Tė dashur lexues, po fillojmė rubrikėn "Tregime dhe legjenda kineze". Sot do j'u rrėfejmė tregimin historik me titull "Udhėtimi i Zhang Qianit nė zonat perėndimore".
Para mė se 2000 vjetėve, kinezėt hapėn njė rrugė komunikacioni qė pėrshkonte kontinentin aziatik. Nėpėrmjet asaj, produktet kineze tė mėndafshit nė sasi tė madhe transportoheshin nė Azinė Qendrore, Azinė Perėndimore dhe Evropė, prandaj ajo mori emrin "Rruga e mėndafshit". Nė fakt, edhe shkėmbimi i mallrave tė tjera dhe shkėmbimet kulturore gjithashtu realizoheshin nėpėrmjet kėsaj rruge. Por, personi i parė qė eksploroi kėtė rrugė nuk ishte ndonjė tregtar, por ishte diplomati kinez Zhang Qian i kohės sė dinastisė Han.
Nė vitin 139 para erės sė re, njė person nga hunėt i zėnė robr thoshte se mbretėria Rouzhi ishte pushtuar nga hunėt, mbreti i saj ishte therur dhe atij i ishte prerė koka, bile hunėt kishin bėrė njė tas rakie me kockėn e kokės sė tij, prandaj banorėt e Rouzhit ishin arratisur nė perėndim, duke ushqyer urrejtje tė thellė ndaj hunėve dhe u vinte keq qė nuk kishte njerėz qė tė bashkėpunonin me ta pėr tė pėrballuar bashkarisht hunėt. Nė kėto rrethana, diplomati Zhang Qian, i dėrguar nga perandori Vudi i dinastisė Han dhe nė krye tė mė se 100 personave, u nis pėr nė Rouzhi. Misioni i tij ishte qė tė merrej vesh me mbretėrinė Rouzhi pėr tė goditur hunėt nga tė dyja anėt, nga lindja dhe perėndimi.
Duke kaluar nė zonat e kontrolluara nga hunėt, Zhang Qian dhe shoqėruesit e tij u mbajtėn nga hunėt. Pas 10 vjetėve, Zhang Qian dhe disa shoqėrues patėn rastin dhe ikėn fshehurazi. Ata udhėtuan 10 ditė me kėmbė dhe arritėn nė mbretėrinė Yuan. Mbreti i Yuanit kishte dėgjuar prej kohėsh pėr perandorinė e madhe Han, prandaj u gėzua pa masė kur u takua me Zhang Qianin dhe shoqėruesit e tij. Ai dėrgoi njerėz qė tė shoqėronin ata pėr tė gjetur banorė tė Rouzhit.
Zhang Qiani dhe shoqėruesit e tij kaluan nė tokat e mbretėrisė Kang-gjy dhe gjetėn banorė tė Rouzhit. Meqė mbreti i tyre ishte therur nga hunėt, mbretėresha ishte nė fuqi. Ata ishin arratisur nė toka tė mbretėrisė sė Baktrisė, ku tokat ishin pjellore dhe ku nuk kishte shumė kusarė dhe hajdutė. Meqė jetonin relativisht tė qetė, ata nuk kishin mė dėshirė tė luftonin me hunėt. Megjithėse Zhang Qian dhe shoqėruesit e tij nuk arritėn marrėveshje me Rouzhi, ata jetuan njė vit nė Baktri.
Gjatė udhėtimit pėr nė atdhe, Zhang Qiani dhe shoqėruesit e tij u kapėn pėrėri nga hunėt. Pas njė viti, vdiq monarku Ēan-yu i hunėve dhe ndodhėn turbullira nė vendin e tyre. Zhang Qian bashkė me njė shoqėrues tė mbetur gjallė, duke pėrfituar nga rasti, ikėn fshehurazi dhe arritėn nė kryeqytetin Ēang-an nė vitin 126 para erės sė re.
Tė dashur lexues, dhamė rubrikėn "Tregime dhe legjenda kineze".
|