v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-07-07 18:09:56    
Jeta e popullit tė thjeshtė: Mėsuesja e kombėsisė kazake tė Kinės Kulimham

cri

 dėgjoni

Tė dashur lexues, jam Damini, ju pėrshėndes larg nga Pekini. Do t'ju tregojmė pėr jetėn e popullit tė thjeshtė, pėr mėsuesen e kombėsisė kazake Kulimham.

Recetimin e tekstit mėsimor po e bėjnė njė grup nxėnėsish tė kombėsisė kazake tė njė shkolle fillore, tė cilėt jetojnė nė Rajonin Autonom tė Xinkiang-ujgur tė Kinės veri-perėndimore. Kėta nxėnės kanė ardhur nga zona tė largėta bujqėsore e blegtorale, qė shpesh lėvizin pas prindėrve gjatė jetės blegtorale nomade. Por megjithatė, kjo jetė nuk ka penguar entusiazmin e tyre pėr pėrvetėsimin e njohurive dhe pėr t'u njohur me botėn e jashtme. Ajo qė i ndihmon ata nė realizimin e kėsaj aspirate, ėshtė mėsuesja e kombėsisė kazake Kulimham, qė me dashurinė e nėnės i mėson kėta fėmijė.

Nė periferinė e largėt tė kryeqendrės sė Xinkiangut ? Urumēi ėshtė zona e banimit tė blegtorėve kazakė. Kjo zonė ėshtė e rrethuar me male. Shkolla fillore, ku punon mėsuesja Kulimham, ėshtė shkolla mė e largėt e kėsaj zone, domethėnė ndodhet nė thellėsi tė maleve. Pas njė udhėtimi prej njėorėsh nė njė rrugė malore me zikzake, korrespondenti arriti mė nė fun nė kėtė shkollė. Ndėrtesat e shkollės janė shumė tė thjeshta, njė rrjesht ndėrtesash njėkatshe, qė ndodhen rrėzė malit. Rreth shkollės kalon njė lumė i vogėl, kurse nė vende tė tjera rreth shkollės ėshtė shkretėtira Gobi dhe ēadrat e blegtorėve kazakė gjatė kullotjes verore, tė shpėrndara nė Gobi.

Kulimham 43-vjeēare, ka ardhur kėtu pėr tė punuar qysh nga viti 1982, pasi u diplomua nga shkolla e mesme e ciklit tė lartė. Deri mė sot ajo akoma mban mend kushtet e vėshtira tė asaj kohe. Ajo tha:

"Kur unė erdha kėtu, nė shkollė kishte vetėm 5 klasa nė dy dhoma. Mėsuesja nuk kishte banesė, prandaj unė i vendosa plaēkat e mia nė njė qoshe tė klasės, duke e konsideruar klasėn edhe si shtėpia."

Jeta nė zonėn e thellė malore ishte shumė e vėshtirė. Nė verė blegtorėt e marrin ujin nga lumi; kurse nė dimėr tė gjithė pėrdorin akullin e shkrirė si ujė tė pijshėm. Kėtu transporti nuk ėshtė i zhvilluar, nė pranverė dhe verė mund tė dilet nga mali me automjete bujqėsore, kurse nė dimėr me dėborė tė madhe, dilet vetėm mė kėmbė. Nė kėtė mjedis tė vėshtirė, Kulimham ka punuar pėr 23 vjet me radhė. Ēfarė e ka shtyrė atė tė ngulė kėmbė nė kėtė profesion? Ajo tha:

"Kur erdha kėtu pėr tė punuar, isha nė moshė shumė tė re. U pendova pak, pasi pashė kushtet e vėshtira. Por fėmijėt e fshatarėve e blegtorėve kanė nevojė pėr njė mėsues, siē jam unė, prandaj unė zgjodha tė punoja kėtu. Pasi u kontaktova me fėmijėt, fillova t'i dua ata, kėshtu filloi jeta ime e mėsimdhėnies."

Shkolla nė thellėsinė e malit nuk kishte aktivitete tė pasura, nuk kishte as pajisje tė mėsimdhėnies, edhe instalimet sportive ishin shumė tė thjeshta. Pėr tė pasuruar jetėn e fėmijėve pas kohės sė mėsindhėnies, Kulimham, pėrveē mėsimeve, ajo luante shpesh sė bashku me fėmijėt, u rrėfente atyre edhe tregime, organizonte pėr ata disa kativitete sportive, si ngjitja nė mal, luajtja futboll etj, duke i inkurajuar ata tė bashkohen, tė bashkėpunojnė mirė me bashkėnxėnėsit dhe t'i ndihmojnė tė tjerėt.

Kulimham i trajton tė gjithė nxėnėsit si fėmijėt e saj me plot dashuri. Nė rast se disa fėmijė nuk kishin para pėr tė paguar shpenzimet e mėsimeve nė shkollė, ajo i ndihmoi ata me rrogėn e saj tė vogėl. Gulmilla ėshtė njė nga nxėnėsit qė morėn ndihmėn e mėsueses Kulimham. Ajo tha:

"Nė vitin 2004 unė nuk shkova tė ndiqja mėsimin nė shkollė pėr arsye tė vėshtirėsive ekonomike nė familje. Kur mori vesh kėtė, mėsuesja Kulimham erdhi nė shtėpinė time dhe mė kėshilloi tė shkoja pėrsėri nė shkollė dhe mė ka paguar shpenzimet e mėsimeve, bile mė bleu edhe disa sende mėsimore. Unė i jam shumė mirėnjohėse mėsueses Kulimham."

Si Gulmilla, edhe shumė nxėnės tė tjerė kanė marrė ndihmėn e Kulimhamit. Vetėm nė fillim tė semestrit tė vjeshtės sė vitit tė kaluar, Kulimham kontriboi 600 yuanė, shifėr kjo qė ishte mė shumė se gjysma e rrogės sė saj, pėr tė ndihmuar 3 nxėnės nė pagimin e shpenzimeve tė mėsimeve. Zakonisht ajo blinte pėr ta edhe fletore, lapsa etj. Veprimet e Kulimhamit kanė prekur ndjenjat e ēdo nxėnėst tė saj. Nxėnėsi Gjazila tha:

"Ne e duam shumė mėsuesen Kulimham sepse ajo na ndihmon shumė nė mėsime dhe nė jetė, ajo ndihmon nė kohėn e lirė nxėnėsit qė nuk ecin mirė nė mėsime. Nganjėherė nė mesditė kur ne nuk kthehemi nė shtėpi, ajo na merr nė shtėpinė e saj pėr tė ngrėnė drekė, ajo na arnon edhe rrobat tona tė grisura. Ne ruajmė nė zemėr dashurinė e saj ndaj nesh. Kur tė rritemi, do tė bėhemi njerėz tė mirė ashtu si Kulimham."

Kulimham ka njė familje tė lumtur, i shoqi Shahatbek ishte bashkėnxėnėsi i saj nė ciklin e lartė tė gjimnazit. Ata lindėn njė djalė dhe njė vajzė tė bukur. Pėr tė pėrkrahur punėn e Kulimhamit, i shoqi la jetėn e rehatshme nė qytezė dhe erdhi nė kėtė zonė malore dhe u bė njė mėsues. Nga kushtet e vėshtira klimaterike, Shahatbek u sėmur nė zemėr dhe nė moshėn 41-vjeēare ndėrroi jetėn. Me tė pėrmendur burrin e saj, Kulimham tha plot kujtime.

"Nė punė ai mė dha pėrkrahjen mė tė madhe. Ai mori pėrsipėr tė gjitha punėt shtėpiake, nė mėnyrė qė unė tė punoja e qetė. Ai kujdesej pėr fėmijėt dhe bėnte edhe punė shtėpiake. Sot kam marrė diplomėn e institutit dhe ēertifikatėn e kompjuterit pėr shkak tė ndihmės sė tij."

Punėt e Kulimhamit kanė prekur ndjenjat e shumė njerėzve, tani ka shumė mėsues qė kanė dėshirė tė punojnė nė zona malore. Drejtori i shkollės sė Kulimhamit Torkan Hans tha:

"Kulimham ėshtė njė flamuri ynė, qė na ka dhėnė besim e kurajo, njerėzit e respektojnė shumė atė."

Tani shpresa mė e madhe e Kulimhamit ėshtė qė tė vazhdojė t'u japė mėsim fėmijėve. Qė fėmijėt e fshatarėve dhe blegtorėve kazakė tė pėrvetėsojnė njohuri kulturore. Ajo tha se duke qėndruar sė bashku me fėmijėt, ajo ka korrur pa fund gėzim. ( Daming )