Gjatė mb i 20 vjetėve tė fundit, ekonomia kineze ka ruajtur rritjen e vazhdueshme, mesatarisht, prej mbi 8% nė vit. Por krahas hovit nė ekonomi, Kina ka paguar rėndė edhe nė burime natyrore dhe nė mjedis. Modeli aktual i zhvillimit tė Kinės mbėshtetet kryesisht tek konsumi i madh i burimeve, prandaj ka qenė shumė i ulėt efikasiteti i pėrdorimit tė burimeve. Sipas tė dhėnave statistikore, nė vitin 2003 GDP-ja e Kinės zuri 4% tė botės, por vėllimi i konsumit tė qymyrgurit dhe i ēimentos zunė pėrkatėsisht 30% dhe 40% tė atij tė botės. Pėrveē kėtyre, nė Kinė po duket edhe njė ndotje serioze e mjedisit, psh. vėllimi i lėshimit tė pluhurave dhe tė gazit sulfuror zunė vendim e parė nė botė.
Zv-kryeministri i Kinės Zeng Peiyan ėshtė i mendimit se nė qoftėse Kina do tė vazhdojė ta zhvillojė ekonominė me kėtė model, do tė bjerė nė vėshtirėsi ofrimi i burimeve dhe ndotja e mjedisit do tė acarohet mė tej. Ai tha:
"Nė Kinė konsumi i burimeve dhe i energjetikės pėr njesinė e GDP-sė ėshtė mė i lartė se niveli mesatar botėror. Aktualisht Kina mbėshtetet tek importi i burimeve kryesore minerale, si naftė, hekur, bronxh, alumin, etj. Nė vitin 2020, Kina do tė realizojė objektivin qė GDP-ja tė katėrfishohet. Kėshtu do tė jetė shumė e vėshtirė garantimi i ofertės sė energjisė, edhe sikur konsumi i energjisė vetėm tė dyfishohej. Prandaj vetėm duke nxitur pėrdorimin me efikasitet tė lartė dhe nė mėnyrė qarkulluese tė energjisė, do tė pakėsohet presioni i rritjes ekonomike mbi ofertėn nė energji."
Zeng Peiyan tha se Kina duhet tė bėjė reformė rrėnjėsore nė modelin tradicional tė rritjes ekonomike dhe ta shndėrrojė atė nė ekonomi qarkulluese me ripėrdorim tė energjetikė.
Kryetari i Komitetit shtetėror tė zhvillimit dhe tė reformės tė Kinės, Ma Kai paraqiti nė forum masat themelore pėr zhvillimin e ekonomisė sė qarkullimit tė Kinės. Ai tha:
"Nė Kinė do tė nxiten me forcė tė madhe kursimi dhe ulja e konsumit, duke u ngritur efikasiteti i pėrdorimit tė burimeve natyrore dhe duke u pakėsuar konsumi i burimeve natyrore; do tė nxitet prodhimi i pastėr, duke u pakėsuar ndotjet; do tė forcohet pėrdorimi kompleks i burimeve, duke u pėrdor nė maksimum mbetjet dhe burimet e rigjallėruara; do tė zhvillohet industria e mbrojtjes sė mjedisit, duke u garantuar nė anėn teknologjike tė pėrdorimit me efikasitet tė lartė dhe ripėrdorimin e burimeve."
Tashmė duke mėsuar nga pėrvoja e vendeve tė zhvilluara, Kina po studion krijimin e njė sistemi tė pėrsosur ligjor tė ekonomisė sė qarkullimit dhe e ka eksperimentuar atė nė disa qytete e zonė industriale. Krahas kėtyre, qeveria qendrore u kėrkoi administratave vendėse tė niveleve tė ndryshme ta venė zhvillimin e ekonomisė sė qarkullimit nė planifikimin ekonomik vendės dhe po inkurajon fondet shoqėrore tė futen nė kėtė fushė. (Wang Lei)
|
