degjoni
Sivjet ėshtė 60-vjetori i fitores sė luftės botėrore antifashiste. Kohėt e fundit, popujt paqedashes tė vendeve tė ndryshme tė botės organizuan aktivitete tė ndryshme kremtuese kushtuar kėtij pėrvjetori tė shėnuar. Para 60 vjetėsh, agresorėt fashistė shpėrthyen njė luftė tė paparė nė histori, mė se 60 vende u prekėn dhe mė se 2 miliardė banorė vuajtėn nga kjo luftė katastrofale. Vetėm duke i mbajtur fort nė mend mėsimet historike, duke mos harruar vuajtjet e popujve prej luftės, mund tė parandalojmė tragjedi tė tilla historike.
Lufta e dytė botėrore ėshtė padyshim njė fatkeqėsi katastrofale e paparė nė historinė e njerėzimit. Por duke u nisur nga kėnvėshtrimi i kinematografisė botėrore, kjo luftė i ka dhėnė material tė pėrhershėm krijimtarisė letrare e artistike si dhe asaj kinematografike.
Njerėzimi nuk mund ta harrojė kurrė luftėn e dytė botėrore. Pas kėsaj lufte, njerėzit nga njera anė mbulonin plagėt e luftės, kurse nga ana tjetėr, me vepra letraro-artistike e hapin pėrsėri kėtė plagė tė mbuluar duke i detyruar njerėzit ta rikujtonin atė fatkeqėsi tė kaluar.
Pra tema e luftės sė dytė botėrore ėshtė bėrė njė temė e pėrhershme e filmave artistike tė vendeve tė ndryshme.
Lidhur me kėtė, bashkėpunėtori i Institutit tė Studimeve Artistike tė Kinės dhe anėtari i parė i huaj i nderit i Lidhjes sė shkrimtarėve dhe artistėve tė Shqiptarisė, zoti Zheng Enbo tha: Pėrshkrimi dhe pasqyrimi i luftės nacional-clirimtare ėshtė njė nga temat mė kryesore tė kinematografisė shqiptare. Nė vitet 60 dhe 70 tė shekullit tė kaluar, u xhiruan njė sėrė filmash me temėn antifashiste nė Shqipėri. P.sh " Oshėtimė nė bregdet ", " Njesiti guerril "," I teti nė Bronx", " Shtigjet e luftės "etj...
Zoti Zheng Enbo ėshtė i vetmi pėrkthyesi i gjuhės shqipe qė ka pėrkthyer njė sėrė veprash letrare shqiptare siē janė " Vjersha dhe poema tė zgjedhura tė Dritėro Agollit ", " Bagėti dhe bujqėsi ", " Heronjtė e Vikut ", " Alarme tė pėrgjakura ", " Shqiponjat fluturojnė lart ", " Gjenerali i ushtrisė sė vdekur ", " Pėrsėri nė kėmbė " dhe"Kthimi i Ushtrisė sė vdekur ". Ai ka botuar edhe " Historinė e letėrsisė shqiptare ", " Historia e shekullit tė 20-tė tė letėrsisė sė Shqipėrisė" etj.
Nė vitet 70 tė shekullit tė kaluar, kur Kina ndodhej nė njė periudhė tė mungesės sė filmave artistikė, njė numėr filmash artistikė shqiptarė e plotėsuan kėtė mungesė duke pasuruar jetėn shpirtėrore tė njerėzve tė asaj kohe.
Nga kėta filma, shumica janė me temė tė luftės sė dytė botėrore. Si "Oshėtimė nė bregdet", "Ngadhnjim mbi vdekjen ", " I teti nė bronx ", "Njėsiti guerril" etj. Nė kėta filma i thurrin lavdi popullit heroik shqiptar dhe luftėtarėve trima partizanė qė luftuan me gjakderdhje kundėr agresorėve fashistė.
Pėr arsye se nė strukturėn e disa filmave artistikė shqiptarė ėshtė pėrdorur retrospektiva, spektatorėt kineze tė atėkohėshėm qė ishin mėsuar me njė narracion, si tė njė pėrralle, nė mėnyrė tė rrjedhshme, nuk i kuptuan fimat, sidomos filmin " I teti nė bronx ". Nė film duket se flitet pėr 7 persona, i teti ishte njė njė bust i bronx-tė i heroit tė rėnė dėshmor. Prandaj. Filmi shqiptar " I teti nė bronx " u ka lėnė pėrshtypjet mė tė thella spektatorėve kinezė.
Zoti Zheng Enbao vazhdoi : Filmi " I teti nė bronx ėshtė njė film shumė i mirė me nivel tė lartė artistik qė gjeti jehonė tė madhe nė Kinė.
Ky film u xhirua nė bazė tė romanit tė shkrimtarit tė madh shqiptar Dritero Agolli " Komisari Memo ".
Filmi artistik " I teti nė bronx " ėshtė pėrpunuar nė bazė tė romanit tė shkrimtarit tė madh shqiptar Dritėro Agolli " Komisari Memo". Ai ėshtė edhe miku im i dashur 40 vjeēar.
Pėrveē kėtij filmi, unė kam parė edhe njė serė filmash tė tjerė shqiptarė p.sh filmin " Njesiti Guerril ", i shkruar nga miku im i ngushtė Skender Jasa. Edhe filmi tjetėr artistik "Mengjese lufte " shumė i vleftshėm pėr tė rriturit dhe pėr fėmijėt ėshtė shkruar nga miku im Dhimitėr Xhuvani. Ai ka shkruar mė se 30 romane e novela dhe po vazhdon tė krijojė vepra tė tjera artistike. Kėto filma artistikė shqiptarė me temė tė luftės anfifashiste kanė luajtur dhe po luajnė njė rol shumė tė madh edukativ pėr pėrgatitjen e brezit tė ri tė Kinės.(zhai)
|