v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-04-19 19:31:13    
Stafetė drite, nė pėrkujtimin e Ajnshtajnit

cri
Agjencia Hsinhua njoftoi se mė 18 prill, me rastin e 50-vjetorit tė vdekjes sė Ajnshtajnit, qarqet shkencore e SHBA-sė e pėrkujtojnė kėtė person madhėshtor nė mėnyrė tė veēantė, duke e lėshuar dritėn qyteti pas qyteti dhe ndėrtesė pas ndėrtese. Kjo stafetė e dritės do tė rrethojė tėrė tokėn, si simboli i njė prej kontributeve mė tė shquara tė Ajnshtajnit, pandryshueshmėrisė sė shpejtėsisė sė dritės. 

Nė vitin 1905, Ajnshtajni, qė ishte punonjės nė drejtorinė e patentave nė Bernė tė Svicrės, botoi 5 dizertacione qė hatibitėn gjithė qarqet shkencore tė botės. Veēanėrisht 3 artikuj pėr Teorinė Specifike tė Relativitetit, pėr Teorinė e Kuanteve tė Dritės dhe pėr efektivitetin fotoelektrik kanė nxitur plotėsisht revolucionin e fizikės. Prandaj viti 1905 konsiderohet si njė "vit i mrekullueshėm" i fizikės.

Sivjet ėshtė jubileu i 100-vjetorit tė "vitit mrekullueshėm" dhe gjithashtu, 50-vjetori i vdekjes sė Ajnshtajnit. Universiteti Priceton, ku jetonte e punonte nė vitet e fundit Ajnshtajni, paraqiti propozimin qė duke filluar nga ora 20 e 45 minuta tė 18 prillit, stadiumi i Princetonit dhe dy pagota tė universitetit do tė ndezin tė parėt dritat, pastaj do tė ndriēohej edhe njė tjetėr ndėrtesė disa kilometra larg.

Universiteti Princeton

Universiteti Princeton tha se pjesėmarrėsit nė kėtė stafetė pėrfshijnė mbi 140 shoqata nė SHBA dhe institucione shkencore nė Austri, France, Gjermani, etj. Ndėrtesat, qė do tė ndriēohen, janė publike dhe gjithashtu private. Nė mbrėmbje tė 19-prillit, sipas orės vendore, pasi tė ndezin dritėn jesėmarrėsit nė Francė, Universiteti Princeton do tė ndezė pėrsėri dritat nė shenjė pėrkujtimi pėr Ajnshtajnin.

Nga Franca nė Princeton tė SHBA-sė, pjesėmarrėsit e stafetės do tė lidhen me njeri-tjetrin nėpėrmjet telefonit tė fibrės optike. "Edhe kjo ėshtė lėvizje e dritės", tha Klair, organizatori i kėtij aksioni, asistent nė Universitetin Princeton. (Wang Lei)