v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-03-24 20:04:48    
Shkenca e teknika e kanė ēuar zonėn Bijie nė rrugėn e pasurimit

cri

Zona Bijie e provincės Guizhou nė jug-perėndim tė Kinės ka qenė njė zonė malore, e njohur pėr varfėrinė 60% e banorėve tė saj mbeteshin tė pangopur dhe 50% e banorėve ishin analfabetė ose gjysmanalfabetė. Por pas vitit 1988, banorėt vendės kanė krijuar ēudira tė ekzistencės dhe tė zhvillimit njerėzor nė kėtė zonė tė quajtur nga njė organizatė e OKB-sė zonė e papėrshtatshme pėr banimin e njerėzimit. Ritmet e rritjes vjetore mesatare tė ekonomisė vendore janė mė tė larta se niveli mesatar i provincės dhe numri i banorėve tė varfėr u pakėsua nė 600 mijė nga 4 milionė qė ishte. Si u arritėn kėto ēudira ?

Kushtet natyrore tė zonės Bijie janė tė kėqija, sipėrfaqja e zonės malore pėrbėn 90%, por nė ēdo kilometėr katror banojnė 200 veta. Presioni i madh nga popullsia, tokat e pakta dhe mėnyra e paarėsyeshme e punimit tė tokės e kishin keqėsuar mė tej mjedisin ekologjik. Banorėt e kėtushėm tė 36 kombėsive kėrcėnėheshin nga humbja e kushteve themelore tė ekzistencės.

Ndryshimi filloi nga viti 1988. Sekretari i atėhershėm i Komitetit tė partisė tė provincės Guizhou, Hu Jin Tao parashtroi mendimin pėr krijimin e zonės eksperimentale ekologjike tė zhvillimit dhe tė ndihmės sė tė varfėrve. Ky mendim u pėrkrah nga qeveria qendrore dhe u krijua kjo zonė eksperimentale me temėn: " Zhvillimi dhe ndihma e tė varfėrve, ndėrtimi ekologjik dhe kontrolli i popullsisė", pėr tė ndryshuar gjendjen e keqe jetesės tė banorėve vendės.

Po kėtė vit, u formua "grupi qendror i kėshilltarėve specialistė pėr ndihmėn e zonave kufitare" nga komitetet qendrore tė 8 partive demokratike dhe nga Shoqata pankineze e industrialistėve dhe tregtarėve, e cila filloi ndihmėn ndaj tė varfėrve me forcė tekniko-shkencore nė krahinėn Bijie. Ky grup pėrbėhej nga specialistė tė degėve tė qymyrgurit, tė energjisė elektrike, tė industrisė kimike, bujqėsisė etj. dhe puna e tyre ishte ndihma ndaj krahine nė vėnien nė zbatim tė planit tė zonės eksperimentale ekologjike tė zhvillimit dhe tė ndihmės sė tė varfėrve, paraqitja e propozimeve dhe e mendimeve nė bazė tė zhvillimit ekonomiko-shoqėror tė saj, ndihma ndaj saj nė gjetjen e pėrkrahjeve nga jashtė, studimi i objektivave tė mėdha etj.

Kanė kaluar 17 vjet, tė ardhurat neto tė fshatarėve vendės u rritėn gati 10 herė dhe nė pėrgjithėsi ėshtė arritur qėllimi i zhvillimit dhe i ndihmės ndaj tė varfėrve. Ekonomisti i njohur kinez, nėnkryetari nderi i Komitetit Qendror i Lidhjes Demokratike tė Kinės dhe kryetari i grupit tė kėshilltarėve specialistė tė zonės eksperimentale Bije, Li Zining tha:

"Shtimi i tė ardhurave tė fshatarėve vendės kanė qenė problemi, tė cilit i kanė kushtuar gjithmonė vėmendje tė madhe. Pėrmbajtja e pjesės sė madhe dėrmuese tė shoqėrisė harmonike ėshtė ngritja e pandėrprerė e nivelit tė jetesės sė fshatarėve. Nga kjo zonė eksperimentale kuptojmė se si duhet tė kryejmė si duhet punėn e ndihmės sė tė varfėrve dhe tė ndėrtimit ekologjik.

Vitet e fundit fshatarėt e kėtushėm kalojnė njė jetė tė lumtur. P.sh., familja e fshatarit Zhou Guanfei mund tė fitojė nė vit gati 10 mijė juanė. Kjo ndoshta nuk ėshtė ndonjė gjė e madhe pėr fshatarėt e krahinave tė tjera, por pėr zonėn malore Bijie mbi 2000 metra mbi nivelin e detit ėshtė e paparė nė histori. Dikur kėtu nuk kishte rrugė, fshatarėt ėndėrronin pėr shumė vjet me radhė pėr tė dalė nga thellėsia e maleve. Sot gjithēka ka ndryshuar, janė hapur rrugė, ka ujėsjellės dhe energji elektrike. Agronomėt specialė ndihmojnė fshatarėt nė mbjelljen dhe rritjen e gjesė sė gjallė nė mėnyrė shkencore. Tė rinjtė dhe tė rejat kanė shkuar pėr tė punuar nė krahina tė tjera dhe kanė sjellė fonde dhe teknikė. Nga kėto plane tė zbatueshme fshatarėt kanė marrė pėrfitime konkrete.

Gjatė 17 vjetėve, Komitetet qendrore tė partive demokratike dhe tė Shoqatės pakineze tė industrialistėve dhe tregtarėve, duke treguar epėrsinė e vet, kanė marrė pjesė aktivisht nė punėn e ndihmės ndaj tė varfėrve dhe kanė organizuar specialistė dhe dijetarė tė famshėm tė drejtojnė punėn e zonės eksperimentale. Ato tėrhoqėn 300 milionė juanė fonde dhe investuan direkt 70 milionė juanė, kanė pėrgatitur 8600 kuadro dhe ndihmuan tė eksportojnė 10 mijė krahė pune tė tepėrta nė krahina tė tjera.

Grupi i specialistėve parashtruan edhe propozimet e tyre sipas kushteve konkrete tė zonės eksperimentale Bijie. Anėtari i Komitetit Kombėtar tė Konferencės Konsultative Politike tė popullit kinez, shefi i seksionit tė shėrbimeve shoqėrore tė Komitetit Qendror tė Partisė Demokratike Fshatare e Punėtore tė Kinės, z.Jiao Pingsheng shprehu mendimin se rezultatet e arritura nė ndihmėn e tė varfėrve nė zonėn Bijie janė njė mishėrim konkret i pjesėmarrjes sė partisė sė tij nė punėn qeveritare dhe tė kontrollit tė saj demokratik.

Tani, vėshtirėsitė e fshatarėve tė zonės Bijie janė zgjidhur. Nė pėrgjithėsi, ėshtė zhvilluar me shpejtėsi infrastruktura e transportit, telekomunikacionit etj., e nė mėnyrė tė veēantė, ėshtė frenuar me efikasitet keqėsimi i mjedisit ekologjik. Malet e ēveshura nga erozioni janė bleruar dhe nė pėrrenjtė e tharė rrjedh pėrsėri ujė i kulluar.

Me shtimin e prodhimit tė drithrave, fshatarėt janė pasuruar. Nė qendrat e lokaliteteve dhe nė qytezat ndėrtesat mė tė bukura janė shkolla, rrogat e mėsuesve janė mė tė larta se rrogat e kryetarėve tė lokaliteteve. Pjesa dėrmuese e fėmijėve kanė mbaruar arsimin e detyrueshėm. Pas kualifikimit nė kurse tė ndryshme, fshatarėt janė bėrė mė tė aftė tė pėrshtaten me ekonominė e tregut. Deputeti i Asamblesė Kombėtare Popullore dhe njė nga pėrgjegjesit e krahinės Bijie tė provincės Guizhou Gu Jiu tha:

"Gjatė 17 vjetėve, me kalimin e kohės dhe punėn e tyre, Komitetet Qendrore tė partve demokratike dhe tė Shoqatės pakineze tė instrialistėve dhe tregtarėve kanė vėrtetuar shpresėn e tyre pėr shoqėrinė harmonike." (Pina)