 Zakonisht njerėzit janė tė mendimit se sporti i futbollit modern lindi nė shekullin e 19-tė nė Angli. Por nė fakt, herėt para 2300 vjetėve, kinezėt kishin filluar tė merreshin me kėtė sport. Kohėt e fundit, FIFA pėrcaktoi dhe ritheksoi se sporti i futbollit ka lindur nė Kinė.
Futbolli ėshtė sporti mė popullor dhe me ndikimin mė tė madh nė botė dhe quhet sporti i parė i botės. Sipas mendimeve tradicionale, Anglia ėshtė vendlindja e futbollit modern. Nė vitin 1863, u krijua nė Londėr Federata e Futbollit e Anglisė duke pėrcaktuar nė mėnyrė fillestare rregullat e ndeshjes sė futbollit, kjo shėnoi lindjen e sportit tė futbollit modern. Nė vitin 1904, u krijua nė Paris FIFA dhe qysh nga ajokohė, sporti i futbollit ėshtė zhvilluar nė mbarė botėn.
Me zhvillimin e shpejtė tė sportit tė futbollit, njerėzit filluan tė kėrkojnė edhe prejardhjen e tij. Nėpėrmjet studimeve tė specialistėve, mė 4 shkurt tė kėtij viti, FIFA shpalli se sporti i futbollit ka lindur nė Kinė. Sporti i lashtė kinez "Cuxhu" ėshtė prejardhja e futbollit modern. Sipas gjuhės kineze, "Cuxhu" do tė thotė "gjuajtje e topit".
Sipas shėnimeve tė librave tė historisė sė lashtė kineze, sporti "Cuxhu" u duk mė herėt nė ushtri dhe ishte njė mėnyrė pėr tė pėrgatitur aftėsinė e ushtarakėve. Mė vonė, ky sport u pėrhap ndėr banorėt e thjeshtė. Nė dinastinė Song para 1000 vjetėve, sporti "Cuxhu" ishte shumė i pėrhapur. Ata persona me aftėsi nė gjuajtjen e topit kishin pozitė tė lartė shoqėrore e politike. 
Specialistėt janė tė mendimit se studimet nė sportin "Cuxhu" kanė rėndėsi tė madhe pėr zhvillimin e futbollit modern. Zoti Bai Yunxiang i institutit arkeologjik pranė Akademisė sė Shkencave Shoqėrore tė Kinės tha: "Tė parėt tanė shpikėn sportin `Cuxhu' dhe rregullat e ndeshjes mbi tė cilat u mbėshtet zhvillimi i futbollit modern. Ky ėshtė njė kontribut i madh i popullit tė lashtė kinez pėr qytetėrimet njerėzore. Jam i bindur se studimet i historisė sė futbollit do tė nxitė zhvillimin e kulturės sportive."
Gjatė pjesėmarrjes mė 8 maj tė kėtij viti nė ceremoninė kremtuese me rastin e 50-vjetorit tė Federatės Aziatike tė Ftubollit, kryetari i FIFA-s Josef Blater i dha Shoqatės Kineze tė Futbollit "medaljen e prejardhjes sė futbollit". Njėkohėsisht, Blateri mori pjesė edhe nė njė sėrė aktivitetesh propaganduese pėr prejardhjen e futbollit.
Sekretari i pėrgjithshėm i Federatės Aziatike tė Futbollit Dato'Peter Velapan tha: "E falenderoj Kinėn pėr shpikjen e futbollit. Kina e lashtė ka dhėnė kontribut tė madh pėr zhvillimin e sportit tė futbollit, jam i bindur se talenti i kinezėve do tė luajė vazhdimisht njė rol tė madh nė sportin modern dhe nė fusha tė tjera."(fani)
|
