v Protokolli mbi bashkėpunimin e uebsajtit nė gjuhėn shqipe tė CRI Oline me botėn e jashtmev Tėrmeti nė Wenchuan
SONDAZH OLIMPIK
ZONA E ANKETAVE
ENCIKLOPEDIA
China Radio International
Rreth Kinës
Nga Bota
   Politikë
   Ekonomi
   Kulturë
   Shkencë e Teknikë
   Sport

Fusha ekonomike

Muzika

Sport
Shkencė e Teknikė

Tregime dhe Legjenda Kineze
(GMT+08:00) 2004-12-30 14:38:35    
Histori: Lojrat Olimpike dhe Kina

cri

Nė ceremoninė e hapjes sė Lojerave 10-ta Olimpike, flamurtari i delegacinit tė Kinės ishte Liu Changchun. Pas atij ishte trajneri Sun Junfu dhe pastyre ishin disa kinezė tė ftuar posaēėrisht nė Los angeles.

Nė vitin 1936, nė Lojrat Olimpike e Berlinit, Fu Baolu ishte atleti i vetėm i Kinės qė mori pjesė nė garėn finale.

Para 108 vjeteve, kur Lojrat e Para Olimpike pėrgatiteshin me tė gjitha forcat nė Greqi, funksionari i dinastisė Qing, Li Hongzhang po ndodhej pėr vizitė nė Evropė. Por ai nuk e ndryshoi njohjen e vetė tė paqartė dhe tė gjithė kinezėve pėr olimpiadėn. S' ishte as lidhje midis Kinės dhe olimpiadės.

Nė vitin 1908, u paraqitur tri pyetje nė njė revistė qė u organizua nga drejtori i shkollės Nan Kai Zhang Bolin nė qytetin e Tian Jinit. 1, Kur mund tė marrė pjesė nė Lojrat Olimpike njė sportist kinez? 2, Kur mund tė marrė pjesė nė Lojrat Olimpike njė ekipi sportiv kinez? 3, Kur mund tė organizojė Kina Lojrat Olimpike? Sipas tė dhėnave tė personaliteteve pėrkatėse, Zhang Bolin ishte i parė qė pėrhapi njohuritė olimpike nė Kinė.

Nė vitin 1924, Kina dėrgoi 3 tenistė pėr shfaqjen nė lojrat dėmpike nė Paris.

Nė vitin 1928, Sun Ruhai qė po studionte nė Istitutin Springfield nė SHBA, i me dėrguar nga Shoqata sportive kineze, nisi me anije nga SHBA pėr nė Hollandė pėr tė marrė pjesė nė Lojrat Olimpike. Kjo ėshtė herėn e parė qė Kina dėrgoi zytarisht sportist nė Lojrat Olimpike.

Nė vitin 1932, delegacioni i Kinės dėrgoi 6 veta nė Lojrat Olimpike. Ata ishin Liu Changchun,Shen Siliang, Sun Junfu, Liu Xuesong, Shen guoquan dhe Tuo Ping ndėr ta vetėm Liu Changchun ishte sportist. Liu Changchun, sipas planit, do tė merrte pjesė nė 3 gara tė vrapimit tė distancės sė shkurtė. Por nga lodhja e madhe gjatė udhėtimit, ai hoqi dorė nga gara e vraprimit 400 metra. Nė garat kualifikuese tė vrapimit 100 metra dhe 200 metra ai u eliminua, duke zėnė vendin e 4-tė dhe tė 6-tė. Kjo pjesėmarrje filloi historia e pjesėmarrjes sė Kinės nė Lojrat Olimpike dhe ushtroi ndikim tė thellė pėr zhvillimin e sportit tė Kinės.

Nė vitin 1936, nė Lojrat Olimpik tė Berlinit, Kina dėrgoi 67 sportistė dhe 2 sportiste pėr pjesėmarrje 6 gara si tė atletikės, notit, peshėngritjes, boksit?biēikletės,basketbollit dhe futbollit. Pėrveē sportistit Fu Baolu qė kaloi garėn kualifikues tė kėrcimit me shkop tė tjerėt u eliminuan nė garėn kualifikuese. Nė tė njėjtėn kohė Kina dėrgoi edhe 6 djem dhe 3 vajza pėr shfaqje e Konfunit dhe njė delegacion tė studimit sportiv (35 meshkuj 2 femra).

Nė vitin 1952, pėr shkak se disa liderė tė Komitetit Olimpik Ndėrkomėtare krijonin "Dy Kina" delegacioni kinez. Vetėm mori pjesė nė njė garė tė notit shpinė pėr mashkull dhe nė ceremoninė e mbylljes tė 3 gushtit.

Nė vitin 1956, Komiteti Olimpik i Kinės sė Re nguli kėmbė nė qendrimin politik tė "Njė Kine". (Nė vitin1954, nė mbledhjen vjetore tė Komitetit Olimpik Ndėrkombėtar nė Athinė e njohu shoqatėn e pėrgjithshme sportive tė Kinės si Komitet Olimpik i Kinės, me 23 vota pro dhe 21 vota kundėr) Kur mėsoi se Komiteti Ollimpik Ndėrkombėtar e lejoi Tajivanin e Kinės tė merrte pjesė nė kėto Lojra Olimpike, Komiteti Olimpik Kinez protestoi menjėherė dhe u shpreh se nė qoftė se lejohej Tajvani tė marrė pjesė, Kina e Re do tė refuzonte tė marrė pjesė nė kėto lojra olimpike. Mė 17 nėntor, Komiteti ekzekutiv i Komitetit Olimpik Ndėrkombėtar vendosi tė mos pėrfillej protesta me shkak politik. Prantaj, organizata sportive e Tajvanit e ftuar mori pjesė nė kėto lojra olimpike. Nė janar tė vitit 1956, Shoqata e pėrgjithme sportive e Kinės bėri deklarė, nė cilėn protestoi kategorikisht kundėr veprimeve tė Komitetit Olimpik Ndėrkombėtar pėr pėrēarjen e Kinės dhe shpalli refuzonte pjesėmarrjen e saj nė Lojrat e 16-ta Olimpike. Tajvani i Kinės dėrgoi 21 sportistė nė garat e atletikės, peshėngritjes, qitjes, bashketbollit, boksit etj.

Nė Lojrat Olimpike tė Moskės tė vitit 1980, Komiteti Olimpik i Kinės deklaroi se nuk do tė marrte pjesė pėr shkak se para krishtlidjeve e vitit 1979, ushtria e ish-Bashkimit sovjetik bėri agresion kundėr Afganistanit duke shkelur normat e ligjit ndėrkombėtar dhe duke ushtruar ndikime serioze mbi kėto lojra olimpike. 

Nė Lojrat Olimpike tė Los angelesit tė vitit 1984, delegacioni sprtiv i Kinės qė u kthye pėrsėri nė lojrat olimpike shfaqi bukurinė e vendit tė ri tė fuqishėm sportiv nė ditėn e parė pas ceremonisė sė hapjes sė Lojrave Olimpike. Medalja e artė qė fitoi Xu Hanfeng realizoi ėndrrėn e kinezėve pėr medaljen e artė dhe medaljes tė tjera dhe shpagoi fyerje e tyre si sėmurrės sė Azisė lindore tė shumė qendra vjeteve. Edhe sportistėt e tjerė u treguan mirė dhe fituan 32 medalje. Pas kėtij, sportistėt kinezė trgohen gjithėnjė mė mirė dhe vitin 2000, zunė vendin e tretė me 28 medalje tė arta, 16 medalje tė argjendta dhe 15 medalje tė bronzta, Kina u bė me tė vėrtetė vendi i rėndėsishėm nė lojrat olimpike.(Ēang Ēuo)