Nė vjeshtė tė kėtij viti, gjatė qendrimit pėr vizitė nė Kinė, regjisori i njohur shqiptar Piro Milkani u takua me anėtaren e Redaksisė sė Radios sė Jashtme tė Kinės pėr emisione nė gjuhėn shqipe Huailu dhe i dha njė intervistė pėr tė. Gjatė intervistės, ai foli jo vetėm pėr rrugėn e tij 50 vjeēare kinematografike, pėr filmat e xhiruar si operator, pėr shumė filma tė drejtuar si regjisor dhe pėr zhvillimin e kinematografisė shqiptare, por edhe pėr filmin me metrazh tė shkurtėr tė drejtuar nga djali i tij i madh Eno Milkani " Edeni i Braktisur " qė ėshtė njė film shumė i bukur i xhiruar nė njė fshat nė bregdetin jugor tė Shqipėrisė. Ai i dha edhe zj. Huailu betakom tė kėtij filmi nė mėnyrė qė ky film tė ketė mundėsi tė shfaqet edhe nė Kinė.
Ai i tregoi korrespondentes Huailu se ky film u shfaq pėr herė tė parė nė premierėn e Festivalit tė 38 Ndėrkombėtar tė Filmit nė Karlovi Vari tė Ēekisė dhe ėshtė vlerėsuar lart nga juria e kėtij festivali.
Nė fillim tė kėtij filmi, paraqitet plaka qė shtyp kafenė nė gur, njė nėnė ia vė veshin murit dhe dėgjon. Krahu i punės ka ikur nė kurbet, ndėrsa nė terasat e shtėpive tė fshatit thahen rrobat e zeza tė nėnave. Era i lėviz degėt e njė druri ku ėshtė lidhur litari i kėmbanės...
Skenari i Roland Gjozės paraqet njė fėmijė tė cilin e kthejnė nė fshat tek gjyshja. "Nėna e dėrgon beben e sapolindur, e rikthen nė fshat tek gjyshja dhe i lutet tė jėmės sė vet, i thotė e dashur mama, a mund ta mbash nipin se ne punojmė gjithė ditėn dhe nuk e mbajmė dot. Ky fėmijė ėshtė si njė engjėll pėr banorėt e fshatit, fshatit i rikthehet dėshira pėr jetėn. Ata zgjohen nga gjumi letargjik nė tė cilin kanė rėnė dhe fillojnė tė mendojnė vetėm pėr fėmijėn. Fillojnė tė bėjnė rroba pėr tė, fillojnė tė pastrojnė oborrin, ngrejnė muret e shtėpisė, lyejnė shtėpitė zbukurojnė fshatin pėr hir tė fėmijės", thotė babai i regjisorit Eno Milkani, Piro Milkani.
Pamje magjepse tė natyrės e bėjnė kėtė film me metrazh tė shkurtėr interesant. Por ēfarė ndodh kur fėmija rritet e do kėrkojė tė largohet pėr njė jetė mė tė mirė diku tjetėr?
Kamera jep pamjen e nipit nė djep, i rrethuar me plakat e fshatit, tė cilat i thurin rroba nga lėmshat lloj-lloj ngjyrash.
Bėhen gazmende, darka e qejfe, fėmija pagėzohet nė ritualin me ujė nė oborr. Por, uji qė bie nė trupin e njomė tė foshnjes, rrėshqet teposhtė enės sė bakrit, rrėshqet gurėve tė oborrit, tė sokakut, pėrzihet me rrėkenė e fshatit dhe derdhet nė det. Z. Piro Milkani tha se nė gjithė filmin nuk ka asnjė fjalė, vetėm muzikė dhe filmi mbyllet me njoftimin se 1 milion shqiptarė kanė lėnė Shqipėrinė pėr tė punuar nė mėrgim.
Ky film ishte simbolik, me plot emocione dhe se u ka pėlqyer shumė shikuesve.
Pasi kaloi me sukses provėn e parė "Edeni i Braktisur" i Eno Milkanit, mori pjesė nė Festivalin e 33 tė Filmit nė Kiev tė Ukrajinės, ku dhe mori ēmimin e parė si filmi mė i mirė me metrazh tė shkurtėr. Juria fare sekrete, nuk iu dha asnjė shans konkurrentėve pėr tė mėsuar qoftė edhe minutėn e fundit tė natės sė ēmimeve se cilėt do tė ishin fituesit e mundshėm. Ngjarja u zhvillua nė kryeqytetin ukrainas nga 25 tetor deri mė 2 nėntor. Nė kėtė seksion konkurrues merrnin pjesė rreth 28 filma nga gjithė Europa.
Pastaj ky film fitoi edhe nė festivalin kinematografik tė Sarajevės dhe mori njė ēmim special edhe nė festivalin e parė ndėrkombėtar tė filmit me metrazh tė shkurtėr nė Tiranė.
Z. Piro tha se ky film qė pasqyron realitetin e Shqipėrisė ėshtė shfaqur edhe nė Seul tė Koresė, nė Greqi dhe nė shumė vende tė tjera tė botės. Ai ėshtė i bindur se edhe spektatorėve kinezė do tė interesohen pėr filmin me metrazh tė shkurtėr " Edeni i Braktisur " (zhai)
|