Krahas shtimit tė vazhdueshėm tė projekteve tė antidumpingut tė produkteve eksportuese tė Kinės jashtė vendit, problemi i statusit tė ekonomisė sė tregut tė Kinės ka tėrhequr nga dita nė ditė vėmendjen e personaliteteve tė qarqeve tė ndryshme tė Kinės. Disa ekonomistė dhe funksionarė kinezė janė tė mendimit se tani Kina i ka plotėsuar kushtet pėr tu bėrė vend i ekonomisė sė tregut. Kina do tė pėrpiqet qė tė njihet sa mė parė nė arenėn ndėrkombėtare statusi i ekonomisė sė tregut tė vendit tė vet pėr tė krijuar njė mjedis mė tė barabartė dhe mė racional tė tregtisė ndėrkombėtare.
Nė dhjetėditorin e 2-tė tė qershorit tė kėtij viti, Ministria Amerikane e Tregtisė publikoi rezultatin e gjykimit tė parė tė njė antidumpingu, domethėnė , do tė grumbullohen 4,9%-198% taksa antidumping ndaj mobiljeve prej druri tė dhomės sė fjetjes tė Kinės. Deri tani, ky ėshtė projekti mė i madh monetar nė mbi 100 projekte antidumping ndaj Kinės nga SHBA-ja. Vėllimi monetar arriti nė 1 miliardė e 200 milionė dollarė amerikanė. Pėr kėtė gjykim tė Departamentit Amerikan tė Tregtisė, drejtori i pėrgjithshėm i Shoqatės sė Mobiljeve Kineze z. Jia Qing Ven tha se "unė jam i mendimit se ky gjykim ėshtė joracional. Industria e mobiljeve kineze ėshtė njė industri e tregut tė plotė. Nė produktet e mobiljeve eksportuese tė Kinės nė SHBA, 70% prej tyre janė prodhuara nga ndėrmarrjet me investime tė huaja. Prandaj, ne nuk ramė dakort qė SHBA-ja ta llogaritė koston e produkteve tona sipas standardit tė vendit tė 3-tė.
Sipas njoftimeve, deri nė vitin e kaluar, mbi 30 vende ose rajone tė botės kanė zhvilluar hetime tė mbi 500 projekteve tė antidumpingut ndaj produkteve eksportuese tė Kinės, duke prekur mbi 4 mijė lloje mallrash dhe duke ndikuar mbi 16 miliardė dollarė amerikanė tė vėllimit tė tregtisė sė produkteve eksportuese tė Kinės.
Disa ekonomistė dhe funksionarė kinezė janė tė mendimit se SHBA-ja, Bashkimi Evropian dhe vende tė tjera nuk e konsiderojnė Kinėn si vend tė ekonomisė sė tregut dhe kanė ndėrmarrė shpesh veprimet e antidumpingut ndaj produkteve eksportuese tė Kinės. Kjo metodė ėshtė e pabarabartė dhe e papėrshtatshme me gjendjen reale tė zhvillimit tė ekonomisė kineze.
Drejtori i Institutit tė studimit pėr administrimin ekonomik dhe energjik profesor Li Xiao Xi ėshtė i mendimit se tani, Kina i ka plotėsuar kushtet si njė vend i ekonomisė sė tregut.
Kina ka kaluar nėpėr njė reformė shumė vjeēare. Standardi themelor si njė vend i ekonomisė sė tregut tashmė mund tė funksionojė. Ai tha, gjithashtu, se sipas standardit tė Evropės, SHBA-sė dhe tė vendeve tė tjera, Kina i ka plotėsuar kushtet si njė vend i ekonomisė sė tregut nė administrimin e qeverisė, biznesin e ndėrmarrjeve, ēmimin e produkteve, sistemin e monedhės, mjedisin e tregtisė etj.
Pėr tė fituar njohjen e gjerė tė komunitetit ndėrkombėtar ndaj statusit tė ekonomisė sė tregut tė Kinės, qysh nga ky vit, qeveria kineze, ndėrmarrjet etj duhet tė shpejtojnė mė tej lidhjet me vendet dhe rajonet pėrkatėse.
Gjatė takimit, ditėt e fundit, me sekretarin amerikan tė tregtisė z. Donald Evans, ministri kinez i tregtisė Bo Xi Lai tha se ne mund t'ua bėjmė tė ditur qarqeve ekonomike amerikane dhe biznesmenėve amerikanė, nė mėnyrė qė ata tė jenė tė qartė se sistemi i ekonomisė kineze tė tregut ka patur zhvillim tė madh dhe e ka shfaqur tashmė vitalitetin e tij nė jetėn ekonomike.
Pėr kėtė, sekretari amerikan i tregtisė Evans tha se Kina dhe SHBA-ja kanė planifikuar tė zhvillojnė, nė fillim tė korrikut, njė mbledhje pėr tė diskutuar posaēerisht problemin e statusit tė ekonomisė sė tregut tė Kinės. Unė shpresoj se dialogu i korrikut do tė arrijė progres konkret.
Ekonomisti kinez, profesor Li Xiao Xi tha se krahas shtimit tė vazhdueshėm tė tregtisė sė jashtme, sidomos tė import-eksportit, nė qoftė se Kina arrin statusin e vendit tė ekonomisė sė tregut, do tė jetė njė gjė me leverdi reciproke si pėr vendin tonė dhe pėr vendet e tjera. (Sihai)
|