Qysh nga mesi i shekullit të kaluar, një kontigjent i madh i vendeve në zhvillim, të porsashkëputur nga pushtimi kolonial, filloi të kërkonin me vështirësi rrugën e modernizimit. Rruga e modernizimit të vendeve të zhvilluara perëndimore nuk mund tu japë shumë përvojë vendeve të sotme në zhvillim. Zhvillimi fillestar i këtyre vendeve perëndimore u shoqërua jo vetëm me tronditje kolosale shoqërore, por edhe me dëme të mëdha të mjedisit energjetik dhe natyror. P.sh., lulëzimi i SHBA-së në fillim të shekullit të kaluar kaloi, në mënyrë të pashmangshme, nëpër kriza të shkaktuara nga rëniet ekonomike dhe papunësia e përmasave të mëdha.

Popullsia e SHBA-së, që zë vetëm 2% të popullsisë së botës, shpenzon 20% të burimeve energjetike të botës. Kjo nuk mund dhe nuk duhet të imitohet nga vendet në zhvillim.

Zhvillimi i Kinës gjatë 26 vjetëve të kaluar është një shembull i suksesshëm. Asnjë vend tjetër në botë nuk mund të ruajë zhvillimin e shpejtë dhe të qëndrueshëm ashtu si Kina, një vend i prapambetur me aq shumë popullsi. Pra, Kina u jep përvojë të shkëlqyer vendeve të tjera në zhvillim.

Në reformën e sistemit, Kina njeh shumë risi, që jo vetëm nisën gjallërinë ekonomike, por edhe stabilizuan shoqërinë fshatare dhe, njëkohësisht ruajtën hapësira për reformë të mëtejshme të sistemit. Në bazë të këmbënguljes së hapjes ndaj botës së jashtme, Kina ka zbatuar edhe politikë të pavarur e autonome politike. Psh., gjatë krizës monetare aziatike të disa vjetëve më parë, Kina nguli këmbë në moszhvleftësimin e monedhës kineze Renminbi. Tani në problemin e kursit të shkëmbimit të valutave, Kina nuk mposhtet nga presioni i ndonjë grupi për interesat perëndimore dhe, njëkohësisht, ajo nuk ndjek verbërsisht teoritë ekzistuese të ekonomisë moderne. Kina po mendon thellësisht dhe po kërkon një sistem të veçantë të kursit të shkëmbimit të valutave në përputhje me gjendjen praktike të Kinës.

Zhvillimi i Kinës jo vetëm mund të nxitë drejtëpërdrejtë zhvillimin ekonomik të vendeve të ndryshme dhe të bëjë më të arsyeshme strukturën ekonomike të botës, por edhe mund të ngrejë më tej mirëqenien e të gjithë njerëzimit, në bazë të ndarjes së mëtejshme në punë.

Përvoja 26-vjeçare e zhvillimi i vazhdueshëm dhe i shpejtë tregojnë se Kina ka hedhur një hap i rëndësishëm në zhvillimin ekonomik. Kina ka krijuar jo vetëm pasuri, por më e rëndësishmja, edhe një rrugë konkrete për modernizimin e një vend të madh me ekonomi të prapambetur dhe me popullsi të madhe. (Wang Lei)