|
Tibeti ėshtė njė tokė misterioze pėr njerėzit, edhe njė tokė e virgjer dhe e gjerė e studimit tė kulturės sė njerėzimit.
Pasuritė e kulturės tradicionale tė Tibetit, ajo ka lėnė gjurmė pothuajse nė gjithė Tibetin.
Tibeti, qė ka njė histori tė lashtė dhe kulturė e arte shumė tė pasura dhe tė larmishme, quhet vendlindje e kėngėve e valleve. Krahinat e ndryshme tė Tibetit kanė rreth 100 festa tradicionale popullore. Gjatė 12 muajve tė njė viti, pothuajse ēdo muaj ka festė, disa festa pėrshkojnė gjithė muajin, bile disa festa nuk kanė ditė tė caktuar, kanė vetėm njė nocion tė pėrafėrt. Kėto festa janė qė tė gjitha me kalendarin tibetian.
Dita e parė e Vitit tė Ri sipas kalendarit tibetian ėshtė festa Llama. Ditėt e tretė dhe e katėrt janė festa e madhe e litjes, ku Llamat dhe masat llamaiste tė krahinave tė ndryshme tė Tibetit, dhjetra mijė veta mblidhen nė tempullin Dashao dhe bulevardin Baguo tė Lhasės, pėr tė zhvilluar aktivitete festare. Nata e ditės sė 15-tė tė muajit tė parė nė Tibet ėshtė "Festa e Fenerėve me vaj".
Nė muajtė e dytė, tė tretė, tė katėrt dhe tė pestė, krahinat e ndryshme tė Tibetit kanė edhe shumė festa fetare dhe ditė tė tjera tė kremtimit.
Pas muajit tė pestė, koha nė Tibet mė e ngrohtė, pemėt dhe barėrat fillojnė tė gjelbėrohe, kėshtu edhe njerėzit tibetianė fillojnė tė festojnė ditėn kalin, kjo do tė thotė se shkojnė nė periferi, nė pyll pėr piknik, kėndim e vallėzim.
Dita e katėrt e muajit tė gjashtė ėshtė dita "Yhubazexi", qė ėshtė dita e pelegrimit. Nė kėtė ditė njerėzit, tė veshur me rroba tė reja, shkojnė nė tempuj nėpėr male pėr pelegrinazh.
Tibeti e ka blegtorinė si degė kryesore tė ekonomisė. Nė ēdo muaj tė katėrt zonaGjianxė e Tibetit tė poshtė feston ditė madhėshtore Dama, qė zgjasin 6-7 ditė. Nė kėtė festė zhvillohet kryesisht gara e kuajve, pėrveē kėsaj, zhvillohen edhe gara tė jakėve, tė qitjes me harqe, si dhe pazarė pėr shkėmbimin e meterialeve. Kurse nė zonat e Tibetit verior gara e kuajve zhvillohet nė muajin e gjashtė dhe zgjat 7 deri 15 ditė, pra quhet "Festa argėtuese verore". (Sihai)
|