v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2005-01-11 19:45:32    
Observatori astronomik i Pekinit

cri

Tė dashur lexues, nė rubrikėn "Fusha Ekonomike"do t'ju flasim pėr forcėn tėrheqėse tė observatorit astronomik tė Pekinit.

Pak kohė mė parė, u hap pėr vizitorėt pallati i ri me njė sipėrfaqe ndėrtimi prej 3000 metrash katrore tė observatorit astronomik tė Pekinit, qė ėshtė observatori mė i madh astronomik nė Kinė. Meqenėse ėshtė pajisur me aparatet mė tė pėrparuara tė projeksioinit tė filamve tė shifruar astronomikė dhe me shumė aparate tė tjera tė pėrpararuara, pallati i ri ka tėrhequr njė numėr tė madh vizitorėsh, tė cilėt njohin dije astronomike dhe ndiejnė kozmosin me ndihmėn e kėtyre mjeteve tė reja tekniko-shkencore.

Observatori astronomik i Pekinit ndodhet nė njė lagje me shumė lėvizje nė pjesėn perėndimore tė Pekinit. Kur hyjmė nė oborrin e observatorit, na bie nė sy njė ndėrtesė e formės sė re karakteristike. Nėpėrmjet murit tė madh prej qelqi, shohim njė sferė kolosale dhe disa figura tė tjera, tė cilat mishėrojnė karkteristikat e kozmosit tė pafund, tė thellė dhe misterioz. Ja, ky ėshtė pallati i ri i observatorit astronomik tė Pekinit, qė u hap pak kohė mė parė pėr vizitorėt.

Mjeshtri anglez i projektimit zoti Andreu Sanders, qė ka ardhur nga Londra pėr turizėm nė Pekin, i tėrhequr nga pamja karakteristike e pallatit tė ri, e vizitoi atė dhe tha:

"Unė erdha nė Kinė pėr turizėm. Kalova dje pranė kėtij pallati dhe mė lindi interes, prandaj erdha sot pėr vizitė kėtu. Kjo ėshtė njė ndėrtesė e madhe dhe shumė e bukur."

Gjėja mė e famshme nė pallatin e ri tė observatorit astronomik tė Pekinit ėshtė teatri i shifruar kozmik, ku ėshtė instaluar sistemi i shfruar i projeksionit tė filmave, sistem qė ėshtė mė i pėrparuar deri tani nė botė. Drejtori i observatorit zoti Zhu Jin tha:

"Kjo pajisje pėrfaqėson nivelin mė tė lartė teknik tė tanishėm, qofshin sistemi i kompytrave apo sistemi i projeksionit tė filmave. Bashkimi i kėtyre dy taknikave mund tė bėjė njė efekt tė paparė nė vende tė tjera."

U shfaq nė atė ditė filmi me titull "Kėrkojmė jetėn". Nėn tingujt e ēuditshėm, qė vijnė nga "kozmosi", vizitorėt filluan njė udhėtim nė kozmos tė shpikur. Nė teatrin e formės sė rrumbullakėt, tavani dhe muret pėrbėjnė njė perde kolosale dhe krijojnė njė hapėsirė tė pafund kozmike, na duket sikur yjet vezullojnė pranė nesh, Lėmshi Tokėsor rrotullohet para syve dhe vizitorėt pėrfytyrojnė sikur tė ndodhen nė kozmos, tė vėrtiten midis yjeve, bile tė ngjiten nė yllin Mars, vijnė drejt nesh rėrė, zhavorė dhe shkėmb.

Pasi pa kėtė film, vizitori anglez zoti Sanders tha i emocionuar:

"Megjithėse nuk kuptoj domethėnien e shpjegimit nė gjuhėn kineze, nėpėrmjet atyre figurave tė mrekullueshme, unė marr vesh tė gjitha dhe ndiej se sa qenie e vogėl jemi ne njerėzimi. Ky ėshtė njė observator i ri, prandaj ėshtė mė i mrekullueshėm se obsevatorėt e tjerė astronomikė nė botė. "

Nė kėtė pallat janė edhe dy teatra ku mund tė shfaqen filma stereoskopikė. Lidhur me kėtė, drejtori i observatorit zoti Zhu Jin tha se pajisjet pėr shfaqjen e filmave stereoskopikė pėrdoren edhe nė disa kinema moderne, por observatori ynė pėrdor ato me qėllim qė, sa mė shumė njerėz tė kenė interes pėr astronominė, sepse, nėpėrmjet kėtyre teknikave tė reja dhe tė larta, spektatorėt tė ndiejnė sikur gjithēka nė filma ėshtė e vėrtetė.

Nė pavionin e diellit, korrespondenti takoi zotin Han qė kishte ardhur pėr vizitė sė bashku me nipin e tij mbi 10 vjeēar. Zoti Han tha:

"Unė merrem me ndėrtimin e makinerive, por kam interes edhe pėr astronominė. Para dhjetra vjetėve erdha nė pallatin e vjetėr tė observatorit astronomik tė Pekinit dhe pashė filma astronomikė. Kėsaj here, sa mora vesh se ėshtė hapur pallati i ri, erdha me nipin tim, me qėllim qė ai tė shohė se ēfarė janė sistemi diellor dhe sistemet e tjera planetare."

Nė anėn perėndimore tė pallatit tė ri, gjendet pallati i vjetėr i observatorit astronomik tė Pekinit, qė ėshtė ndėrtuar me njė stil antik dhe qė, me pallatin e ri plot me atmosferė moderne, pasqyrojnė njėri tjetrin. Nė pallatin e vjetėr ka njė sallė projeksioni me 600 ndenjėse, ku shfaqen ēdo ditė filma mbi njohuri astronomike. Kėtu ka edhe ekspozitė tė popullarizimit tė shkencės astronomike dhe ekspozitė mbi astronomėt e famshėm nė botė. Ky pallat i vjetėr me njė histori 50 vjeēare ka pritur dhe ka ndikuar njerėz tė disa brezave dhe demonstron edhe sot forcėn e tij tėrheqėse. Ditė pėr ditė vijnė vizitorė pėr tė parė pallatin e vjetėr, edhe pse ėshtė hapur pallati i ri. Krahas pallatit tė ri dhe pallatit tė vjetėr, Pekini ka edhe njė observator tė lashtė astronomik, ku ekspozohen aparate astronomike tė shpikura nga kinezėt para 300 vjetėve, tė cilat demonstrojnė arritjet e shkėlqyeshme tė Kinės sė lashtė nė fushėn e hulumtimeve astronomike. Obsevatori astronomik i Pekinit ka edhe disa teleskope profesionale astronomike, tė cilat pėrdoren nė restet kur ndodhin fenomene tė veēante. (Zheng)