tepėr e shpejtė e ēmimeve tė shtėpive tė banimit."

Doktori Yin Zhongli vuri nė dukje se kėsaj here, duke ngritur kamatėn e kredive tė blerjes sė shtėpive tė banimit, Banka Qendrore Kineze u dha njė sinjal tė qartė investuesve dhe konsumatorėve se dikasteret pėrkatėse qeveritare po fillojnė tė implikojnė aktivisht nė rregullimin dhe kontrollin e ēmimeve tė shtėpive tė banimit.

Korrespondentėt tanė vunė re se masat e makrokontrollit, qė ka marrė Banka Qendrore Kineze, kanė dhėnė efekt dhe gjithnjė e mė shumė konsumatorė presin tė blejnė shtėpi duke mbajtur para nė dorė.

Disa ditė mė parė, nė qytetin Pekin u organizua njė panair shumė i madh i shtėpive tė banimit, ku nuk pati shumė konsumatorė qė blenė shtėpi, megjithėse erdhėn shumė banorė pėr tė parė shtėpi. Zonja Liu Ying, qė erdhi pėr tė parė shtėpi, tha:

"Desha tė blinja njė apartament. Por tani ēmimet e shtėpive janė aq tė larta dhe Banka Qendrore ka ngritur kamatėn e kredive tė blerjes sė shtėpive private tė banimit, prandaj unė dua tė pres edhe disa kohė."

Drejtuesi i sektorit organizativ i kėtij panairi bėri tė ditur se vėllimi i kontratave nė kėtė panair u ul 40% nė krahasim me vitin e kaluar.

Krahas ngritjes sė kamatės sė kredive tė blerjes sė shtėpive, qeveria kineze mori edhe disa masa tė tjera pėr stabilizimin e ēmimeve tė shtėpive tė banimit: tė kontrollohet rreptėsisht pėrmasa e heqjes sė shtėpive tė vjetra, me qėllim qė tė zbuten kontradiktat midis ofertės dhe kėrkesės; tė rregullohet rendi i tregut tė shtėpive; tė forcohet kontrolli i blerjes sė shtėpive pėr qėllim investimi; tė kontrollohet ndėrtimi i shtėpive jo tė banimit dhe tė shtohet ndėrtimi i shtėpive tė zakonshme me ēmim tė ulėt, e tė tjera. (Zheng)