v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-03-23 21:08:10    
Arsimi nė Tibet

cri

Lulangu ėshtė njė qytezė e vogėl me mbi 1 mijė banorė. 163 nxėnės tė shkollės fillore tė kėsaj qyteze janė nga familjet fshatare dhe blegtorale tibetiane. Dikur nė kėtė shkollė kishte vetėm disa klasa dhe pak mjete tė thjeshta mėsimore dhe kushtet e mėsimdhėnies ishin shumė tė vėshtira. Nė vitin 2003 administrata qeveritare e Rajonit Autonom tė Tibetit, me mbi 1 milion juanė pėrmirėsoi infrastrukturėn e shkollės, pajisi njė klasė tė mėsimdhėnies nė distancė tė largėt me kompjutėr dhe televizor. Nėpėrmjet internetit dhe satelitit televiziv nxėnėsit mund tė ndjekin programet mėsimore tė zonave me arsim tė zhvilluar dhe tė marrin mė shumė informacione. Nxėnėsit i thanė korrespondentit se ndjekja e shkollės ėshtė njė gjė shumė e dėshirėshme.

Tani nė Tibet ka shumė shkolla fillore me infrastrukturė tė mirė. Zhvillimi i arsimit nė Tibet ėshtė arritur si rezultat i mbėshtjes sė qeverisė sė rajonit autonom dhe i ndihmės sė popullit tė mbarė vendit.

Z. Liu Dongchang, zv-sekretar i Komitetit tė PK tė distriktit Jiangzi tė Tibetit dhe kuadro i ardhur nga qyteti i Shanghait pėr tė ndihmuar ndėrtimin e Tibetit, pėrgjigjet kryesisht pėr punėn arsimore. Ai i kushton rėndėsi shumė tė madhe arsimit bazė. Tani ai ka marrė 1 milion e 800 mijė juanė kontribut nga disa ndėrmarrje dhe sektorė tė krahinave tė brendshme pėr pėrmirėsimin e infrastrukturės sė disa shkollave tė distriktit tė tij. Ai tha:

"Ne jemi gjithmonė tė mendimit se arsimi ėshtė bazė pėr lulėzimin e Tibetit. Pasi arritėm nė Tibet, ne, kuadrot e ardhur nga krahina tė tjera i kushtojmė vėmendje tė madhe arsimit."

Pėrpjekjet e administratave tė niveleve tė ndryshme qeveritare dhe pėrkrahja e ndėrmarrjeve dhe sektorėve tė ndryshėm jo vetėm kanė pėrmirėsuar gjendjen e tanishme arsimore tė Tibetit, por edhe kanė ndryshuar konceptin e tibetianėve. Fshatarėt dhe blegtorėt tibetianė kanė parė me sytė e tyre ndryshimet nė Tibet, tė arritura nėpėrmjet pėrvertėsimit tė njohurive dhe kanė ndjerė dobitė e arsimit nė jetėn e tyre, prandaj ata tani i mbėshtesin shumė fėmijėt e tyre tė ndjekin shkollėn.

Suolang Dėji, nxėnėse e vitit tė 3-tė tė njė shkolle tė mesme tė distriktit Jiangzi, i tha korrespondentit se prindėrit e saj janė blegtorė dhe nuk dinė tė lexojnė dhe tė shkruajnė, por e mbėshtetin atė dhe motrėn e saj tė shkojnė nė shkollė. Sipas vendimit tė sektorit shtetėror tė arsimit, librat mėsimore nė shkollat fillore dhe tė mesme tė Tibetit qeveria ua jep falas nxėnėsve. Nė shkollėn e mesme ku mėson Suolang Dėji zhvillohen lėndė tė larmishme mėsimore, shumica mė e madhe e mėsuesve janė tibetianė dhe mėsimet jepen nė gjuhėn tibetiane. Kėsaj vajze i pėlqejnė mė shumė lėndėt e kompjutrit, tė gjuhės hane dhe tė anglishtes. Tani ajo mund tė flasė anglisht me turistė tė huaj. Ajo ka dėshirė tė madhe tė vazhdojė studimet nė njė shkollė tė lartė. Ajo tha:

"Tani kemi kushte shumė tė mira, kemi kompjutra, mėsojmė anglisht, gjuhėn hane etj. Unė dėshiroj tė vazhdoj mėsimet nė shkollė tė lartė." Tani arsimi i Tibetit po zhvillohet me shpejtėsi tė madhe dhe numri i popullsisė qė merr arsim shtohet shpejt. Nė mbarė rajonin autonom ka mbi 1 mijė shkolla dhe mbi 87% e fėmijėve tė moshės shkollore ndjekin shkollėn.

Funksionari i Drejtorisė sė arsimit dhe sportit tė Tibetit z. Jiayong Sangding ka punuar pėr mbi 30 vjet si punonjės arsimor. Duke folur pėr zhvillimin e arsimit nė Tibet, ai tha se ėshtė dėshmimtar i zhvillimit tė shpejtė tė arsimit kėtu: "Para reformės demokratike, nė Tibet nuk kishte arsim modern. Nė vitin 1952 u ngrit nė Lhasa shkolla e parė fillore. Nė tetor tė kėtij viti nė Lhasa u realizua arsimi i detyrueshėm 9 vjeēar." Jiayong Sangding tha se gjatė 10 vjetėve tė fundit shteti ka investuar mbi 400 milionė juanė nė zhvillimin e arsimit dhe ka pėrgatitur shumė mėsues dhe punonjės administrativė.

 (Hou)