Nga tė dhėnat e reja statistikore del se ka kaluar 700 numri i organikave tė kėrkimeve shkencore tė shoqėrive ndėrshtetėrore nė Kinė, tė cilat prekin fushat elektronike, mjekėsore, farmaceutike, kimike e tė tjera. Specialistėt pėrkatės thonė se, pasi ngritėn nė Kinė fabrika prodhuese dhe rrjete tė shitjes, gjithnjė e mė shumė shoqėri ndėrshtetėrore kanė filluar tė ngrejnė nė Kinė edhe organika tė kėrkimeve shkencore si pjesė pėrbėrėse e strategjisė sė zhvillimit tė tyre.
Ngritja e organikave tė tilla nė Kinė filloi qysh nė vitet 90 tė shekullit tė fundit dhe, mė vonė, u shpejtua pandėrprerė ngritja e tyre. Vetėm nė vitin e kaluar, 300 shoqėri ndėrshtetėrore ngritėn nė Kinė organikat e tyre tė kėrkimeve shkencore.
Vitin e kaluar, shoqėria Novonordisk, qė e ka selinė e saj tė pėrgjithsme nė Kopenhagen tė Danimarkės, ngriti nė Pekin organikėn e saj tė vetme tė kėrkimeve tekniko-shkencore jashtė vendit. Kjo shoqėri ėshtė ndėrmarrja mė e madhe nė botė e prodhimit tė ilaēeve pėr kurimin e diabetit dhe vėllimi i shitjes sė produkteve tė saj kilon 4 miliardė dollarė amerikanė nė vit. Inspektori i pėrgjithshėm i qendrės kėrkimore nė Pekin tė shoqėrisė Novonordisk, doktor Vang Bao Ping tha se shoqėria Novonordisk filloi tė hedhė produktet e saj nė tregun kinez qysh nė vitet 60 tė shekullit tė fundit dhe ndėrtoi nė Kinė fabrikėn e saj tė prodhimit 11 vjet mė parė. Ai ėshtė i mendimit se ngritja nė Kinė e njė organike kėrkimore tregon se kjo shoqėri i kushton rėndėsi tregut kinez.
"Kina ėshtė njė treg i rėndėsishėm i shoqėrisė Novonordisk. Ajo i ka kushtuar gjithmonė vėmendje kurimit tė diabetit nė Kinė. Sot, kur shihet njė tendencė e dukshme e shtimit tė numrit tė pacientėve nė Kinė qė vuajnė nga diabeti, ngritja e organikės kėrkimore tė shoqėrisė Novonordisk tregon pretimin e saj pėr investime afatgjata nė Kinė."
Nga tė dhėnat statistikore del se sot nė Kinė ka 30 milionė pacientė qė vuajnė nga diabeti dhe qė shpenzojnė ēdo vit 2 miliardė dollarė amerikanė pėr kurimin e kėsaj sėmundjeje. Lidhur me kėtė, doktor Vang Bao Ping tha se njė treg kaq i madh ka fuqi shumė tė madhe tėrheqėse pėr shoqėrinė Novonordisk.
Krahas faktorit tė gjerėsisė sė tregut nė Kinė, kostoja e administrimit tė organikave kėrkimore nė Kinė ėshtė shumė mė e ulėt nė krahasim me vendet e zhvilluara, kurse niveli i kėrkimeve shkencore nė Kinė nuk ėshtė aspak inferior nė krahasim me vendet e zhvilluara. Edhe kjo ėshtė njė nga arsyet pse gjithnjė e mė shumė shoqėri ndėrshtetėrore ngrejnė nė Kinė organikat e tyre tė kėrkimeve shkencore. Doktor Vang Bao Ping tha se nė qoftė se shoqėria Novonordisk ka ndėr mend tė ngrijė nė ndonjė vend evropian ose amerikan njė qendėr tė kėrkimeve shkencore me tė njėjtėn pėrmasė si nė Kinė, vetėm invesitmet e saj pėr ndėrtimin e infrastrukturės do tė jenė disa herė mė shumė dhe shpenzimet pėr provat klinike tė ilaēeve nė vendet evropiane dhe amerikane janė 30% mė shumė se nė Kinė. Krahas kėtyre, me zhvillimin e pandėrprerė tė arsimtit nė Kinė, do tė shtohet dita ditės numri i kuadrove tė kualifikuar qė u nevojiten kėrkimeve shkencore nė shoqėritė ndėrshtetėrore.
Krahas tregut tė gjerė dhe vendburimeve tė pėrsuara tė kėrkimeve shkencore, politika favorizuese, qė i ofron qeveria kineze shoqėrive ndėrshtetėrore, ka shtuar mė tej besimin e tyre pėr zhvillimin e kėrimeve shkencore. Nė vititn 1998, Kompania Mikrosoft investoi 80 milionė dollarė amerikanė dhe ndėrtoi nė Kinė njė institut tė kėrkimeve shkencore dhe, nė vitin 2004, numri i organikave tė saj kėrkimore arriti nė 5, pėr tė cilat ajo investoi gjithsej 2 miliardė dollarė. Kompania Motorola, qė ėshtė njė kompani e famshme e telekomunikacionit, ka ngritur nė Kinė 18 qendra kėrkimore, pėr tė cilat ajo investoi 150 milionė dollarė.
Ngritja e organikave tė kėrkimeve shkencore tė shoqėrive ndėrshtetėrore nė Kinė ushtron ndikime mbi fushat pėrkatėse kineze. Ekspertėt thonė se nė krahasim me kėrkimet shkencore tė ndėrmarrjeve kineze, shoqėritė ndėrshtetėrore kanė epėrsi nė paisje, investime dhe kapacitetin e kėrkimeve. Lidhur me kėtė, drejtori i pėrgjithshme i korporatės franceze Peugeot Citroen, zoti Xhean-Martin Folz tha:
"Sot, korporata Peugeot Citroen ka potencial tė fortė tė personelit tekniko-shkencor. Nė qytetin Uhan, Kemi rreth 500 punonjės kinezė tė kėrkimeve tekniko-shkencore dhe shumica e tyre kanė qenė disa muaj ose disa javė pėr specializim nė Francė. Nuk kemi ndėr mend tė pengojmė bashkėpunėtorėt tanė nė pėrvetėsimin e teknikės sonė."
Pėrballė zhvillimit tė shpejtė tė organikave kėrkimore tė shoqėrive ndėrshtetėrore nė Kinė, punonjėsit e ndėrmarrjeve kineze ndiejnė presion. Shumė prej tyre kanė marrė pėrvojė nga shoqėritė ndėrshtetėrore dhe zhvillojnė kėrkime shkencore duke treguar epėrsinė e vet.
Shoqėria UF Soft ėshtė sot ndėrmarrja mė e madhe nė Kinė pėr administrimin e inteligjencies. Zv-drejtori i kėsaj shoqėrie zoti Yang Zhi tha se, nė caktimin e funksioneve tė sektorėve kėrkimorė, shoqėria UF Soft ndryshon nga shoqėritė ndėrshtetėrore dhe kjo gjė krijon njė hapėsirė pėr zhvillimin e kėrkimeve tė saj shkencore.(Zheng)
|