v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-04-08 20:36:45    
Programe zhvillimi pėr fėmijėrinė e hershme nė Pekin

cri

Qė nga lindja e vajzės sė saj Zhang Shudi, Zuo Yanli ka pėrcjellė nė dhomėn e bebit tė saj dy herė nė ditė, pėr tridhjetė minuta, kėngė pėr fėmijė. Pas 11 muajsh Shudi mundi t' i pėrsėriste sė ėmės disa nga fjalėt e dėgjuara nė kėto kėngė. Gjithmonė kur prindėrit e saj ktheheshin nė mbrėmje nė shtėpi, ata ndiznin magnetofonin dhe vinin disa disqe me muzikė pėr vajzėn e tyre tė vogėl dhe ajo vallėzonte e kėndonte thjesht, por duke ruajtur ritmin. Tani, pikėrisht pas ditėlindjes sė saj tė parė, vajza Zhang Shudi tregon me gisht magnetofonin, belbezon "la la la" dhe prindėrit e kuptojnė se ajo do tė vallėzojė e tė kėndojė.

Zuo Yanli nuk e pati menduar, por tani ajo ėshtė duke krijuar njė program zhvillimi tė fėmijėrisė sė hershme pėr fėmijėn e saj vajzė, njė prirje kjo qė po lulėzon kohėt e fundit nė Pekin, nė shtresėn e mesme tė tė shoqėrisė kineze, tė cilės mund t'i mungojė koha, por jo paratė pėr edukimin e fėmijėve.

Qendrat e zhvillimit tė fėmijėve "duken se ndihmojnė prindėrit tė organizojnė aktivitete," - thotė psikologia e njė klinike tė Pekinit, Dr. Katerina Hsu, duke shtuar qė prindėrit mund tė krijojnė grupet e veta tė lojės, n.q.s. aktivitetet janė tė pėrshtatshme pėr moshėn. "Tė pretendosh tė luash, do tė thotė t'i zhvillosh fėmijės sensin e gjėrave qė ndodhen pėrqark tij. Fėmijėt i zhvillojnė aftėsinė e tyre njohėse nė njė moshė shumė tė njomė." "Kjo moshė ėshtė shumė e rėndėsishme," - thotė Nikol Chang, e cila ka njė djalė 3,5 vjeē dhe njė vajzė 2 vjeēe. Dhe pėr kėtė konkluzion ajo, nuk bazohet vetėm nė opinionin prindėror. Zn. Chang, punonjėse e Kompanisė Ushqim & Verė, ėshtė gjithashtu e certifikuar tė mėsojė muzikė nė nivelin e fėmijėrisė sė hershme, profesion tė cilin e ushtron, njė herė nė javė, me shumė kėnaqėsi. Duke ushqyer me shishe tė bijėn, ndėrsa i shoqi merret me djalin, Zn. Chang shton: "Pėr shembull janė disa tinguj tė caktuar qė, n.q.s. nuk ekspozohen para fėmijėve nė njė moshė tė caktuar, ėshtė e pamundur qė ata t'i mėsojnė ato mė vonė."

Kompanitė e huaja qė mbėshtesin programet e zhvillimit tė fėmijėrisė sė hershme po bėjnė shumė bujė nė Pekin. Duke u pėrqendruar te fėmijėt nga 0 deri nė 5 vjeē, pronarėt e kėtyre kompanive nxitojnė tė shprehen se qėllimi tyre nuk ėshtė akademik, por lidhet me atė qė quhet lojė e kontrolluar me muzikė, art, aktrim dhe ushtrime fizike.

Prindėrit dhe kujdestarėt mund t'i shoqėrojnė fėmijėt nė dy qendra tė tilla nė Pekin: e para ėshtė qendra "Kindiru", pjesė e kompanisė austrialiane "Fėmijė tė vegjėl", qė sapo ėshtė hapur nė shkurt tė kėtij viti nė portėn veriore tė stadiumit "Puntori" dhe, e dyta, ėshtė qendra "Gimbori", njė kompani amerikane, qė ėshtė hapur nė nėntorin e vitit tė kaluar, nė hotel "Lido" tė qytetit. Klientela e qendrės "Kindiru" ėshtė me 40% kinezė tė lindur e rritur nė atdhe dhe me 10% kinezė tė pėrtejdetit. Qendra "Gimbori" e Pekinit ka, nė pėrgjithėsi, konsumatorė tė huaj, por pritet qė ajo tė ndiqet nga qendra simotėr e saj nė Shangai, e cila 70% tė konsumatorėve tė saj do t'i kėtė kinezė.

Viktor Mao, pronar dhe drejtor i qendrės "Gimbori" ka lindur dhe ėshtė rritur nė Kinė, por ka qenė pėr 15 vjet nė Shtetet e Bashkuara dhe ka parė se si janė rritur dhe edukuar djemtė e tij nė Perėndim.

"Kur unė kam qenė duke u rritur, dhuratėn e parė e kam marrė kur isha nė kolegj," thotė Mao. "Djali im i madh e ka filluar kėtė pėrvojė kur ishte 2 vjeē. Ai ka shfaqje ēdo jave, luan me lodrat e tij tė preferuara, u pėrgjigjet pyetjeve tė fėmijėve tė tjerė dhe pastaj luan me ta. Kjo mėnyrė rritjeje ėshtė shumė e ndryshme nga ajo nė Kinė." Mao beson qė aspekti mė i rėndėsishėm nė qendrėn "Gimbori" ėshtė zhvillimi emocional dhe shoqėror qė balancon, sipas tij, edhe njė metodė tė provuar dhe tė vertėtuar kineze. Edukimi tradicional kinez ėshtė shumė akademik. Ai nuk ju mėson ju anėn shoqėrore apo si tė bėhesh lider. Dhe nė Kinė shumica e fėmijėve janė tė vetėm, ndaj ata e kanė tė vėshtirė tė mėsohen nė grup me tė tjerėt."

Nė qendrėn "Kindiru", programet kanė marrė drejtimin e ashtuquajtur "zhvillim psikologjik", - thotė menaxheri i qendrės. Fizikisht ne mundohemi t'i bejmė ata mė tė koordinuar. Mendėrisht mundohemi qė t'i bėjmė fėmijėt tė pėrdorin arsyetimin. "Ēdo veprim ka njė kuptim dhe pritet njė rezultat prej tij, edhe kur ai duket thjesht njė lojė pėr qejf. Kur e kthen njė fėmijė me kokė poshtė ndihmon balancėn e brendshme tė tij. Kur i vė shenja nė gishtat e dorės sė djathtė apo nė kėmbė ndihmon fėmijėn tė dallojė anėt e tė orientohet. Masazhi ndihmon nė ēlodhjen e fėmijės.

"Ne u mėsojmė prindėrve shumė gjėra" - thotė pronari i qendrės "Gimbori". "Si tė jenė kėmbėngulės, si tė zhvillojnė fokusimin e syve tė tyre, bile, edhe si tė prekin fėmijėn e ēfarė masazhi t'u bėjnė kur t'u ndėrrojnė pelenat."

Trajnimi pėrfshin dhe kujdestare fėmijėsh nėpėr shtėpitė e prindėrve qė janė tė zėnė me punė.

Tek kėto dy qendra stafi trajnohet nėpėrmjet kurseve tė shkurtra, por intensive nė klasė. Qendra "Kindiru" ėshtė themeluar nga njė infermiere e cila ndihmonte fėmijėt me paaftėsi pėr tė mėsuar normalisht dhe qė, me ndėrhyrjen e hershme e profesionale, i bėnte tė kapėrcenin vėshtirėsitė. Ndėrkohė programet e qendrės "Gimbori" janė krijuar nga psikologė tė moshės fėminore.

Chang, fėmijėt e sė cilės marrin pjesė nė programet e tė dyja qendrave, thotė se ka shumė rėndėsi qė stafi dhe menaxherėt e programit tė jenė tė miredukuar, pasi ėshtė e vėshtirė tė gjesh njerėz tė mėsuar dhe mėsues tė mirė."

Tė jesh njė prind modern sot, do tė thotė tė jesh i aftė dhe tė pėrdorėsh metoda tė ndryshme nga gjeneratat e mėparshme. Pra, pjesėmarrja nė programet e zhvillimit tė fėmijėrisė sė hershme ėshtė me shumė pėrfitim pėr ta. (R. Stringa)